2, KİTAPCIK
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
koagülasyon bozukluğu, çoklu organ yetmezliği ve ölümle
sonuçlanır. DSÖ verilerine göre hastaları çoğunda hafif ve
orta seyirli enfeksiyon gelişir. Spesifik tedavi gerektirmeden
1-2 hafta içinde iyileşme görülür. Ciddi vakalarda 3-6
haftaya kadar uzayabilir. Hastalıkla ilgili olarak tanımlanmış
dermatolojik bulgular makülopapüler, ürtikeryal, veziküler
döküntüler ve perniyo görünümüne benzer distal parmaklarda
kırmızımsı mor nodüllerdir. Bu bulgular Covid-19 için tanı
koydurucu değildir. Wuhan’da 138 pnömoni hastasında
yapılan çalışmada semptom başlangıcından ortalama 5 gün
içinde dispne ve 7-8 gün içinde hastane yatışı saptanmıştır.
Hamileler için bilimse kanıtlar sınırlıdır. Hamile kadınlarda
hastalık şiddeti gebe olmayanlarla benzer bulunmuştur. Fetüs
üzerine olumsuz etki olduğunu gösteren çalışma mevcut
değildir. Çocuklarda vakalar çoğunlukla hafif seyirli ve
asemptomatik olmakla birlikte Kawasaki hastalığına benzer
klinik özelliklere sahip multisistem enflatuar sendrom ve toksik
şok sedromu tanımlanmıştır. Temaslı gruplar üzerinde yapılan
çalışmalarda tanı anında vakaların yarısnın asemptomatik
olduğu gözlenmiştir. Toplumdaki asemptomatik hastaların
kesin sayısı bilinmemekle birlikte bir modelleme çalışmasında
gerçek asemptomatik vaka oranı %18 olarak bulunmuştur.
Sonuç olarak, Covid-19 pandemisi ile ilgili veri akışı yapılan
çalışmalarla devam etmektedir. Hastalığın farklı klinik belirti
ve bulgularının bilinmesi vakaların doğru ve zamanında
saptanması açısından önemlidir.
KAYNAKLAR
1. 1-WHO/Coronavirus 2019. Erişim linki: https://www.who.int/
emergencies/diseases/novel-coronavirus2019?gclid=EAIaIQobCh
MI28Dzk83l6QIVAkQYCh0xKQUVEAAYASAAEgIZj_D_BwE. Erişim
tarihi:25.05.2020
2. 2-Centers for Disease Control and Prevention/Coronavirus Disease
2019. Erişim linki: https://www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/index.
html. Erişim tarihi:26.05.2020
3. 3-UpToDate/Covid 19. Erişim linki: https://www.uptodate.com/home/
covid-19-access. Erişim tarihi: 26.05.2020
4. 3-T.C. Sağlık Bakanlığı/Yeni koronavirüs Hastalığı Covid 19. Erişim linki:
https://covid19bilgi.saglik.gov.tr/tr/ Erişim tarihi:27.05.2020
5. 4-Yang Y, Peng F, Wang R, et al. The deadly coronaviruses: The 2003
SARS pandemic and the 2020 novel coronavirus epidemic in China
[published correction appears in J Autoimmun. 2020 May 15;:102487].
J Autoimmun. 2020;109:102434. doi:10.1016/j.jaut.2020.102434
6. 5-Li G, Fan Y, Lai Y, et al. Coronavirus infections and immune responses.
J Med Virol. 2020;92(4):424‐432. doi:10.1002/jmv.25685
7. 6-de Wilde AH, Snijder EJ, Kikkert M, van Hemert MJ. Host Factors in
Coronavirus Replication. Curr Top Microbiol Immunol. 2018;419:1‐42.
doi:10.1007/82_2017_25
8. 7-Gulati A, Pomeranz C, Qamar Z, et al. A Comprehensive Review
of Manifestations of Novel Coronaviruses in the Context of Deadly
COVID-19 Global Pandemic [published online ahead of print, 2020 May
11]. Am J Med Sci. 2020;doi:10.1016/j.amjms.2020.05.006
TOKSIKOLOJI HASTALARINDA İLAÇ
TARAMA TESTLERI VE ADLI YÖNÜ
UZ. DR. SEDA DAĞAR
ANKARA KEÇIÖREN EĞITIM VE ARAŞTIRMA
HASTANESI ACIL TIP KLINIĞI
Tanım: Toksikolojik analiz, bir biyolojik materyalde ilaç ya da
yabancı kimyasal maddelerin varlığını gösteren laboratuar
testidir. En sık kullanılan başlangıç test yöntemi immunoassay
yöntemdir. En yaygın test edilen biyolojik materyal idrardır. İki
tip toksikolojik analiz mevcuttur;
A) Yatak başı (point of care-POC) tarama testleri: Maruz
kalınan ilaç/madde bilinmiyorsa tercih edilir. İdrarda ölçüm
yapılır. Test sonucunda ilgili ilaç/maddelerin varlığına ait (+)
ya da (-) şeklinde sonuç elde edilir. Semikantitatif yöntemler
olarak kabul edilirler.
B) İlaç/madde serum düzeyi testleri: Maruz kalınan ilaç/
madde biliniyorsa tercih edilir. Serumda ölçüm yapılır. Test
sonucunda ilaç düzeyi verildiğinden kantitatif testlerdir.
Asetaminofen, salisilat, digoksin, valproik asit ve etanol serum
düzeyi çalışılabilen ilaç/maddelerdendir.
Önemi: Toksikolojik analizler, bazı akut klinik durumlarda
herhangi bir ilaç/madde alımı ile hastanın mevcut durumu
arasındaki potansiyel ilişkiyi gösterebilirler. Acil serviste
sıklıkla başvurulan yatak başı tarama testleri çalışılması kolay,
tekrarlanabilir ve hızlı sonuç veren testlerdir. Ancak klinisyenin
bu ilaç taraması testlerini yorumlarken dikkat etmesi gereken
unsurlar vardır; ilaç kullanımı/maruziyet şüphe düzeyi (pretest
probability), testin istenme amacı, uygulanan test tipi ve
özellikleri, yanlış (+) ve yanlış (-) sonuçlar.
Test paneli içeriği: Yatak başı ilaç tarama testlerinde çalışılan
temel içerik amfetamin, kokain, tetrahidrokannabinol (THC),
opioidler ve fensiklidindir (PCP). Barbitüratlar, metamfetamin
ve fentanil gibi sentetik opioidler bazı tarama panellerinde
bulunmaktadır. Yatak başı tarama testlerinde doğal opioidlerin
ortak metaboliti olan kodein tespit edildiği için eğer test
panelinde spesifik bir kit mevcut değilse diğer sentetik opioidler
(meperidin, tramadol, metadon) saptanamamaktadır. Yine son
dönemlerin yaygın sokak ilaçlarından olan MDMA (ekstazi),
MDPV (banyo tuzları), efedron gibi yeni nesil amfetaminler,
ketamin, halüsinojenik mantarlar, liserjik asit dietilamid (LSD)
ve sentetik kannabinoidler yatak başı tarama testlerinde tespit
edilememektedir.
Endikasyonları: Mutlak bir endikasyon yoktur. Yatak başı
43