2020 Paralel Ufuklar

PARALEL UFUKLAR | EVRENSEL DENEYLER
GELECEKTE
DÜŞÜNCE
DENEYLERİ
Y A P A Y Z E K A
Ç A L IŞMALARI;
K O N T R O L E T M E K T E
Z O R L A N D IĞIMZ
ZİHİN PANOMUZU
K O N T R O L E DİLEBİLİR
H A L E G E TİRECEK Mİ?
Belki de gelecekte salt düşünsel
düşünce deneylerinin biçimi de
değişecek ve artık düşünce
deneyleri çok daha erken
dönemde kesin tespit içeren
sonuçlar üretmeye başlayacaktır.
Bu yolda yapay zekâ hafıza
kapasitesinin önümüze yeni bir
çığır daha açabileceğini
düşünüyorum.
MARY'NİN BİLMEDİĞİ ŞEY
SİYAH BEYAZ BİR ODADA YAŞAMIŞ
BİR ÇOCUK KIRMIZI RENGİ
GÖRÜNCE TANIYABİLİR Mİ?
Geçen sayıda bahsetmediklerimizin arasında geçmişte iz bırakan
birçok düşünce deneyi bilimin ve bilim felsefesinin önüne ufuklar
açmaya devam etmiştir. “Mary’nin Bilmediği Şey Deneyi” bunlardan
biridir. Frank Jackson’un bu deneyi: Siyah beyaz bir odada büyütülen
ve renkler hakkındaki tüm teorik bilgiye sahip olan bir kızın, bir gün
dışarı çıktığında kırmızı rengi tanıyabilir olup olmayacağı ile ilgili
düşünsel açılımlar verir. Konu elbette sadece bir renk değil, bu yolla
gerçekliğin sorgulanması, deneyimlenmemiş gerçekliklerin sadece
tanımlamayla ne kadar göreceli anlaşılıp anlaşılmadığıdır.
İlahi kabul edilen metinlerde de cennet ve cehennem tasvirleri gibi
veya vahiy alış biçimiyle ilgili tasvirler bu çerçevede düşünülürse
ortaya muazzam çıkarımlar konulabilir. Neden ilahi metinler böyle
bir yolla analiz edilmesin? Buna engel olan tutucu anlayışlar ne kadar
doğrudur ki yanlış sonuçlar çıkarılabileceğinden bu kadar
korkulsun?
Belki belirli sınırlar içinde olsa da
özgür iradeyi bir türlü kapsamlı
biçimde simüle edemeyeceğiz ya
da simüle edebilecek yapay zekalar
kısa vadede üretemeyeceğiz.
Çünkü insanı örnek alsak da insan
sadece mantıkla hareket etmiyor.
İşin içinde çevresel şartlara
bağımlı izdüşümsel birçok etken
ve birçok farklı duygu söz konusu.
39
Buna rağmen zihin kontrol
panomuz yapay zeka sayesinde
yine de daha geniş bir ufku kapsar
hale gelecek ve onu kontrol etmek
kolaylaşacaktır.
PARALEL UFUKLAR