Budynki z gliny - Zygmunt Racięcki - Cohabitat

Z prawej strony placu,, w sąsiedztwie kopalni gliny, znajdują
się urządzenia do przygotowania zawiesiny glinianej 8 i 9 i za­
prawy cementowoglinianej 10 oraz zmagazynowany piasek 11
do wyrobu dachówek. W sąsiedztwie tych urządzeń część szopy
zamknięta jest ścianami i przeznaczona na skład cementu 12 oraz
pomieszczenie na wyrób dachówek i gąsiorów 13.
2. Wyposażenie wytwórni bloków
Szopa. Bloki mogą być formowane na placu „pod gołym
niebem", ponieważ przelotny, letni deszcz nie wyrządza szkody
gotowym blokom, jednak latem, w południe, bloki mogą pękać
wskutek silnego działania słońca. Żeby nie przerywać pracy
w czasie długotrwałego deszczu oraz w celu zabezpieczenie przed
słońcem (na 1 dzień) świeżych bloków wykonanych w godzinach
południowych upalnego dnia należy przygotować jakiekolwiek
miejsce pod dachem. Przy małej produkcji wystarczy klepisko
stodoły łub szopa na wóz i sprzęt rolniczy. Dla większej pro­
dukcji zespołowej należy wykonać szopę.
Szopa pokazana na rys. 10 wykonana jest z okrąglaków śred­
nicy około 14 cm wkopanych w ziemię w trzech rzędach co 4 m.
Część szopy na długości 4 m jest wykonana z bloków glinianych
na zaprawie glinianej, przy czym ściany zewnętrzne są grubości
1 bloku (33 cm), wewnętrzna zaś — grubości V* bloku (16 cm).
Pozostała część szopy jest otwarta. Dach o małym spadku nad
częścią zamkniętą pokryty jest papą na deskach okorkowych,
w pozostałej części — samymi deskami przybitymi prostopadle
do kalenicy dachu. Część zamknięta zawiera pomieszczenie na
wyrób dachówek i gąsiorów cementowoglinianych oraz maga­
zyn cementu i narzędzi. W magazynie podłoga wykonana jest
z desek na legarach, w pozostałej części szopy z ubitej ziemi
wzniesiona 20 cm ponad teren.
Sprzęt. Do małej produkcji łącznie z kopaniem gliny
potrzebne są 2 łopaty, tak zwane sztychówki, 2 motyki, nosze
pokazane na rysunku 11 oraz maty do przykrywania zmagazyno­
wanych bloków.
Rys. 11. Nosze do gliny i bloków
Do zespołowej produkcji potrzebne są: szufla konna (rys. 8),
7 łopat, 1 kilof, 2 konewki, formy, 6 daszków do przykrywania
bloków, mieszadło do gliny i 5 taczek (3 — do wożenia gliny,
dodatków i masy glinianej oraz 2 — do wożenia bloków).
Mieszalnik konny do gliny może być fabrycznej produkcji lub
wykonany samodzielnie w następujący sposób (rys. 12).
Z desek grubości 38 mm zbita jest ośmiokątna beczka szero­
kości 80 do 90 cm i wysokości 1,20 do 1,50 m. Beczka wzmocniona
jest u góry, pośrodku i u dołu jarzmami z belek 10X10 cm, oraz
w rogach trójkątnymi słupami. Nad dnem beczki wycięty jest
otwór o wymiarze 24X24 cm, którym wychodzi przerobiona
glina. Pośrodku beczki osadzony jest pionowy słup stalowy J )
o przekroju kwadratowym grubości 70 mm lub okrągły średnicy
80 mm. Zaokrąglony dolny koniec słupa osadzony jest w łożysku
stalowym, umieszczonym w poprzecznej belce pod dnem beczki.
Ponad beczką słup przymocowany jest stalowymi uchwytami do
]
Obecnie żelazo nazywamy stalą o mniejszej zawartości węgla, a więc
bardziej miękką.
20 •21