Budynki z gliny - Zygmunt Racięcki - Cohabitat

Ustawianie deskowania zaczyna się od węgła budynku. Dwaj
robotnicy przytrzymują przeciwległe płyty i wsuwają dolne ścią­
gacze, na których opiera się deskowanie na murze, po czym
zakładają na krawędzie deskowania górne ściągacze. Po usta­
wieniu deskowania na obu ścianach narożnika zakłada się kliny
i uchwyty (klamry) narożne. Zależnie od ilości posiadanych płyt
deskowania ustawia się pozostałe płyty, łącznie z płytami połą­
czenia ściany zewnętrznej z wewnętrzną.
Przed wrzuceniem masy glinianej do deskowania należy
dokładnie sprawdzić, czy sznur przeciągnięty między słupami
prowadzącymi zgadza się z wewnętrzną krawędzią zewnętrznej
płyty deskowania lub sprawdzić pionowe ustawienie deskowania
przy pomocy poziomnicy.
Jednym z najważniejszych czynników decydujących o war­
tości ściany jest właściwe jej ubicie (rys. 33).
Przy ręcznym ubijaniu ścian grubość warstwy gliny nasy­
panej do deskowania powinna wynosić: dla chudej gliny 12 cm,
a dla tłustej 10 cm. Jako sprawdzian grubości warstwy mogą
służyć cegły ustawione na rąb (12 cm) lub kiecki drewniane.
W czasie ubijania wyjmuje się te cegły lub klocki.
Przy ubijaniu mechanicznymi ubijakami grubość nasypanej
warstwy może wynosić 16 do 20 cm zależnie od tłustości gliny.
Po ubiciu grubość warstwy powinna zmniejszyć się o 1/3, to
znaczy, że przy ubijaniu ręcznym powinna mieć grubość 7 do
8 cm (6 do 7 warstw na wysokość deskowania).
Przy dobrym ubiciu i odpowiedniej wilgotności masy ubijak
powinien ,,twardo oddawać", jak przy uderzeniu w pień drzewa,
mur zaś w stanie świeżym nie powinien ustępować pod naciskiem
pięści.
Ubijanie powinno być szczególnie staranne przy ściankach
deskowania, w węgłach oraz przy otworach okiennych i drzwio­
wych, gdyż w przeciwnym razie w tych miejscach mur będzie
kruszył się i kawałki gliny będą odpadały. W tych miejscach
należy glinę dodatkowo ubijać wąskim ubijakiem.
W celu ułatwienia wysychania ścian wewnątrz muru na każ­
dym drewnianym ściągaczu ustawia się pionowo pośrodku ściany
okrągłe gładkie kołki grubości około 6 cm i długości około
80 cm. Kołki powinny zwężać się ku dołowi i mieć u góry uchwyt
48
dla ułatwienia ich wyciągania (rys. 34). Po wyjęciu dolnych ścią­
gaczy deskowania i po wyciągnięciu kołków powstają w murze
poprzeczne i pionowe kanały, którymi krąży powietrze wysusza­
jąc mur. Ponieważ w czasie ubijania kanały zatykają się gliną,
Rys. 33. Widok murów z gliny:
a) mur dobrze ubity z gliny odpowiednio schudzonej i przerobionej, b) mur
źle ubity z gliny tłustej i źle przerobionej
trzeba zaraz po wyjęciu ściągaczy i kołków przetknąć je paty­
kiem w celu połączenia poziomych i pionowych kanałów.
Po wyschnięciu ścian kanały poprzeczne wypełnia się czę­
ściowo gliną, kanały zaś pionowe pozostają nie wypełnione.
49