Budynki z gliny - Zygmunt Racięcki - Cohabitat

Instytutu Techniki Budowlanej, adresy których podano na końcu
książki. Należy przesłać dla budynku parterowego 2 próbki po
4 litry (po 8 kg) każda, jedna z wierzchniej, druga ze spodniej
warstwy pokładu; dla budynku piętrowego lub potrzeb wy­
twórni — 3 próbki po 15 do 20 kg każda, z wierzchniej, spodniej
i środkowej warstwy pokładu. Za głębokość pokładu uważa się
głębokość projektowanego wydobycia.
Na każde 200 m 2 powierzchni wydobycia trzeba pobrać
1 komplet próbek. Próbki powinny być oznaczone i tak opako­
wane, aby nie pomieszały się.
Razem z próbkami należy przesłać adres budowy oraz podać:
przeznaczenie budynku (dom mieszkalny, budynek inwentarski,
. dom ludowy, szkoła itp.), ilość pięter, rodzaj dodatków możliwych
do uzyskania na miejscu. Ośrodek bezpłatnie nadeśle orzeczenie
określające: spoistość gliny, skurcz, wytrzymałość na ściskanie,
proporcję koniecznych dodatków i przydatność gliny do wyko­
nania ścian lub wyrobów.
3. Wydobywanie gliny
Przy wydobywaniu gliny należy zwrócić uwagę, aby nie
zepsuć terenu licznymi dołami. Dla budynku podpiwniczonego
wystarczy niekiedy glina z wykopów fundamentowych i piw­
nicznych. Dla budynków jednak niepodpiwniczonych lub budyn­
ków stawianych nie na pokładzie gliny albo dla wytwórni bloków
glinianych, należy kopać glinę poza placem budowy.
Przy niewielkim zapotrzebowaniu gliny wskazane jest kopanie
płytkie i wyrównanie terenu. Odrzuca się na bok warstwę ziemi,
wydobywa glinę pasami na głębokość 1 do 3 łopat zarzucając
każdy pas ziemią z pasa sąsiedniego. W ten sposób cały teren
nieco obniży się nie tracąc wartości użytkowej.
Przy większym zapotrzebowaniu gliny lepiej kopać ją w usta­
lonych planowo miejscach w celu utworzenia stawów rybnych
lub zbiorników wody do celów przeciwpożarowych. W tym
ostatnim przypadku należy zwrócić się o pomoc i poradę do
Powiatowej Komendy Straży Pożarnych i Powiatowego Inspek­
tora PZU.
14
Kopanie gliny może odbywać się ręcznie wąskimi łopatami,
tak zwanymi sztychówkami, z pomocą kilofa przy kopaniu glin
tłustych albo szuflą konną pokazaną na rys. 8.
Szufla jest to czerpak ze stalowej blachy, zaopatrzony
w rączki do kierowania i w ruchomy uchwyt do zaprzęgu konia.
W czasie ruchu, przy uniesieniu rączek w górę szufla wcho­
dzi w glinę i napełnia się nią. Nacisk rączek w dół unosi przednią
krawędź napełnionej szufli w górę, po czym ciągniona szufla
ślizgając się przewozi ładunek. Wyładunek szufli odbywa się
przez uniesienie rączek do gó­
ry, co powoduje oparcie się
krawędzi szufli o ziemię i wy­
wrócenie się jej dnem do góry.
Na pokładzie tłustej gliny
szufla może ślizgać się nie zgar­
niając gliny. W tym przypad­
ku należy uprzednio teren zo­
rać pługiem odpowiednim dla
ciężkich gleb, a następnie rozdrobnić skiby broną talerzową.
V/ ciągu 8 godzin można wydobyć i przewieźć szuflą konną
następujące ilości gliny, zależnie od spoistości gruntu i odle­
głości transportu:
Odległość w metr. 20 30 40 50 60 80
wydajność w m 3 41-60; 36-49; 31-40; 27-35; 24-29; 22-25
Przy kopaniu ręcznym 1 robotnik w ciągu 8 godzin wykopie
3 do 5 m 3 gliny, licząc w stanie wzrychlonym, zależnie od spo­
istości gruntu.
Przewóz taczkami wzrychlonej gliny, zależnie od odległości,
wyniesie w ciągu 8 godzin:
odległość w metrach 20 50 80
przewieziona ilość m 3 23-26; 14-17; 10-12
Ze względu na podniesienie jakości materiału i ułatwienie
mieszania gliny należy starać się wykopać glinę na jesieni, zło­
żyć ją w hałdy o szerokości podstawy wynoszącej 1,5 metra
i o wysokości około 1,5 metra, a następnie pozostawić przez
zimę dla przemarznięcia.
Niegnijące dodatki schudzające, jak piasek lub żużel, wska­
zane jest przy składaniu gliny w hałdy dodawać w ustalonej
proporcji.