Budynki z gliny - Zygmunt Racięcki - Cohabitat

Oprócz form o podanych wymiarach komór należy przygo­
tować chociaż po jednej formie na 3/4 długości bloku (26 cm)
•
Rodzaj glinu
Bardzo chuda
Chuda
Średnio chuda
Średnio tłusta
Tłusta
Bardzo tłusta
Skurcz
w procentach
3
4
5
6
7
8
i na 1/2 długości bloku
(17 cm).
Stosunek dodatkom do gliny
piasek lub żużel sieczka
1:6 do 1 : 5*)
1:5 do 1 : 4
1 : 4 do 1 : 3
1 : 2,5 do 1 : 1,5
i : i
Daszki ochronne. Do
przykrywania zmagazyno­
wanych „pod gołym nie­
bem" bloków należy przy­
gotować maty słomiane
lub daszki (rys. 22).
Daszki w kształcie płyt
wykonane są z desek 19
mm lub z okorków zbi­
tych dwiema poprzeczny­
mi łatami. Zależnie od
wielkości produkcji należałoby przygotować kilka lub kilka­
naście płyt.
3. Wykonanie bloków
Bloki mogą być wykonywane w czasie od połowy kwietnia
do końca września najdalej, ze wzglądu na czas schniącia.
Ustalanie proporcji składników. Przed rozpoczęciem produkcji
należy ustalić proporcją składników masy glinianej. Orientacyj­
nie można przyjąć następujące ilości dodatków zależnie od zba­
danego skurczu gliny (tabl. 1).
Tablica 1
Stosunek składników masy glinianej w zależności od skurczu gliny
') Na pierwszym miejscu ilość dodatków, na drugim — gliny.
30
Rys. 22. Płyta do przykrywania bloków
1 : 15 (plewy)
l : 15 do i : 10
l : 10 do i : 9
i : 9 do i : 8
l : 7 do 1 : 5
i : 5 do i : 4
Posługując się danymi z tej tablicy należy wykonać kilka
próbnych bloków o różnych proporcjach składników, najbliż­
szych danemu rodzajowi gliny. Na każdym bloku należy wyryć
numer i zapisać proporcję składników każdego bloku. W czasie
wysychania bloków na otwartej przestrzeni, na słońcu (w godzi­
nach południowych przykryć) należy je obserwować i zanotować,
na których blokach pokazywały się rysy. Po zupełnym wyschnię­
ciu bloków każdy z nich należy rzucić z wysokości 2 m na twardą,
ubitą ziemię. Przyjmujemy proporcję składników odpowiadającą
blokowi, który:
1) nie pękał w czasie wysychania, chociażby po wyschnięciu
nie było śladu pęknięć,
2) nie rozłupał się przy upadku z wysokości 2 m,
3) przy zachowaniu warunków podanych w punktach 1) i 2)
zawiera najmniejszą ilość piasku, a największą żużla lub sieczki.
W przypadkach nie odpowiadających podanym wyżej warun­
kom, należy zwiększyć lub zmniejszyć ilość dodatków.
Wykonanie opisanej próby jest wymagane również, gdy
proporcje składników podane są w orzeczeniu laboratorium.
Przygotowanie masy. Do ręcznego przygotowania masy za­
leca się szczególnie użycie gliny przemrożonej, ze względu na
ułatwienie mieszania.
Glinę z dodatkami miesza się w następujący sposób:
Na ubitej wyrównanej ziemi nasypuje się warstwę odmierzo­
nej gliny na grubość 10 cm i posypuje równomiernie odpowiednią
(odmierzoną) ilością dodatków, po czym całą masę polewa się
wodą z konewki przez sitko. W taki sam sposób układa się
następne warstwy, do wysokości około 80 cm. Ułożoną pryzmę
przerabia się motykami dwu- lub trzykrotnie, zależnie od tłu-
stości gliny, starannie rozbijając wszystkie grudki.
Po przerobieniu masy kopcuje się ją, przykrywa słomą i pozo­
stawia co najmniej na 1 dobę, aby równomiernie zwilgotniała.
Do przeróbki mechanicznej pryzmujemy glinę z dodatkami
w ten sam sposób lub układamy w dołach przy mieszadle. Dołów
powinno być 2 lub 3; z jednego dołu masa podawana jest do
mieszalnika, w pozostałych jest układana i wilgotnieje. Przy
podawaniu do mieszadła masę z dołu należy wybierać pionowo.
31