MŁODZI I MEDIA - Gazeta.pl

poszukiwań wyłania się środowisko kulturowe, w którym obieg treści, emocji, wzajemności i marzeń nie
da się oddzielić od podtrzymującej go infrastruktury plików, adresów uRl i hiperlinków. Te ludzko-technologiczne
relacje w sieci są pierwotne wobec form, w jakie stabilizuje się w nich „jednostka” czy „internet”.
Tożsamość budowana współcześnie przez jednostki w usieciowionym środowisku kulturowym i cyfrowy
obieg jako podstawowa modalność współczesnej kultury to dwie strony tego samego medalu. Dzielenie się
jest w istocie rzeczy mnożeniem treści i w efekcie produkcją zasobu wspólnie podzielanych tworów, wartości
i treści. Nie można zrozumieć logiki współczesnej cyrkulacji kultury bez patrzenia na tożsamość, która tyleż
motywuje do podejmowania wyborów uruchamiających cyrkulację, ile staje się wynikiem takiego, a nie innego
obiegu kultury. Nie można zrozumieć współczesnych tożsamości bez zrozumienia cyfrowej i sieciowej
infrastruktury, w której ta tożsamość jest tworzona.
Po drugie ta niespodziewana pojęciowa bliskość afektu i algorytmu, którą wnoszą metafory zrośnięcia, ekosystemu
i natury, podważa głęboko zakorzenione myślowe nawyki traktowania „człowieka” i „technologii”
jako dwóch odrębnych obszarów, z których to tylko człowiekowi przyznaje się sprawczość. Jeżeli pokażemy
– jak próbujemy robić to w tym raporcie – że cyfrowo i sieciowo zapośredniczone jest dziś: pamiętanie, budowanie
tożsamości, bycie razem, kreatywność i nauka, to na poważnie trzeba wziąć sugestie teoretyków
takich jak Bruno Latour, który próbuje pisać nową, nieantropocentryczną antropologię (1993).
z ucierania się cyfrowej logiki wymiany
i moralnej ekonomii zobowiązań
i tożsamościowych poszukiwań wyłania się
środowisko kulturowe, w którym obieg
treści, emocji, wzajemności i marzeń nie
da się oddzielić od podtrzymującej go
infrastruktury plików, adresów url
i hiperlinków
Żeby dobrze postawić dziś pytanie o uczestnictwo w kulturze,
trzeba je postawić z centrum współczesnego
życia kulturalnego zapośredniczonego przez nowe
media. To miejsce, gdzie procesy kształtowania się
tożsamości i wymiany treści kulturowych wchodzą
w zaskakujące relacje, które nie pozwalają nam
myśleć o „kulturze” jako oddzielnym polu rządzącym
się swoimi własnymi regułami.
Pytać dziś o uczestnictwo w kulturze to również pytać o kompetencje korzystania z nowych technologii (medialny
analfabetyzm), czy może o formę ich ucieleśnienia; to, jak techno-społeczny habitus sprzyja lub nie
dobremu i wartościowemu życiu. Dlatego kluczowo istotny dla nowych pytań o uczestnictwo w kulturze jest
choćby problem wykluczenia sieciowego, choć – jak pokazujemy w tym raporcie (s. 74) – dobrze myśleć
o nim nie jako o czymś, co dotyka osobnych jednostek, lecz raczej jako sieci ludzi razem praktykujących – lub
nie – współ-internet. Przedmioty-media, pisze Marek Krajewski, to potencjalnie „maszyny do wytwarzania
więzi i relacji” (s. 37). W tym kontekście pytanie o uczestnictwo w kulturze jest pytaniem o tworzenie sojuszy
pozwalających na włączenie kultury w cyfrowy obieg.
ETNogRafIa NowyCh mEdIów
Jak badać to nowe środowisko?
Tradycyjnym zadaniem etnografii była obserwacja: model zakładał prostą relację pomiędzy „tubylcami”
a „etnografami”. Jak jednak robić etnografię u siebie, tu i teraz?
Nie dzieliła nas od naszych współpracowników przepaść, która pozwoliłaby naszej etnografii koncentrować
się na tradycyjnym antropologicznym tropie różnicy, która nakłada się na fizyczny dystans. („Wyobraź sobie,
WPROWADZENIE: POŁĄCZENI I PODŁĄCZENI, ETNOGRAFIA CYFROWEGO ŚWIATA
16