MŁODZI I MEDIA - Gazeta.pl

tyw i niepatrzenie w obiektyw, wyszukiwanie fajnych miejsc i zamienianie estetyzującym spojrzeniem
miejsc niefajnych w fajne, podchwytywanie sytuacji i aranżowanie sytuacji – wszystkie te praktyki
zwyczajne dla szwendających się po mieście z aparatami dzięki obecności tomka mogły stać się
przedmiotami rozmowy. efekt – „(zob.)” – nie jest ilustracją tego raportu, lecz wizualnym esejem,
próbą refleksji, która za swoje medium i po części za swój temat bierze fotografię.
tak pomyślane badanie zostało szczegółowo opracowane w cyklu seminariów i warsztatów,
w których gościnnie uczestniczyli też tomasz jędrkiewicz i robert zydel z nuQ research oraz piotr
toczyski z działu badań agora sa.
na seminariach szczegółowo dyskutowaliśmy raport „living and learning with new media” przygotowany
przez mizuko ito z zespołem (2008). ten trzyletni projekt badawczy realizowany w stanach
zjednoczonych był finansowany przez fundację macarthura. zarówno założenia badawcze ito
i zespołu, jak i wyniki badań, były dla naszego projektu inspiracją w planowaniu badań. podobnie
jak ito i inni w badaniach wychodzimy od etnograficznie opisywanych, materialnych i ugruntowanych
w życiu codziennym praktyk społecznych, w które zaangażowane są media. nasze podejście do
„pracy z młodzieżą”, gdzie zdecydowaliśmy się traktować naszych współpracowników bardzo partnersko
(jak współpracowników właśnie) również dużo zawdzięcza ito. młodzi ludzie często w badaniach
społecznych są traktowani protekcjonalnie, jak jednostki jeszcze „niegotowe”, „niepełne”, co
częściej prowokuje pytania o to, „co z nich wyrośnie, jak już dorosną”, raczej niż pytania o to, jacy są
teraz i jak wygląda ich życie. idąc za wskazówkami ito i wytycznymi współczesnej socjologii edukacji,
w naszych współpracownikach rozpoznawaliśmy raczej partnerów, którzy mają swoje życia, potrzeby
i pragnienia. mimo że są silnie zależni od rodziców i szkoły – i często nie mają jeszcze pełni praw obywatelskich
ze względu na status nieletnich – powinni być traktowani po partnersku (ito i inni, 2008).
drugim ważnym tekstem na seminariach teoretycznych był tekst nicka couldry’ego „theorising
media as practice” (2004), gdzie couldry rysuje nową perspektywę dla teorii mediów, która
dużo czer-pie z socjologicznych teorii praktyki. couldry odchodzi od tradycyjnego medioznawczego
podejścia do mediów, które traktowało je jak teksty (stawiając pytania o interpretację) albo
struktury produkcji (stawiając pytania o wpływ), i proponuje, żeby „media” rozumieć jako praktyki
społeczne. tekst couldry’ego okazał się na naszych seminariach dobrą platformą spotkania badaczy
pracujących w tradycji medioznawczej (teoria mediów) z badaczami i badaczkami posługującymi się
kategoriami bardziej socjologicznymi. za couldrym definiowaliśmy swoje pytania badawcze luźno:
co ludzie robią w odniesieniu do mediów i co ludzie mówią w odniesieniu do mediów? wyjście
od tak szeroko postawionego problemu pozwoliło nam w toku dyskusji stworzyć projekt badania,
które nie koncentrowało się wąsko na „korzystaniu z komputera”, ale – mamy nadzieję – pozwala
uchwycić szersze przemiany kulturowe. to ujęcie mediów jako szerokiego i otwartego zestawu praktyk
ostatecznie przekonało nas do pozostawienia pracującym z nami etnografom dużej dozy swobody
w podążaniu za tym, jak ich współpracownicy poruszali się w świecie nasyconym przez media.
chodziło o to, żeby dać się przez ten świat zaskoczyć.
Ten raport pisany jest wspólnie w pięcioosobowym zespole na podstawie sześciu autorskich
raportów stworzonych przez michała danielewicza, olkę gołdys, paulinę jędrzejewską, pawła mazurka,
agnieszkę strzemińską i jacka szejdę. Źródłami wiedzy są też trzy „wydobywcze” warsztaty po
badaniu terenowym oraz trwające wewnątrz zespołu konsultacje.
bardziej tradycyjny rejestr raportu z badań i naukowego eseju łączymy w tym tekście z etnografią
rozumianą jako strategia pisania, która przenosi uwagę na szczegół, ewokuje sytuacje i pozostaje
bliżej atmosfery i swoistości opisywanego świata, niż pozwalałaby na to konwencjonalna analiza.
WPROWADZENIE: POŁĄCZENI I PODŁĄCZENI, ETNOGRAFIA CYFROWEGO ŚWIATA
20