MŁODZI I MEDIA - Gazeta.pl

W terenie spotkaliśmy młodych ludzi, dla których obrazy były takim samym narzędziem komunikacji jak
tekst. Oczywiście błędem byłoby ograniczanie się do analizowania wyłącznie wizualnych aspektów kultury,
bo – jak krytycznie zauważa W.J.T. Mitchell (2005) – nie ma mediów czysto wizualnych. Wszystkie media
są mieszane – ich odbiór i nadawanie łączy się z innymi, poza wzrokiem, zmysłami, najczęściej ze słuchem
i z dotykiem. Nie sposób jednak pominąć niespotykanego wcześniej wzrostu produkcji obrazów i nasycenia
świata zdjęciami oraz niefotograficznymi obrazami i przedstawieniami wizualnymi. Fotografowanie nigdy
nie było tak łatwe i tanie, a zarazem – powszechne i częste, jak dzisiaj. Niemal każdy może robić zdjęcia, każdy
jest też codziennie wystawiony na zalew sygnałów wizualnych. Młodzi ludzie, których spotkaliśmy, pracując
nad tym raportem, często i niezwykle sprawnie komunikują się obrazami. Powszechne są aparaty cyfrowe
– jako osobne przedmioty albo telefony z funkcją cyfrowej fotografii. Pracowaliśmy też z licealistami, którzy
używali aparatów analogowych. Dopiero później analogowe zdjęcia zamieniali na cyfrowe pliki. Zdjęcia,
z którymi mają do czynienia młodzi, niezależnie od tego, w jaki sposób powstają, nabierają pełni swojego
znaczenia w cyfrowej cyrkulacji, czyli wtedy, kiedy są łatwo kopiowalne, manipulowalne i przesyłalne.
To nasycenie fotografią i obrazowością oraz powszechna możliwość tworzenia, przetwarzania i prezentowania
zdjęć nie oznaczają tylko – choć to również – że mamy obecnie więcej fotografów czy talentów fotograficznych.
Fotografowanie wpisuje się w wiele codziennych praktyk niezwiązanych bezpośrednio ze sztuką
czy z innymi konwencjonalnymi zastosowaniami fotografii (reportaż, dokumentacja, upamiętnienie).
W życiu naszych młodych współpracowników pełnią też one ciekawą funkcję performatywną – fotografowanie
pozwala nawiązywać i podtrzymywać relacje międzyludzkie: zdjęciami rzeczy się nie tylko rejestruje,
ale i robi. Zdjęcia są też narzędziem komunikowania się ze światem – pozwalają pokazywać otoczeniu,
kim się jest (wielu naszych współpracowników ma niesamowitą świadomość medium – gdy celuje się
w nich obiektywem, niemal naturalnie pozują), czasem także „z kim się jest”. Przyjrzyjmy się tym rolom.
Zdjęcia są bardziej oczywiste i przekazują w mgnieniu oka to, co można opisywać wieloma słowami. Dlatego
często są używane jako pomoc w komunikacji. Gdy Iza z Ziemielina szykowała dla swojej przyjaciółki Mar-
na pytanie zadane jednej przyjaciółce przez
drugą na gg: Jaka sukienke sobie kupilas?,
coraz częściej odpowiedzią jest plik jpeg
lub link do niego
ianny prezent na osiemnastkę, wymyśliła, że wspólnie
ze znajomymi kupią jej koszyk na rower. Trzeba
było ustalić, jaki koszyk kupują, ile on kosztuje i po
ile się składają. Iza widziała w mieście koszyk, który
jej się spodobał, i myślała, że przyjaciółka właśnie
taki chciałaby dostać. Żeby pokazać innym, jak wygląda – i uzyskać akceptację swojego wyboru – znalazła
identyczny na Allegro i wysłała linki znajomym. Wszyscy się zgodzili. Przytoczona historia pokazuje, że zdjęcie
może służyć uwspólnieniu wiedzy. Obrazowość zapewnia jasność i gwarantuje oczywistość. W czasach gdy
coraz więcej sytuacji wiąże się z koordynacją zapośredniczonej przez elektroniczne środki komunikacji,
zdjęcia zmniejszają ryzyko nieporozumienia w przypadku prostych komunikatów. Na pytanie zadane jednej
przyjaciółce przez drugą na GG: jaka sukienke sobie kupilas?, coraz częściej odpowiedzią jest plik JPEG lub
link do niego.
Wiktor, przyjaciel Kuby z Zahaczewa, mieszka z dziadkami, bo jego rodzice wyjechali do pracy w Anglii. Po
zakończeniu roku szkolnego chłopak pojechał do nich, trochę na wakacje, ale też żeby zarobić pieniądze.
Razem z Wiktorem pojechała jego koleżanka Monika. Opowiadając nam o tym, Kuba pokazuje nam Wiktora
na Naszej-klasie. Ku jego zdumieniu jako zdjęcie profilowe Wiktora pojawiła się fotografia, na której
był razem z Moniką. Kuba jest wyraźnie zaskoczony, ale równocześnie absolutnie przekonany, że to nie przy-
INTENSYWNOŚĆ
40