MŁODZI I MEDIA - Gazeta.pl

każda ma takie samo znaczenie jak pozostałe” (Manovich, 2006: 333). Opisujemy świat, który jawi się
swoim mieszkańcom jako rozległa baza danych.
Oczywiście podobne tezy o fragmentacji, rozpadzie świata, pokawałkowaniu doświadczenia nie są nowe –
do pewnego stopnia stały się już one obowiązującym samoopisem współczesności, na który wszyscy chętnie
przystają. Badania etnograficzne pozwalają nam jednak pójść dalej i rozpoznając siły, które strukturalnie
przyczyniają się do fragmentacji (od indywidualizacji i przemian struktur społecznych po nowe formy, jakie
przybiera kultura), badać praktyki, w których ten pokawałkowany świat jest pracowicie składany przez ludzi
do kupy. W praktykach wyszukiwania, łączenia czy zawłaszczania wyłaniają się spójności. Pisząc o współinternecie
(s. 74), pokazujemy, jak wybory z bazy danych są częściej grupowe i grupotwórcze niż indywidualne.
Sieć przeszukiwana jest wspólnie i w praktykach tego przeszukiwania i skalowania wytwarzana jest
specyficzna lokalność: globalna baza danych może być przeżywana jako bliskie i znajome środowisko życia.
To je próbujemy rekonstruować. Chcąc napisać etnografię świata, który jawi się jako baza danych, nie szukamy
więc całości tam, gdzie jej nie ma – w pluralizmie narracji, zalewie informacji i nierozwiązywalnych
sprzecznościach współczesnego życia.
Całość, której próbujemy dotknąć, zawiera się w praktykach życia codziennego – codziennej pracy budowania
podmiotowości. Jak za Marksem pisze w tym raporcie Zygmunt Bauman: ludzie budują swoją
podmiotowość, ale w warunkach nie do końca przez siebie skonstruowanych. To, co mamy do dyspozycji
w danym momencie historycznym – podręczny budulec, te procedury techniczne, które możemy sobie
wyobrazić – waży na tym, jak działamy w świecie, jak jesteśmy sobą i jak jesteśmy z innymi. W tym raporcie
pokazujemy, że i te materiały, z których układamy swoją podmiotowość (a więc treści kultury), i techniki,
którymi to robimy (techniki siebie – zob. s. 61), stają się inne, gdy do gry wchodzą cyfrowe i sieciowe media.
Chcemy więc postawić tu pytanie o właściwości materiałów i technik, „ich cnoty i wady, możliwości, jakie
stwarzają, i ograniczenia, jakie narzucają” (Bauman, w tym raporcie – s. 133).
jaK PRaCowalIŚmy?
PRZEZ DWA TyGODNIE 2009 ROKU – OSTATNI TyDZIEń SIERPNIA I PIERWSZy TyDZIEń
WRZEśNIA – SZEśCIORO ETNOGRAFóW I ETNOGRAFEK PROWADZIŁO OBSERWACJE I WyWIADy
WśRóD MŁODyCH LUDZI W TRZECH MIASTACH RóżNEJ WIELKOśCI.
każdy z etnografów pracował z jednym współpracownikiem-przewodnikiem, a każda z etnografek
ze współpracowniczką-przewodniczką. te sześć kluczowych osób znaleźliśmy, posługując się serwisami
społecznościowymi, sieciami społecznymi samych etnografów, a w jednym przypadku za
pomocą sieci rekrutacyjnej firmy badawczej 4p research mix. szóstka współpracowników otrzymała
wynagrodzenie za swoją pracę, zasady współpracy były regulowane kontraktem, a w przypadku
niepełnoletnich uzyskiwaliśmy również zgodę rodziców.
w zahaczewie, około piętnastotysięcznym mieście położonym kilkadziesiąt kilometrów od stolicy
regionu, michał danielewicz współpracował z filipem, a agnieszka strzemińska z kamilą. (w całym
raporcie zmieniamy imiona bohaterów oraz te szczegóły, które pozwoliłyby ich odnaleźć – w sieci czy
w domu; fikcyjne są także nazwy miast).
WPROWADZENIE: POŁĄCZENI I PODŁĄCZENI, ETNOGRAFIA CYFROWEGO ŚWIATA
18