Biuro Regionalne WHO dla Europy i BZgA Standardy edukacji seksualnej w Europie
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
6. Jak prowadzić edukację seksualną –<br />
ogólne ramy i podstawowe wymagania<br />
Zasadniczym wstępnym warunkiem wprowadzenia <strong>edukacji</strong><br />
<strong>seksualnej</strong> jest (chociaż może się to wydawać zbyt<br />
oczywiste i jest często ignorowane) konieczność określenia<br />
konkretnego miejsca w szkole, a zatem szczegółowego<br />
umiejscowienia jej w programach nauczania<br />
przez cały okres nauki. Realizację <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong><br />
muszą gwarantować różne organy/instytucje, na przykład<br />
szkoła jako taka, a także instytucje nadzorujące.<br />
Musi zostać zapewnione miejsce, czas i przeszkolony<br />
personel, tak aby edukacja seksualna faktycznie była<br />
prowadzona. Należy jednak zaznaczyć, iż nawet w sytuacji<br />
gdy te warunki nie są zapewnione, edukacja seksualna<br />
może być prowadzona.<br />
6.1. Siedem<br />
charakterystycznych cech<br />
<strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong><br />
Jak już wspomniano wcześniej, holistyczna edukacja<br />
seksualna dotyczy wielu zagadnień związanych<br />
z aspektami fi zycznymi, emocjonalnymi, społecznymi<br />
i kulturowymi. Edukacja seksualna nie powinna ograniczać<br />
się jedynie do metod zapobiegania chorobom,<br />
ale obejmować te zagadnienia w szerszy nieoceniający<br />
sposób; ponadto nie powinna opierać się na strachu<br />
i obawach. Dzięki temu pozytywne postawy w odniesieniu<br />
do dobrostanu seksualnego zyskują na znaczeniu.<br />
Holistyczne rozumienie <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong> wymaga<br />
starannego doboru różnych metod w zależności od<br />
uczących się i ich odczuć.<br />
Istotnym wymogiem w odniesieniu do <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong><br />
jest zapewnienie poczucia bezpieczeństwa<br />
uczniom: należy szanować ich prywatność i respektować<br />
wyznaczone przez nich granice. Chociaż uczniów<br />
zachęca się do otwartości, należy jednak pamiętać, aby<br />
nie dzielili się oni swoimi doświadczeniami, ponieważ<br />
klasa szkolna nie jest odpowiednim do tego miejscem,<br />
a ponadto tego typu postępowanie może spowodować<br />
ich wykluczenie. Należy stworzyć atmosferę wzajemnego<br />
zaufania poprzez ustalenie zasad, z którymi godzą<br />
się wszyscy członkowie danej grupy. Edukacja seksualna<br />
oparta na wrażliwości związanej z płcią także przyczynia<br />
się do zapewnienia uczniom poczucia bezpieczeństwa.<br />
Część I: Wstęp<br />
Biorąc pod uwagę powyższe wymagania dotyczące<br />
<strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong>, należy przestrzegać następujących<br />
zasad.<br />
Jakość <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong> zwiększa się w sytuacji,<br />
kiedy młode osoby systematycznie w niej uczestniczą.<br />
Uczniowie nie są biernymi odbiorcami, ale<br />
przeciwnie – odgrywają aktywną rolę w jej organizacji,<br />
odbiorze i ocenie. Dzięki temu edukacja<br />
seksualna jest ukierunkowana na zaspakajanie poszczególnych<br />
potrzeb uczniów i nie jest odbierana<br />
jako program z góry przygotowany przez nauczycieli.<br />
W wielu kontekstach edukacja rówieśnicza – jako<br />
konkretny sposób uczestnictwa młodzieży w <strong>edukacji</strong><br />
<strong>seksualnej</strong> – okazała się skuteczna, zwłaszcza<br />
kiedy dotyczy ona grup, z którymi trudno się współpracuje.<br />
Bardzo ważne jest, aby wziąć pod uwagę że<br />
osoby biorące udział w <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong> (rówieśniczej)<br />
potrzebują szkolenia w tym zakresie.<br />
Edukacja seksualna powinna odbywać się w sposób<br />
interaktywny. Interaktywna wymiana między nauczycielami/wychowawcami<br />
i osobami tworzącymi<br />
programy nauczania z jednej strony oraz uczniami<br />
z drugiej ma miejsce na wielu poziomach i rozpoczyna<br />
się przez zrozumienie faktu, iż uczniowie<br />
powinni być traktowani jako partnerzy w <strong>edukacji</strong><br />
<strong>seksualnej</strong>. Należy brać pod uwagę ich doświadczenia<br />
seksualne, potrzeby i życzenia, ponieważ mają<br />
one zasadnicze znaczenie w trakcie opracowywania<br />
tematów i zagadnień, które powinny zostać przedstawione<br />
w czasie zajęć <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong>.<br />
W <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong> należy używać języka dostosowanego<br />
do dzieci i młodzieży, a równocześnie<br />
uczniom powinno się umożliwić naukę odpowiedniej<br />
terminologii, tak aby rozszerzyć ich umiejętności<br />
komunikowania się w odniesieniu do seksualności.<br />
Komunikowanie się ma zasadnicze znaczenie<br />
w trakcie <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong>; w praktyce oznacza<br />
to, że edukator powinien zrezygnować z odgrywania<br />
głównej roli, a zamiast tego pełnić funkcję osoby<br />
ułatwiającej zdolność porozumiewania się między<br />
uczniami, a także zachęcać do dyskusji. Dzięki temu<br />
uczniowie będą w stanie określić własny punkt widzenia<br />
i rozważyć własne postawy.<br />
<strong>Standardy</strong> <strong>edukacji</strong> <strong>seksualnej</strong> w <strong>Europie</strong><br />
29
Change language