Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
trošena, ako se gradi drvena pruga. Istina i drvo ima svoju vrijednost, ali ta<br />
vrijednost, zajedno s atroškovkna sječe i izrade, iznosila bi svega oko 3.000<br />
dinara, t. j. preko 52 puta manje.<br />
Uporedit ćemo usput i vrijednost materijala potrebnog za gradnju 1 km<br />
talpanog puta. Obično se računa, da za svaki tekući metar gustog talpanog'<br />
puta, širokog 3 metra, potrebno je utrošiti 0,75 do 1 m : ' drveta, t. j. za 1 km<br />
750 do 1.000 m 3 . Ako računamo vrijednost drveta na panju (jelovo, smrčevo ili<br />
bukovo drvo), prosječno 85.— dinara po m : \ tehničkog drveta i 28.— dinara<br />
za 1 m 3 ogrevnog drveta na panju, a trošak sječe i izrade po 50.— dinara i ako<br />
uzmemo, da se u talpani put izgrađuje 50% tehničkog i 50"/» ogrevnog drveta,<br />
onda proizlazi, da bi samo drveni materijal za gradnju 1 km gustog talpanog -<br />
puta koštao: (750 + <strong>10</strong>00) : 2 = 875 : 2 = (437 X 85) + (438 X 28) = 49.409 ili<br />
okruglo 50.000.— dinara.<br />
Uzet ćemo, da izgradnja gustog talpanog puta košta, po prilici, oko 120><br />
dinara po tekućem metru, to znači daljni izdatak od 120.000.— dinara ili ukupan<br />
trošak za gradnju jednog kilometra gustog talpanog puta od Din 170.000.— po><br />
najgrubljem računu.<br />
Međutim cjelokupni troškovi izgradnje 1 km prenosne drvene pruge iznose<br />
po prilici:<br />
2. Pragova (oblica, cjepanica) 800 kom. najviše ä din. <strong>10</strong>.— . . Din 8.000.—<br />
1. Šumska taksa, sječa i izrada 2.<strong>10</strong>0 t. m. vrlika ili oko 13,5 m 3 , Din 2.700.—<br />
3. Pripremanje trase, polaganje šina-vrlika i njihovo dotjerivanje Din 5.080-—<br />
4. Metalni dijelovi oko <strong>10</strong>0 kg. ä din. <strong>10</strong>.— Din 1.000.—<br />
Ukupno: Din 16.780.—<br />
ili okruglo Dinara 16.800.—.<br />
No i kada bi uzeli dva puta više, s obzirom na to, da izgradnja prenosnih<br />
drvenih pruga kod nas posve nepoznata, još uvijek imamo razliku od 136.400<br />
dinara u korist drvenih pruga.<br />
Istina, kod nas je postojalo gledište da drvo, kod izgradnje talpanog puta,<br />
ne košta zapravo ništa. Ako pogledamo stare režijske pleminare videćemo, da<br />
se vrlo često takvo gledište dosljedno i sprovodilo, jer zasigurno ćemo naći<br />
takve preliminare u kojima nije iskazana vrijednost drveta, ugrađenog u<br />
talpane puteve, ni na strani prihoda, ni na strani rashoda. U takvim preliminarima<br />
često nisu iskazivane ni drvne mase, posječene za izgradnju talpaniht<br />
puteva. Da je takvo gledište skroz pogrešno i neispravno ne treba dokazivati.<br />
Iz gore izloženog vidimo, da vrijednost željeznog, odnosno drvenog materijala<br />
potrebnog za gradnju 1 km prenosne šumske željeznice, talpanog puta<br />
i prenosne drvene pruge stoji u ovoj srazmjeri:<br />
14 : 4 :1<br />
računajući tu i vrijednost cjepanica-pragova, ako su specijalno rađene za<br />
okvire prenosnih željeznica ili za okvire drvenih pruga. Cjelokupni pak troškovi<br />
izgradnje 1 km. prenosne željeznice, gustog talpanog puta i prenosne<br />
drvene pruge stoje u ovoj srazmjeri <strong>10</strong> : <strong>10</strong> : 1.<br />
Istina, talpani put ne zahtijeva nikakvog voznog parka, ali zato i efekat<br />
izvlačenja drvnog materijala talpanim putevišma stoji znatno niže od efekta<br />
izvoza prenosnim željeznicama, odnosno drvenom prugom.<br />
Da vidimo tu razliku.<br />
324
Change language