دریافت ٠قالات این ش٠اره

هيگز و مدل استاندارد ‏(مصاحبه حضوري با جان اليس)‏
سپهر قاضينظامي
هيگز و مدل استاندارد
‏(مصاحبه حضوري با جان اليس)‏
سبا پارسا ‏(كارشناسي 87)- سپهر قاضينظامي ‏(كارشناسي 88)
sepehr.ghazi@gmail.com - sbparsa@gmail.com
(Jonathan R. Ellis)
فيزيكدان نظري انگليسي است.‏ او تحصيلات آكادميك خود را در زمينهي
جان اليس
فيزيك نظري و رياضيات كاربردي در دانشگاه كمبريج گذرانده است.‏ وي استاد كالج سلطنتي لندن و همچنين عضوي
فعال در موسسه تحقيقاتي سرن در ژنو سوئيس است.‏
علايق تحقيقاتي او در زمينه پديدار شناسي فيزيك ذرات است،‏ گرچه سهم زيادي نيز در اخترفيزيك،‏ كيهانشناسي و
گرانش كوانتومي داشته
است.‏ وي يكي از چهرههاي كليدي و از مدافعان نظريه ابرتقارن ميباشد.‏ او همواره از مشوقان
ساخت شتابدهندههاي جديد بوده است،‏ از برخورد دهنده بزرگ الكترون-‏ پوزيترون
2
(LEP) و برخورد دهنده بزرگ
هادروني(‏LHC‏)‏ ‏(كه كشف اخير در آن صورت گرفت)‏ گرفته تا بسياري از ايدههاي نوآورانه ديگر كه هنوز ساخته
نشدهاند.‏ فعاليت او در سرن بسيار گسترده است.‏ او بار بهعنوان نايب رئيس بخش تئوري سرن و بار هم بهعنوان
رئيس آن مشغول به كار بوده است.‏ به صورت خاص اليس در مورد ذرهي هيگز نيز كارهاي زيادي انجام داده است و
نقشي مهم در كشف اخير دارد.‏ اليس برنده مدال ماكسول در سال
است.‏ در سال
2
1982
و جايزه ارزشمند ديراك در سال
2005
،2004
SPIRES وي را بهعنوان دومين فيزيكدان نظري پرارجاع معرفي كرد.‏
شده
جان اليس به علت تلاش براي درگير كردن كشورهاي غيراروپايي در سرن شناخته شده است.‏ او به ايران نيز براي
مشاركت در برنامههاي LHC
كمك كرده است.‏ اولين تلاشها براي همكاري ايران در سال
1990
با تلاش پيگيرانه دكتر
اردلان و اليس آغاز شد.‏ در آن سالها كه امكان شركت مستقيم ايران فراهم نبود با همكاري اليس قرار بر اين شد كه دو
دانشجوي ايراني از طريق دانشگاههايي در كشورهاي اروپايي در فعاليتهاي سرن همكاري كنند،‏ كه با وجود تلاش
پيگيرانه دكتر اردلان و جان اليس،‏ اين برنامه مورد حمايت دانشكده و دانشگاه قرار نگرفت.‏ 10 سال بعد در سال
2000
اليس كه شرايط را براي همكاري ايران مناسب ديده بود پيگيري موضوع را از سر گرفت و طرح همكاري ايران در سرن
مجددا مطرح شد.‏ اين بار تلاشها موفقيتآميز بود،‏ و طي جلسهاي با حضور رئيس وقت سرن،‏ معاون وي و اليس،‏ آقاي
دكتر معين ‏(وزير وقت علوم)‏ و دكتر منصوري ‏(معاون پژوهشي وزارت علوم)‏ تفاهمنامهاي تنظيم گرديد و بنا شد كه ايران
. ما از طريق آي.‏ يپ
(IPM) به صورت رسمي در سرن فعاليت كند كه اين همكاري تاكنون ادامه دارد.‏
جان اليس به همراه كامران وفا،‏ الكساندر بلاوين،‏ ورنر نم و اشوك سن از اعضاي فعال كميته مشاوره بينالمللي
(International Advisory Committee)
.
آي.‏ يپ
- لطفا كمي بيشتر در مورد كشف ذره هيگز بگوييد.‏
چيزي كشف شده است.‏ در واقع يك ذره جديد كشفشده
است كه به وضوح نوع آن با ذراتي كه تاكنون ميشناختيم
تفاوت دارد.‏ اين ذره بايد بوزون باشد چرا كه به يك جفت
از ذرات يكسان واپاشي ميكند.‏ تمامي بوزونهايي كه
تاكنون ميشناسيم اسپين يك دارند به عنوان مثال فوتون
دو حالت قطبيدگي دارد،‏ چرا كه اسپين يك دارد.‏ ذره
هيگز بايد اسپين نداشته باشد ‏(اسپين صفر باشد).‏ چيزي
كه ما بهطور قطع در اين لحظه ميدانيم اين است كه اين
بوده است.‏ . ما
ذره جديد اسپين يك ندارد.‏ نمي تواند اسپيني مانند
اسپين فوتون داشته باشد.‏ ممكن است اسپين صفر داشته
باشد يا اسپين دو،‏ ما هنوز نميدانيم.‏ لذا اين يكي از اولين
مواردي هست كه بايد بررسي شود،‏ آيا اين ذره اسپين
صفر دارد يا دو.‏ مورد ديگري كه بايد بررسي شود اين
است كه آيا ضرايب جفتشدگي آن با ساير ذرات متناسب
با جرم آن ذرات هست يا خير.‏ جفتشدگي ذره هيگز با
ساير ذرات متناسب با جرم آنهاست و همين اندكي پيش
به همراه دانشجوي خود اين موضوع را مطالعه كرديم و
40