Μια λεξικολογική προσέγγιση Ï„Î¿Ï Î´Î¹Î±Ï†Î·Î¼Î¹ÏƒÏ„Î¹ÎºÎ¿Ï Î»ÏŒÎ³Î¿Ï ... - Nemertes

για να κάνει κάτι, να επιτύχει κάτι, να διευκολύνει τη ζωή του: να κόψει το κρέας ή να κρατήσει
λίστες με τα ονόματα των ανθρώπων που του χρωστούσαν λεφτά. Έτσι και η γλώσσα
επινοήθηκε για να εξυπηρετήσει ανάγκες, όπως για παράδειγμα να γραφτεί η ιστορία ενός
έθνους ή ακόμα και ένα κείμενο που να αντιτίθεται στα πυρηνικά όπλα. Ο Lutz επίσης (1996: 5-
6) χαρακτηρίζει με γλαφυρό ύφος τη γλώσσα ως «κόλλα», η οποία φέρνει σε επαφή τους
ανθρώπους όχι μόνο μιας χώρας αλλά και τους ανθρώπους σε ολόκληρο τον κόσμο. Αυτό
αποτυπώνει συγχρόνως την ανάγκη αλλά και την αναγκαιότητα για επικοινωνία μεταξύ των
ανθρώπων με τη χρήση της οποίας προήχθη η ανθρώπινη κοινωνία και ο ανθρώπινος
πολιτισμός. Επειδή η γλώσσα είναι κάτι που αποκτάται με φυσικό τρόπο και χωρίς πολλή
προσπάθεια, κατά κάποιο τρόπο αγνοούμε την αξία και τη σημασία της, η οποία είναι εφάμιλλη
με την ανάγκη μας να αναπνέουμε. Αυτό που πρέπει να προσέχουμε σύμφωνα με τον Lutz είναι
η ποιότητα της γλώσσας που χρησιμοποιούμε αντίστοιχα όπως προσέχουμε τί είδους αέρα
εισπνέουμε. Και αυτό δεν έχει να κάνει με τη χρήσης μιας πιο επίσημης γλώσσας, αλλά με την
ευθύτητα και την καθαρότητα που θα πρέπει να διακρίνει το λόγο μας.
Αυτό είναι και το σημείο που θα επικεντρωθούμε στην παρούσα μελέτη. Πώς δηλαδή η
γλώσσα ως εργαλείο μπορεί να χρησιμοποιηθεί από διάφορους φορείς για να επιτύχει ένα
σκοπό και με ποιό τρόπο. Γιατί η γλώσσα όπως έλεγε και ο Πλάτωνας δεν είναι παρά μια
επένδυση της σκέψης ή του λόγου και η γλωσσική έκφραση μπορεί να αλλάζει όπως το σώμα
μπορεί να καλύπτεται με διάφορα ενδύματα (Μπαγιόνας 1995: 82) και ταυτόχρονα μέσω αυτής
μιλάμε για το παρελθόν, ζούμε το παρόν και σχεδιάζουμε το μέλλον όπως τονίζει και ο
Κούβελας (1995).
1.2 Η «διπλή γλώσσα» της επικοινωνίας
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, αφενός μεν ο άνθρωπος χρησιμοποιεί τη γλώσσα με
διάφορους δημιουργικούς τρόπους προκειμένου να επιτύχει τον εκάστοτε στόχο του και το
επιτυγχάνει δρώντας σχεδόν καταλυτικά σε αυτή και δημιουργώντας μια άλλη, μια διαφορετική
όψη της γλώσσας πράγμα το οποίο αποτυπώνεται και στο διαφορετικό τρόπο παρουσίασης της
πραγματικότητας από τον ίδιο και αφετέρου κάτι τέτοιο φανερώνει και την ισχύ που κατέχει η
γλώσσα ως εργαλείο ώστε να επηρεάζει την κοινωνία και τη δομή της.
Η ισχύς της γλώσσας σύμφωνα με τον Fairclough (1989: 43-76) μπορεί να είναι «μέσα»
(in) σε αυτή, δηλαδή πώς ένα άτομο μπορεί να ελέγξει το λόγο μέσα από συγκεκριμένες
ενέργειες όπως τις διακοπές, ερωτήσεις κ.λπ. ή «πίσω» (behind) από αυτή όπως για παράδειγμα
10