Μια λεξικολογική προσέγγιση Ï„Î¿Ï Î´Î¹Î±Ï†Î·Î¼Î¹ÏƒÏ„Î¹ÎºÎ¿Ï Î»ÏŒÎ³Î¿Ï ... - Nemertes

1.2.2 Ιστορία της «διπλής γλώσσας»
Ο όρος «διπλή γλώσσα» (doublespeak) δημιουργήθηκε τη δεκαετία του 1950. Στην
αγγλική γλώσσα δεν υπήρχαν ουσιαστικά με δεύτερο συνθετικό το -speak, έως ότου τα
δημιούργησε ο Orwell στο βιβλίο του «Ninety Eighty-Four» χρησιμοποιώντας τους όρους
«διπλή σκέψη» (doublethink) και «νεόγλωσσα» (newspeak), όπως αναφέρεται στον Ξυδόπουλο
(2005: 775).
Η έννοια όμως και οι ιδιότητες της «διπλής γλώσσας» (doublespeak) δείχνουν ότι
μπορούμε να την παρομοιάσουμε με τις έννοιες «διπλή σκέψη» (doublethink) και «νεόγλωσσα»
(newspeak) που δημιουργήθηκαν από τον George Orwell. Ως «διπλή σκέψη» (doublethink)
ορίζει τη δύναμη ενός προσώπου να κρατήσει δύο αντιτιθέμενες απόψεις στο μυαλό του
συγχρόνως, πιστεύοντας πλήρως και στις δύο ιδέες· δηλαδή η ικανότητά του να απορρίπτει την
αντικειμενική πραγματικότητα χρησιμοποιώντας για το σκοπό αυτό ψευδή γεγονότα τα οποία
λέει και στα οποία πιστεύει. Η «νεόγλωσσα» (newspeak) ήταν η επίσημη γλώσσα που
χρησιμοποιήθηκε για να εκφράσει τις ιδέες της «διπλής σκέψης» (doublethink) και
κατασκευάστηκε σκόπιμα για πολιτικούς λόγους. Οι όροι αυτοί πάντοτε υπονοούν κάτι το
πολιτικό ενώ ταυτόχρονα επιβάλουν σε αυτόν που τις χρησιμοποιεί μια συγκεκριμένη νοητική
προδιάθεση απέναντι στα γεγονότα. Η γένεση αυτού του όρου προήλθε από το προηγούμενο
δοκίμιό του “Politics and the English Language”, στο οποίο θρηνεί την ποιότητα της αγγλικής
γλώσσας αναφέροντας παραδείγματα μεταφορών, ρητορικής και λέξεων χωρίς νόημα που
συμβάλλουν σε συγκεχυμένες ιδέες και απόψεις (βλέπε σχετικά Lutz 1989: 8-9).
Κατά συνέπεια ο Orwell με τη χρήση της νεόγλωσσας (newspeak) προσπαθεί να
περιγράψει την πρόθεση και την σκοπιμότητα που έχουν αυτοί που τη χρησιμοποιούν.
1.2.3 Στόχοι της «διπλής γλώσσας»
Η «διπλή γλώσσα» δεν είναι αποτέλεσμα ασυνείδητης σκέψης αλλά αντίθετα αποτελεί
προϊόν συνειδητής, προσχεδιασμένης και κατασκευασμένης σκέψης όπως χαρακτηριστικά
επισημαίνει ο Lutz. Αυτή η ενέργεια δίνει έμφαση στον γεγονός της επικοινωνίας κάτι που στην
πραγματικότητα δεν συμβαίνει. Πρόκειται για γλώσσα που στόχο έχει να παραπληροφορήσει
και να παραπλανήσει διαστρεβλώνοντας την πραγματικότητα ενώ συγχρόνως μπορεί και
αποποιείται των ευθυνών που συνεπάγονται, αφού δεν διατυπώνει ρητά και ξεκάθαρα το
οτιδήποτε. Πρόκειται συνεπώς για μια γλώσσα που προσποιείται ότι συμβάλλει στην αληθινή
12