Μια λεξικολογική προσέγγιση Ï„Î¿Ï Î´Î¹Î±Ï†Î·Î¼Î¹ÏƒÏ„Î¹ÎºÎ¿Ï Î»ÏŒÎ³Î¿Ï ... - Nemertes

είναι ο λόγος που χρησιμοποιούν τα Μ.Μ.Ε. με λανθάνουσες σχέσεις ισχύος (hidden relations
of power), όπου οι παραγωγοί (producers) καθορίζουν τί και πώς θα παρουσιαστεί στο
καταναλωτικό κοινό και στην ουσία θα αποφασίσουν τι θα συμπεριληφθεί και τι όχι
προκειμένου να έχουν το επιθυμητό αποτέλεσμα.
Στην παρούσα εργασία θα κάνουμε λόγο για τη «διπλή γλώσσα» (doublespeak) της
επικοινωνίας, η οποία δεν είναι ένα ολίσθημα της γλώσσας ή τρόπος χρήσης της γλώσσας από
άγνοια αλλά αντίθετα μια απόλυτα συνειδητή και εσκεμμένη χρήση της γλώσσας από τον
άνθρωπο ως όπλο-εργαλείο, για να επιτευχθεί ένα αποτέλεσμα. Όπως επισημαίνει άλλωστε και
ο Orwell η γλώσσα είναι το μεγαλύτερο όπλο επίδειξης δύναμης (βλέπε σχετικά Lutz 1989: 12-
13).
Σύμφωνα με τον Ξυδόπουλο (2005: 775) η «διπλή γλώσσα» (doublespeak) εξυπηρετεί
ανάγκες επικοινωνίας απόψεων, ιδεών, αλλά και προώθησης προϊόντων κάτι το οποίο θα μας
απασχολήσει στην παρούσα εργασία. Αυτή η χρήση της γλώσσας -σύμφωνα με τον ίδιοπροκαλεί
σύγχυση, απάμβλυνση ή όξυνση των αρνητικών συναισθημάτων στο κοινό για το
οποίο προορίζεται το μήνυμα.
1.2.1 Ορισμός της «διπλής γλώσσας»
Ο Lutz (1989 & 1996) είναι ένας από εκείνους που ασχολούνται εκτενέστερα με το θέμα
της «διπλής γλώσσας». Σύμφωνα με τον ίδιο «διπλή γλώσσα» είναι η γλώσσα που κάνει το
κακό να φαίνεται καλό, το αρνητικό να φαίνεται θετικό, το δυσάρεστο ευχάριστο ή τουλάχιστον
ανεκτό. Η «διπλή γλώσσα» απαλλάσσει κάποιον από την ευθύνη των λεγομένων του και
επιπλέον βοηθά όποιον επιθυμεί να διαστρεβλώσει την πραγματική σημασία των πραγμάτων
(Lutz 1989: 1, Lutz 1996: 4, Ξυδόπουλος 2005: 775). Επιπλέον παραπλανά, διαστρεβλώνει την
πραγματικότητα, αποφεύγει ή μετατοπίζει την ευθύνη, περιορίζει αλλοιώνει και σχεδόν
αποτρέπει τη σκέψη με αποτέλεσμα να δημιουργεί δυσαρμονία ανάμεσα στην πραγματικότητα
και σε αυτό που λέγεται ή δεν λέγεται (όπως χαρακτηριστικά αναφέρει ο Damron, M. 1998
στην ιστοσελίδα http://www.damronplanet.com/doublespeak).
Αυτού του είδους τη γλώσσα επιλέγουν φορείς όπως η κυβέρνηση και πιο συγκεκριμένα
οι πολιτικοί, οι στρατιωτικές αρχές και κάθε μορφής επιχείρηση σε ολόκληρο τον κόσμο για να
έρθουν σε επαφή με το κοινό τους, να «επικοινωνήσουν», δηλαδή όπως φάνηκε από τα
παραπάνω να το παραπλανήσουν (βλέπε Ξυδόπουλος 2005: 775).
11