Azerbejdżan – przewodnik dla przedsiębiorców

Azerbejdżan – Przewodnik dla przedsiębiorców 21
Wymiarem sprawiedliwości zajmują się niezawisłe sądy. Cały system sądownictwa dzieli
się na cztery instancje, na które składają się: Sąd Najwyższy Azerbejdżanu, Sąd Apelacyjny,
Sąd Najwyższy Nachiczewańskiej Republiki Autonomicznej, lokalne sądy miejskie,
a także sądy wyspecjalizowane. Dodatkowo, z mocy prawa funkcjonują sądy specjalnej
jurysdykcji: Państwowy Sąd Gospodarczy, Sąd Gospodarczy rozstrzygający w sprawach
dotyczących międzynarodowych umów handlowych i sądy wojskowe. Oddzielnym organem
jest Sąd Konstytucyjny, założony w 1998 roku, który nie podlega jurysdykcji prawa
sądowego. Jest on niezależny od władzy ustawodawczej i wykonawczej, a jego status
oraz kompetencje określa konstytucja.
Naczelnym organem władzy sądowniczej w Azerbejdżanie jest Sąd Najwyższy, który
funkcjonuje jako sąd apelacyjny dla sądów niższej instancji. Do jego kompetencji należy
rozstrzyganie spraw z zakresu prawa cywilnego, karnego, administracyjnego, które
są rozpatrywane przez odpowiednie kolegia apelacyjne.
Sąd Konstytucyjny natomiast orzeka o zgodności z konstytucją różnych aktów prawnych,
takich jak traktaty i umowy międzynarodowe zawierane przez Republikę Azerbejdżanu,
dekrety wydawane przez Prezydenta i Radę Ministrów, ustawy uchwalane przez
parlament. Rozstrzyga również spory kompetencyjne pomiędzy organami władzy państwowej.
Orzeka też o zgodności z konstytucją ustawy zasadniczej Nachiczewańskiej Republiki
Autonomicznej oraz wszystkich aktów prawnych przez nią wydawanych.
Sądy lokalne (miejskie) oraz sądy rozpatrujące poważne sprawy kryminalne działają jako
sądy pierwszej instancji, przedkładając sprawy do orzeczenia sądom wyższej instancji.
Dla wszystkich sądów pierwszej instancji – sądów lokalnych oraz dla Sądu Najwyższego
Republiki Nachiczewańskiej instancją odwoławczą jest Sąd Apelacyjny.
Zgodnie z konstytucją sędziowie Sądu Najwyższego, Sądu Konstytucyjnego i Sądu Gospodarczego
są mianowani przez Zgromadzenie Narodowe na wniosek prezydenta,
na kadencję 10-letnią, podczas gdy pozostali sędziowie są wybierani na 5 lat. Sędziowie
sądów lokalnych i sądów niższej instancji są mianowani przez prezydenta na wniosek
Rady Sądowniczej.
Sędziowie Sądu Konstytucyjnego po upływie kadencji mogą być wybrani ponownie tylko
raz, są niezawiśli, podporządkowani jedynie konstytucji i Sądowi Konstytucyjnemu.
Podczas trwania kadencji sędziowie ci są nieusuwalni, przysługuje im ponadto immunitet
sędziowski.
Azerbejdżańskie sądownictwo przewiduje również orzekanie w sprawach dotyczących
inwestycji zagranicznych. Spory handlowe mogą być rozstrzygane przez Sąd Gospo-