Azerbejdżan – przewodnik dla przedsiębiorców

46 Gospodarka
Ochrona środowiska
Azerbejdżan boryka się z poważnymi problemami w dziedzinie środowiska naturalnego,
wśród których jednym z najistotniejszych jest niedobór wody. Pod względem ilości
wody przypadającej na osobę zajmuje on ostatnie miejsce wśród krajów regionu. Najbardziej
deficytowymi w wodę obszarami są: Półwysep Apszeroński, Nizina Araks, rejon
Mugan Salyan i Nachiczewań.
Zasoby wodne znajdujące się na terytorium Azerbejdżanu są zanieczyszczone. Ponad
połowę rzek (50,6%) uważa się za skażone. Stężenie miedzi, żelaza i metali ciężkich
w niektórych rzekach wielokrotnie przekracza dopuszczalne normy. Najbardziej zanieczyszczonymi
rzekami są Kura i Araks, co jest szczególnie niekorzystne ze względu na to,
że są one głównym źródłem zaopatrzenia w wodę pitną dla większości miast Azerbejdżanu.
Podobna sytuacja występuje w przypadku wielu jezior, przy czym najbardziej zanieczyszczone
są jeziora Półwyspu Apszerońskiego oraz doliny rzek Kury i Araks. Zły stan
wód Azerbejdżanu spowodowany jest między innymi tym, że większość rzek napływa
na jego terytorium – już zanieczyszczona – z państw sąsiadujących: Turcji, Gruzji i Armenii,
a tylko 30% zasobów rzecznych jest pochodzenia krajowego.
Problemy dla środowiska naturalnego Azerbejdżanu stwarza też Morze Kaspijskie. Niektóre
obszary nizinne zagrożone są zalaniem w skutek wzrostu poziomu morza. Ponadto
miejscowi naukowcy uważają, że Zatoka Apszerońska (w rejonach Baku i Sumgait) oraz
Morze Kaspijskie są najbardziej zdewastowanymi ekologicznie obszarami na świecie.
Skutkiem skażenia wód jest zanieczyszczenie gleb. Do głównych czynników je degradujących
należą zasolenie i używane w rolnictwie środki ochrony roślin, preparaty chwastobójcze,
pestycydy itp. Poważnym zagrożeniem są też naturalne procesy erozji i wietrzenia,
w wyniku których zniszczeniu ulega wiele hektarów żyznej ziemi. Ponad 60%
powierzchni kraju jest narażona na działanie procesów erozyjnych.
Zasoby ziemi w Azerbejdżanie są ograniczone, na 1 osobę przypada 0,2 ha powierzchni
uprawnej. Większość terytorium kraju nie jest zalesiona (83,8%), a istniejące niewielkie
obszary leśne są w złym stanie w wyniku skażenia ich przez odpady przemysłowe. Szczególnie
zanieczyszczonym rejonem Azerbejdżanu jest południowo-wschodnia część
wspomnianej już doliny rzeki Kury i Araks, ze względu na stosowanie DDT (chemicznej
substancji owadobójczej) oraz defoliantów podczas uprawy znajdującej się na tym obszarze
bawełny.