Azerbejdżan – przewodnik dla przedsiębiorców

26 Uwarunkowania geopolityczne
lityczne wynikające ze strategicznego położenia tego kraju pomiędzy Wschodem a Zachodem.
Od czasu odzyskania niepodległości Azerbejdżan utrzymuje bliskie kontakty z Turcją,
z którą łączą go podobieństwa kulturowe, językowe i religijne. Turcja była pierwszym
krajem, który uznał niepodległość Azerbejdżanu. Dążąc do budowy demokratycznego
społeczeństwa, Azerbejdżan stara się też utrzymać partnerskie stosunki ze Stanami
Zjednoczonymi. Ważnym partnerem Azerbejdżanu jest również Rosja. Rosja, różnicując
zakaukaską politykę, podchodzi do Azerbejdżanu i do Gruzji w odmienny sposób, czego
dowodem jest przede wszystkim wprowadzenie przez nią wiz dla Gruzinów, podczas
gdy nie obowiązują one Azerów.
Azerbejdżan od lat czyni wysiłki na rzecz zbliżenia z NATO i jest zainteresowany podjęciem
współpracy z sojuszem. Mimo nierozwiązanego konfliktu karabachskiego i znacznego
poziomu autorytaryzmu zaangażowanie sojuszu mogłoby być bardzo korzystne
dla tego kraju (np. wprowadzenie natowskich standardów czy transformacja sił zbrojnych,
a zwłaszcza Państwowej Służby Granicznej).
Górski Karabach
Górski Karabach leży w zachodnim Azerbejdżanie i stanowi enklawę, oddaloną w najwęższym
miejscu 6 km od granic Armenii i 15 km od granic Iranu. Zajmuje obszar 4,4 tys. km 2 .
Obecnie Górski Karabach jest de facto państwem niepodległym, choć nie uznanym przez
żaden inny kraj (łącznie z Armenią), ani organizację międzynarodową. Posiada własne
siły zbrojne (jego armia uchodzi za najsilniejszą na całym Kaukazie Południowym), policję,
prezydenta i parlament. Prezydentem od 1977 roku jest Arkadij Gukasjan.
W obiegu jest armeński dram. Istnieje swobodny przepływ ludzi między Górskim Karabachem
i Armenią, a w Erewaniu działa też Stałe Przedstawicielstwo Republiki Górskiego
Karabachu, w którym obywatele innych państw uzyskują wizy wjazdowe do tej enklawy.
Ormianie będący mieszkańcami Karabachu, pragnący wyjechać za granicę, mają możliwość
uzyskania paszportów Armenii. W miasteczku Mindżewan funkcjonuje karachbasko-irańskie
przejście graniczne, nielegalne z punktu widzenia prawa międzynarodowego
(formalnie z Iranem graniczy w tym miejscu Azerbejdżan). W republice panuje reżim
Por. Górny Karabach (Prace Ośrodka Studiów Wschodnich nr 9, W-wa czerwiec 2003, Górny Karabach,
J. Wróbel).