Untitled - Ministarstvo finansija

Godišnji izvještaj Ministarstva finansija Crne Gore / 2007.
jekata: regionalni vodovod sa Svjetskom
bankom (IDA uslovi) u iznosu od 6.6 mil.
specijalnih prava vučenja (SPV) ili oko 10
mil. dolara; energetika sa Svjetskom bankom
u iznosu od 6,3 mil.
SPV ili oko 9 mil. dolara; energetikatrafostanice
sa KfW-om u iznosu od 5,4 mil.
eura; faza III otpadne vode za primorske
opštine sa KfW-om u ukupnom iznosu od
28 mil. eura; željeznička infrastruktura u
iznosu 6 mil. eura sa Evropskom bankom za
obnovu i razvoj (EBRD); regionalno vodosnadbijevanje
sa EBRD-om u iznosu od 8 mil.
eura. Ugovor za projekat rehabilitacija HE
Piva u iznosu od 16 mil. eura je usaglašen
i očekuje se potpisivanje. Kod aranžmana
sa Svjetskom bankom i KfW-om za projekat
otpadne vode Crna Gora se javlja kao
zajmoprimac, dok će se posebnim ugovorom
definisati odnos između Crne Gore i
korisnika sredstava, EPCG-om, JP Regionalni
vodovod i opštinom Ulcinj. Kod ostalih
aranžmana Vlada Crne Gore je garant za
uredno izvršavanje obaveza.
Takođe, očekuje se potpisivanje ugovora
za projekte EIB iz aranžmana potpisanih
za vrijeme SCG, a koji su se odnosili na projekte
EIB u Crnoj Gori. Naime, ostalo je još
nepovučeno 13 mil. eura i to, za projekte
iz oblasti puteva 4 mil. eura, rekonstrukcije
aerodroma 1 mil. eura, otpadne vode 5 mil.
eura i energetike 3 mi. eura, i ova sredstva
će se posebnim ugovorima angažovati u
toku naredne godine.
U cilju regulisanja neriješenih dužničkih
pitanja u toku 2007. god. održani su pregovori
sa vladama Libije, Češke i Slovačke i
bankom UBS, u čijem se portfoliu nalaze API
obveznice (Alternative Participation Instruments)
obveznicama u okviru Londonskog
kluba povjerilaca. Dug prema vladama ove
četiri zemlje, uključujući i Kuvajt, Crnoj Gori
je pripao po osnovu raspodijele nealociranog
duga (5,88% od 38% za Srbiju i Crnu
Goru), i shodno Sporazumu o pitanjima sukcesije
iz Beča 29. juna 2001. god riješava se
usaglašenim stavovima u okviru Komiteta
za podjelu finansijske aktive i pasive bivše
SFRJ. Što se tiče API obveznica pokušava
se naći mogućnost bilateralnog rješavanja
ovoga pitanja, jer je kreditor, UBS banka, do
skoro insistirao na multilateralnom okviru za
rješenje. Ukupan iznos obaveze po osnovu
neriješenih dužničkih pitanja vjerovatno će
iznositi oko 1% BDP-a.
Podaci navedeni u tabeli 1. pokazuju
bruto državni dug CG, dok kod potraživanja
najznačajniji je dug Ruske Federacije prema
CG u iznosu od 18 mil. dolara, sporazum potpisan
27 aprila ove godine, i priliv deblokiranih
sredstava iz procesa sukcesije od oko 2,5
mil. dolara. Takođe, prilikom izračunavanja
iznosa neto zaduženja Crne Gore treba uzeti
u obzir depozite Ministarstva finansija koji
iznose na dan 15. decembar 2007. god. oko
150 mil eura, uključujući i 38.477,689 unci
zlata, bez depozita državnih fondova.
Kretanje unutrašnjeg duga u
toku 2007. godine
Unutrašnji dug u toku ove godine je,
za razliku od spoljnjeg duga, uvećan za 78
mil. eura, prije svega zbog rasta obaveze
po osnovu restitucije. U odnosu na kraj
prošle godine učešće unutrašnjeg duga
u ukupnom dugu poraslo je sa 28,1% na
37,3% BDP. U potpunosti su isplaćene zaostale
budžetske obaveze, dok su državni
zapisi otkupljeni. Kod stare devizne štednje
izvršena je četvrta rata isplate i dug je
umanjen za 8,7 mil. eura, dok je počela
i isplata štednje građana položene kod
ovlašćenih banaka sa sjedištem van Crne
Gore i do sada je isplaćeno oko 1,4 mil. eura
po ovom osnovu.
Obaveza po osnovu restitucije uvećana
je za čak 73,1 mil. eura u posljednjih dvanaest
mjeseci. Do sada su donijeta pravosnažna
rješenja u ukupnom iznosu od 162,9 mil.
eura od čega je 8,3 mil. eura isplaćeno
u gotovini, a obveznica je otkupljeno u
vrijednosti od 29,2 mil. eura. Odredbama
Zakona o izmjenama i dopunama zakona
o povraćaju oduzetih imovinskih prava i
obeštećenja određena je gornja granica
ukupnog iznosa obaveza do 10% BDP-a,
kao i godišnje plaćanje po osnovu ove
obaveze do 0,5% BDP. Ažurirano je i stanje
obaveza opština, naime uključene su i zaostale
budžetske obaveze, tako da je stanje
duga u odnosu na kraj 2006. god. poraslo
za 32,3 mil. eura.
Državni dug sa javnim preduzećima
iznosi 855,8 mil. eura ili 37,6% BDP. U prethodnoj
regulativi, Zakon o zaduživanju i
upravljanju dugom javnog sektora posmatrao
je isključivo dug javnog sektora, koji
je, osim duga centralne vlade, opština i
državnih fondova, uključivao i dug preduzeća
u većinskom državnom vlasništvu, dok izmjenjeni
opšti Zakon o budžetu definiše
pojam državni dug u skladu sa terminologijom
evropskog sistema integrisanih ekonomskih
računa, ESA-95. Naime, po terminologiji
ESA-95, posmatra se isključivo dug
vlade tj. general government sector debt,
dok se u vladin sektor (general government
sector) uključuju sve jedinice koje proizvode
za pojedinačnu i kolektivnu potrošnju i
većinom su finansirane od strane obaveznih
plaćanja drugih jedinica, u principu onih
koje učestvuju u podijeli nacionalnog
dohotka. Vladin sektor, po ESA-95 obuhvata
četiri podsektora: centralnu vladu, vladu
država ili regija (ako postoje), lokalne vlade
i socijalne fondove, i njihov dug se shodno
definiciji smatra dugom vlade. Protokol iz
Ugovora o Evropskoj uniji iz Mastrihta, 1992
god., definiše ukupan dug vlade kao bruto
stanje duga po nominalnoj vrijednosti na
kraju fiskalne godine, konsolidovan između
vladinih sektora.
Kretanje i održivost državnog
duga u narednom periodu
Projekcije za naredni trogodišnji period
zasnovane su uglavnom na makrofiskal-
73