Cavid fəlsəfəsi - Oguzlar.az

Cavid yaradıcılığının caviddənsonrakı taleyi yenə dəhəmin dövrlərdə siyasi-ideoloji vəziyyətlə şərtlənir.Yönü birmənalı şəkildə dəyərləndirilə bilməyən beləmürəkkəb, ziddiyyətli dövrlərdən biri də «müharibədənsonrakı dövr» idi.Bu mərhələdə, bir tərəfdən, iqtisadiyyatın bərpası vəsosial-mədəni inkişaf getsə də, digər tərəfdən, antimilli siyasətvə milli məfkurənin itirilməsi prosesi davam edirdi.XIX əsrin sonu XX əsrin əvvəllərində böyük mədəni-mənəviyüksəliş keçən və milli yetkinlik mərtəbəsinə qədəm qoyanxalqımız, bolşevik inqilabından sonra, qalxmış olduğumilli-fəlsəfi fikir və məfkurə səviyyəsindən kosmopolit sinkretizmqatına endirilməyə başladı. Bir tərəfdən kütləvisavadlanma, elm, təhsil və incəsənətin inkişaf etdirilməsi,digər tərəfdən milli müəyyənliyin hər hansı təzahürününaradan qaldırılması və bunun üçün təbii ki, milli-fəlsəfifikrin də qarşısının alınması – bu dövrü səciyyələndirənəsas hadisələr idi.Düzdür, bu dövrdə aşkar repressiyalar yox idi, çünkiartıq məfkurələr kifayət qədər qəlibə salınmışdı və yeninəsil elmi metodlar, «elmilik» tələbləri ilə sərbəst düşüncə,yaradıcı təfəkkür imkanlarından məhrum edilmişdi. İdeolojivə metodoloji normativlər beyinlərdə o dərəcədə dərin izsalmışdı ki, bu normalardan, standartlardan kənara çıxanhər hansı sərbəst düşüncə və mühakimə qeyri-elmi hesabedilirdi. Sosializm realizmi artıq ədəbiyyatda da romantizmisıxışdırmış, ədəbi-bədii yaradıcılıq özü də xeyli dərəcədə- 10 -