Cavid fəlsəfəsi - Oguzlar.az

Məhz bu xəttin nümayəndəsi olan F.Əttar isə «ŞeyxSənan» əsərində belə deyir: «Həqiqi aşiq heç bir dini tanıyabilməz, belə ki, onun imanı məhəbbət özüdür. Onu cəmiyyətdətutduğu mövqe də maraqlandırmır, çünki aşiqlikdəndaha yüksək mövqe yoxdur». 1Bu ideya neçə əsrlər boyu Şərq poeziyasının aparıcımotivlərindən biri olmuşdur. Onun ən gözəl ifadə formalarındanbirinə biz H.Cavid poeziyasında rast gəlirik:Yaxud:Mənim tanrım gözəllikdir, sevgidir. 2Məhəbbətdir ən böyük din. 3Düzdür, Hüseyn Cavid də Nizami kimi ilahi eşqi insanieşqdən ayırır. Bir sıra şeirlərində, «Afət»də adi insaniduyğuları, qadın gözəlliyini, hətta erotik eşqi tərənnümedən Cavid başqa əsərlərində, xüsusən «Peyğəmbər»də ilahieşqin parlaq nümunəsini yaradır. Peyğəmbərin füsunkarŞəmsanın məhəbbətinə biganəliyinin səbəbi də qızın Tanrısevgisindən məhrum olması, bütlərə tapınmasıdır.Xayır, istəməm gözəl qız,эениш шярщляр йазмышдыр. (А.Д.Кныш. Введение к книге «Ибнал-Араби. Мекканские откровения.», стр. 21)1 Ф. Аттар. Шейх Санан // Суфии: Восхождение к истине, М.,Изд-во Эксмо, 2003, с. 89.2 Щ.Жавид. Ясярляри 4 жилддя, Ы жилд, Бакы, «Йазычы»,1982, с.55 .3 Щ. Жавид. Ясярляри 5 жилддя, ЫЫЫ жилд, Бакы, «Лидер»,2005, с.193 .- 32 -