Rewitalizacja drogi wodnej Wisła-Odra szansą dla gospodarki regionu

Teresa Jarzębińskaudziale transportu śródlądowego w Europie. Średni czas trwania sezonu nawigacyjnegona Odrze i Wiśle wynosi 260 dni, a średnia długość przewozów w relacjachkrajowych – 95 km. Długość przewozów świadczy o tym, że mają one charakter lokalny.Jest to oczywiście spowodowane między innymi stanem szlaków wodnych wPolsce, utrudniającym planową żeglugę długodystansową. Przewozy na dłuższychodcinkach mają miejsce sporadycznie w przypadku transportu pojedynczych towarówwielkogabarytowych (Jarzębińska 2007b).Z powodu degradacji krajowych szlaków transportowych polskie przedsiębiorstwapracują głównie na drogach wodnych innych państw europejskich. Przewozyzagraniczne stanowią 30% przewozów polskimi statkami handlowymi (około3,5 mln ton rocznie).Bariery rozwoju żeglugi śródlądowej w PolsceBariera organizacyjnaJedną z podstawowych przyczyn aktualnego stanu dróg wodnych jest rozproszeniekompetencji w dziedzinie utrzymania i rozwoju śródlądowych dróg wodnych.Obecnie drogami wodnymi i żeglugą śródlądową zarządza kilka resortów, czyli nikt.Ten fakt, a nie brak środków finansowych, jest podstawową przyczyną degradacjidróg wodnych:− Sprawami dróg wodnych zarządza 7 Regionalnych Zarządów Gospodarki Wodnej,podległych Krajowemu Zarządowi Gospodarki Wodnej. Odpowiadają one zadrogi wodne zlokalizowane w danej zlewni, w tym za obiekty hydrotechniczne– śluzy i budowle regulacyjne. Nie mają jednak mocy wykonawczej, ponieważ teuprawnienia przekazano specjalistycznym przedsiębiorstwom (np. PrzedsiębiorstwomBudownictwa Wodnego – PBW, Przedsiębiorstwom Budownictwa Hydrotechnicznego– PBH, Przedsiębiorstwom Budownictwa Wodno-Inżynieryjnego– PBWI). Przedsiębiorstwa te w ostatnich 10 latach zlikwidowano;− Flota podlega 8 Urzędom Żeglugi Śródlądowej (podlegającym MinisterstwuTransportu). Urzędy rejestrują statki i kontrolują ich stan techniczny, prowadząegzaminy na patenty i świadectwa oraz dochodzenia w sprawie wypadków żeglugowych.Taki stan rzeczy powoduje nie tylko pomieszanie kompetencji, ale i podejmowaniesprzecznych decyzji. Ponadto fakt, że drogami wodnymi zarządza (poprzezKrajowy Zarząd Gospodarki Wodnej – KZGW) Minister Środowiska, ograniczamożliwości ich rozwoju – trudno pogodzić rozwój żeglugi z planami ustanowieniaobszarów Natura 2000.Ograniczenia prawneObecny stan uwarunkowań prawnych dotyczących transportu wodnego w Polscesprawia, że mimo zgodności wspomnianych wyżej aktów prawnych z ustawodawstwemeuropejskim, istnieją duże utrudnienia praktycznego uprawiania żeglugi zarównotowarowej, jak i turystycznej.16