Rewitalizacja drogi wodnej Wisła-Odra szansą dla gospodarki regionu

Innym czynnikiem powodującym wzruszanie i częściową redepozycję osadów,zwłaszcza zawiesiny, jest ruch jednostek pływających na odcinkach pomiędzyśluzami. W czerwcu 2004 roku obserwowano na Kanale Bydgoskim ruchrumowiska i zmianę warunków termiczno-tlenowych wody po przepłynięciuzestawu pchanego. Koryto na badanym odcinku nie osiągało głębokości tranzytowych2,2 metra, w centralnej części głębokość wynosiła ona bowiem zaledwie1,5 metra. Przed przepłynięciem jednostki nasycenie tlenem na głębokości20 cm wynosiło około 60%. Za rufą holownika dochodziło do gwałtownegomieszania osadów dennych z wodą, która przyjmowała barwę czarną. Całkowiteodtlenienie wód następowało w strefie odległej o 200-250 metrów za jednostką.Doprowadziło to do śnięcia ichtiofauny oraz pogorszenia warunków fotycznych(Habel, Makarewicz 2006). W takich warunkach dochodzić może też do uwolnieniaznacznych ilości fosforu i w konsekwencji wzmożenia procesu eutrofizacji(Wiśniewski 1994). Z pewnością proces resuspencji osadów już przy niewielkichprędkościach płynięcia jednostki jest ściśle związany ze zbyt małą w obecnychwarunkach głębokością koryta.Podsumowanie i wnioskiZygmunt Babiński, Michał Habel, Danuta SzumińskaJedną z ważniejszych przyczyn szybkiego tempa zamulania koryta Kanału Bydgoskiegosą niskie wartości wymiany wody, związane ze znacznym ograniczeniemruchu jednostek pływających. Drugi podstawowy czynnik przyśpieszający ten proceszwiązany jest z faktem, że znaczną część odpływu w Kanale stanowią ścieki.Duża dostawa zanieczyszczeń, w tym zawiesiny i brak ruchu wody, nie sprzyjajątransportowi rumowiska. Z drugiej strony powodują stałe pogarszanie jakościwody, co prowadzi do wzrostu tempa eutrofizacji i produkcji pierwotnej w postacifitoplanktonu oraz roślinności wodnej. Obumieranie organizmów po zakończeniusezonu wegetacyjnego przyspiesza narastanie osadów dennych. Rozwój rzęsy w formiegęstego kożucha sprawia dodatkowo, że ograniczeniu ulegają warunki fotyczne.W konsekwencji prowadzi to do pogorszenia warunków tlenowych i wzrostu BZT 5.Ograniczenie możliwości rozkładu materii organicznej zwiększa udział części organicznychw osadach dennych. Podkreślić należy także niekorzystne, z punktu widzeniastabilności dna, skutki lokalizacji wylotu z oczyszczalni Osowa Góra w takbliskim położeniu w stosunku do śluzy nr 5.Redepozyzja osadów następuje głównie w wyniku pracy obiektów hydrotechnicznych– śluz. Rzadki jednak w ostatnich latach ruch jednostek pływających powoduje,że obecnie procesy zachodzące w korycie są charakterystyczne dla zbiorników wódstojących. Wszystkie te czynniki prowadzą do stałej tendencji wypłycania korytaKanału Bydgoskiego.Przedstawione wyniki i wnioski mają charakter wstępny i będą uzupełnione dalszymibadaniami. Należy zdać sobie bowiem sprawę, że sondowania dna wykonywanejeden raz w roku, sporadycznie dwa razy, nie dają pełnej odpowiedzi co doprzyczyn wahań rzędnych dna i mechanizmów redepozycji osadów. Wymagane jest78