Ernest K. Pujszo 1 , Ryszard Pujszo 21Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy, Katedra Chemii Nieorganicznej2Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, Studium Wychowania Fizycznego i SportuWybrane wskaźniki fizyczne, chemiczne i biologicznea stan środowiska Kanału BydgoskiegoSelected physical, chemical and biological parametersversus the Bydgoszcz Canal environment conditionSłowa kluczowe: wskaźniki fizyczne, chemiczne i biologiczne, Kanał Bydgoski,turystykaKey words: physical, chemical and biological indices, the Bydgoszcz Canal, touristicaZARYS TREŚCI. W artykule zebrano podstawowe wskaźniki fizyczne, chemiczneoraz biologiczne wód Kanału Bydgoskiego oraz fragmentu rzeki Notećna terenie województwa kujawsko-pomorskiego oraz przedstawiono ich dynamikęw okresie ostatnich trzech lat. Zaprezentowano również gradient stężeniagłównych zanieczyszczeń fizycznych, chemicznych i biologicznych na całejdługości Kanału i w wybranym punkcie rzeki Noteć. Otrzymane wyniki porównanodo wyników otrzymanych <strong>dla</strong> wód Kanału Elbląsko-Ostródzkiego,który jest znanym i chętnie odwiedzanym miejscem o międzynarodowymznaczeniu turystycznym. Omówiono wpływ wybranych zanieczyszczeń nastan środowiska wodnego i lądowego Kanału Bydgoskiego pod kątem jegomożliwości turystycznych.ABSTRACT. The article presents basic physical and chemical indices of the BydgoszczCanal water and some part of the Noteć River water in the region ofKujawy and Pomorze. It also presents the dynamics of their changes within lastthree years. The article also shows the gradient of concentration of main physical,chemical and biological pollution over the whole length of the Canal and thementioned above part of the Noteć River. The obtained results were compared tothe ones obtained for the Elbląsko-Ostródzki Canal which is a well known andeagerly visited place of international touristic importance.The influence of theselected kinds of pollution on the condition of the environment (both water an<strong>dla</strong>nd) of the Bydgoszcz Canal has been discussed in connection with its touristicpossibilities.88
WstępWybrane wskaźniki fizyczne, chemiczne i biologiczne …Kanał Bydgoski jest sztuczną arterią wodną, której budowę rozpoczęto wiosną1773 roku na mocy decyzji wydanej przez króla pruskiego Fryderyka II (Badtke 2004).Zakończenie prac budowlanych nastąpiło już po osiemnastu miesiącach, a uroczystegootwarcia dokonano, jak wskazują badania Bartowskiego (2006), 9 września1774 roku. Wybudowany Kanał Bydgoski miał długość 26,8 km i połączył dorzeczadwóch największych polskich rzek – Wisły i Odry. Połączenie to spowodowałoutworzenie nowego szlaku wodnego o długości 294,3 km (Badtke 2007).Wysoka ranga Kanału Bydgoskiego od momentu powstania związana byłaz możliwością transportu materiałów ze wschodnich prowincji Królestwa Prus docentralnej części tego państwa, w tym do Berlina i otaczającej go Brandenburgii. KanałBydgoski miał przez cały wiek XIX bezpośredni wpływ na rozwój gospodarczyi cywilizacyjny <strong>regionu</strong> Pomorza i Kujaw (Badtke 2007). Mimo iż początkowo służyłwyłącznie celom gospodarczym, z czasem zaczęto odkrywać jego walory ekologicznei turystyczne.Niestety, po II wojnie światowej gospodarcza rola Kanału Bydgoskiego zaczęła sięzmniejszać, a jego walory turystyczne i rekreacyjne wskutek wieloletnich zaniedbańtraciły na wartości. Dopiero niedawno, bo 29 września 2006 roku otwarto MuzeumKanału Bydgoskiego. Należy podkreślić, że była to inicjatywa społeczności lokalnej,w tym młodzieży bydgoskiej z III Liceum Ogólnokształcącego. Po 232 latach istnieniauczczono w ten sposób bezcenny zabytek hydrotechniczny (Malinowski 2006).Dbanie o Kanał Bydgoski, jego zasoby oraz naturalne otoczenie leży w interesiemieszkańców Bydgoszczy i okolic, ponieważ może pozwolić na rozwój turystyki, rekreacjioraz podnieść atrakcyjność całego <strong>regionu</strong>, który zamieszkujemy. Mając nauwadze powyższe cele, autorzy skupili się w swojej pracy na problematyce stanu wódKanału Bydgoskiego. Od wartości wielu wskaźników fizycznych, chemicznych orazbiologicznych zależy jakość wody, możliwość swobodnego z niej korzystania, a takżejej cechy organoleptyczne, jak barwa, zapach, smak (Kowal, Świderska-Bróz 2000).Zagadnienia te w dobie troski o ekologię, ochronę środowiska oraz szeroko rozumianejkonkurencji i walki o turystę mają decydujące znaczenie.Materiał i metody badańW ramach badań zebrano i opisano wartości podstawowych wskaźników fizycznych,chemicznych oraz biologicznych, wywierających – zdaniem autorów – decydującywpływ na stan środowiska i jakość wód, w wybranych punktach pomiarowychKanału Bydgoskiego oraz rzeki Noteć. Wskaźnikami tymi są: tlen rozpuszczony,BZT 5 , azot ogólny, fosfor ogólny, chlorofil ”a”, bakterie coli typu fekalnego. Wartościwspomnianych wskaźników <strong>dla</strong> Kanału Bydgoskiego i wybranego punktu rzekiNoteć podlegają corocznej kontroli Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska(WIOŚ) w Bydgoszczy, a ich opis jest częścią tworzonego przez WIOŚ „Raportuo stanie środowiska województwa Kujawsko-Pomorskiego” (Archem i in. 2005, Archemi in. 2006). W latach 2004-2006 WIOŚ w Bydgoszczy każdorazowo zmierzył89
- Page 1:
Rewitalizacja drogi wodnejWisła-Od
- Page 4 and 5:
Komitet RedakcyjnyProf. dr hab. Zyg
- Page 6 and 7:
Elwira Jutrowska, Zbigniew Czerebie
- Page 8 and 9:
Słowo wstępnea także podstawowe
- Page 11:
Część IStan i perspektywyżeglug
- Page 14 and 15:
Teresa Jarzębińskawę sztucznych
- Page 16 and 17:
Teresa Jarzębińskaudziale transpo
- Page 18 and 19:
Teresa Jarzębińskastanu środowis
- Page 20 and 21:
Wojciech MajewskiKomitet Gospodarki
- Page 22 and 23:
ozpatrywana w układach zlewniowych
- Page 24 and 25:
Wojciech MajewskiOd Płocka do Wło
- Page 26 and 27:
Wojciech Majewskigetycznie i żeglu
- Page 28 and 29:
Marcin GorączkoUniwersytet Technol
- Page 30 and 31:
Marcin GorączkoRyc. 1. Liczba ślu
- Page 32 and 33:
Marcin GorączkoRyc. 4. Średnia, m
- Page 34 and 35:
Marcin Gorączkonieuzasadnione ekon
- Page 36 and 37:
Ewa KurowskaKujawsko-Pomorskie Biur
- Page 38 and 39: Ewa KurowskaRzeka Noteć zajmuje si
- Page 40 and 41: Ewa Kurowskaw odpowiedniej czystoś
- Page 42 and 43: Franciszek StrugałaZwiązek Miast
- Page 44 and 45: Franciszek Strugaławątpienia jest
- Page 47 and 48: Rozwój turystyki wodnej na rzece N
- Page 49 and 50: Perspektywy wykorzystania Kanału B
- Page 51 and 52: Perspektywy wykorzystania Kanału B
- Page 53 and 54: Rafał WasilUrząd Marszałkowski W
- Page 55 and 56: Rewitalizacja szlaków wodnych Delt
- Page 57 and 58: Rewitalizacja szlaków wodnych Delt
- Page 59 and 60: Rewitalizacja szlaków wodnych Delt
- Page 61: i modernizację zdekapitalizowanej
- Page 65 and 66: Zygmunt Babiński, Michał Habel, D
- Page 67 and 68: Mechanizmy i przyczyny zamulania ko
- Page 69 and 70: Tab. 1. Przepływy w ciekach Bydgos
- Page 71 and 72: Mechanizmy i przyczyny zamulania ko
- Page 73 and 74: Mechanizmy i przyczyny zamulania ko
- Page 75 and 76: Mechanizmy i przyczyny zamulania ko
- Page 77 and 78: Mechanizmy i przyczyny zamulania ko
- Page 79 and 80: przeprowadzenie kilku sondowań w t
- Page 81 and 82: Elwira Jutrowska, Zbigniew Czerebie
- Page 83 and 84: Zanieczyszczenie wód Kanału Bydgo
- Page 85 and 86: oku 26% badanych wskaźników, wśr
- Page 87: ma szereg negatywnych skutków dla
- Page 91 and 92: Wybrane wskaźniki fizyczne, chemic
- Page 93 and 94: Wybrane wskaźniki fizyczne, chemic
- Page 95 and 96: Wybrane wskaźniki fizyczne, chemic
- Page 97 and 98: Wybrane wskaźniki fizyczne, chemic
- Page 99 and 100: Rewitalizacja zasobów przyrody w o
- Page 101 and 102: Rewitalizacja zasobów przyrody w o
- Page 103 and 104: Tak dla rewitalizacji Kanału Bydgo
- Page 105: Informacja o autorachKatarzyna Kubi