Rewitalizacja drogi wodnej Wisła-Odra szansą dla gospodarki regionu

WprowadzenieRozwój turystyki wodnej na rzece Noteć – doświadczenia Związku …Miasta i gminy leżące nad Notecią, upatrując szansę na swój rozwój zjednoczyłysię, tworząc w 2000 roku stowarzyszenie pod nazwą Związek Miast i Gmin Nadnoteckich(ZMiGN). Właśnie w oparciu o rzekę postanowiliśmy połączyć swe siły wokółidei współdziałania na rzecz poprawy stanu środowiska i infrastruktury Noteci.Od najdawniejszych czasów to rzeki budowały i rozwijały osadnictwo. W ichdorzeczach powstały wielkie cywilizacje, a nad ich brzegami wyrastały zarównometropolie, jak i małe miasta. Dzieje rzek związane były nierozerwalnie z historiąpaństwa, narodów oraz obywateli miast i osad. Dla naszych miast i gmin przez wiekigłównym wyznacznikiem rozwoju była Noteć, która jest jedną z najważniejszychi najdłuższych rzek w Polsce. Wypływa z jeziora Brdowskiego i Długiego. Swym zasięgiemobejmuje zlewnię o powierzchni 17 330 km 2 i przepływa przez trzy województwa:kujawsko-pomorskie, wielkopolskie oraz lubuskie. Ogólna długość rzekiwynosi 361 km. Specjaliści dzielą rzekę na Górną Noteć, która biegnie od źródeł doNakła o długości 174 km oraz na Dolną Noteć, która z kolei zaczyna się w Nakle,a kończy się ujściem do Warty. Dolna Noteć liczy 187 km. Podział ten wynika zestopnia skanalizowania koryta.Znaczenie Noteci podkreśla fakt, iż wraz z Wartą, Kanałem Bydgoskim, Brdątworzą drogę wodną Wisła-Odra. Na mapie europejskich dróg wodnych to fragmenttranseuropejskiej drogi E-70, prowadzącej z zachodu kontynentu na wschód, łączącejFrancję, Luksemburg, Belgię, Holandię, Szwajcarię, Czechy, poprzez Niemcyz Polską. Polski odcinek drogi E-70 to odcinek Odry, cała droga wodna Wisła-Odra,odcinek Wisły, Nogat i Zalew Wiślany. Na zalewie szlak przekracza granicę obwodukaliningradzkiego, aby Pregołą, Dejmą, Kanałem Dejma-Gilia dotrzeć do Niemna,a więc na tereny Litwy i Białorusi.Największy rozkwit rzeki utożsamia się z uruchomieniem wspomnianej drogiWisła-Odra, co związane było z oddaniem do użytku w 1774 roku Kanału Bydgoskiego.Od tej pory ranga Noteci urosła do najważniejszego szlaku transportowegoregionu. Po przebudowie kanału w latach 1905-1915 po Noteci pływały barki o nośnościponad 500 ton. Jednakże ostatnie 30-40 lat to powolny, ale postępujący regresw wykorzystaniu Noteci jako drogi transportowej. Od około 20 lat nie wykonuje sięprac bagrowniczych, co spowodowało zamulenie dna do tego stopnia, że praktycznietrzeba było wstrzymać ruch jednostek z ładunkami. Brak ruchu zapoczątkował naprzełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych proces likwidacji firm żeglugowych,stoczni, portów, przystani i infrastruktury transportowej. Zawody związanez pracą na rzekach stały się niepotrzebne, wzrastało bezrobocie. W tym okresiemiasta odwróciły się od rzeki i w coraz większym stopniu zaczęły przyczyniać się dodegradacji jej środowiska.Tymczasem w krajach Europy Zachodniej funkcjonują dobrze zorganizowanei rozwinięte systemy śródlądowych dróg wodnych, które są systematycznie rozbudowywanei modernizowane. Zachodnie drogi wodne służą do transportu bardzoznaczącej masy towarowej oraz w coraz większym stopniu turystyce wodnej. Bez43