ŚciÄ gnij nr 73 z 01/2012 - PortalMorski.pl

LUDZIE MORZAnasze rozmowy- Panie Aleksandrze, za ile by nampan zbudowa³ jacht? Taki do pop³ywaniapo Zatoce Gdañskiej?- Trzeba by by³o panów pytanie uœciœliæ.Je¿eli by to mia³a byæ niedu¿a, kaszubska³ódeczka, to mo¿na by j¹ zrobiæza jakieœ czterdzieœci tysiêcy z³otych.Cena zale¿y od dok³adnych wytycznych:czy ³ódka ma mieæ mahoniowe listewki,czy ma byæ wypieszczona, pomalowanaolejn¹ farb¹ itd.- Pytamy, poniewa¿ chcielibyœmysiê dowiedzieæ, czy jest pan konkurencyjnydla wytwórców ³ódek z laminatu?- Myœlê, ¿e tak. G³ówna ró¿nica miêdzymoj¹ ³ódk¹, a tak¹ z laminatu polegana tym, ¿e w ³ódkê zrobion¹ przeze mnie,trzeba co roku w³o¿yæ bardzo du¿o pracy.£ódkê z laminatu mo¿na wymyæ szlauchemi je¿eli nie bêdzie ¿adnych uderzeñ,to w zasadzie co roku jedynym dodatkowymkosztem bêd¹ œrodki czyszcz¹ce.Drewniana ³ódŸ wymaga uszczelniania,skrobania, malowania. Bo po jakichœ 3-4latach od wypuszczenia ze stoczni, choæbynie wiem jak solidnie by³aby zrobionai ile razy pomalowana, bêdzie wymaga³apracy. Najtañsze moje ³odzie, wios³ówki,kosztuj¹ jakieœ cztery, piêæ tysiêcy z³otych,czyli mniej wiêcej tyle, ile podobna ³ódkaz wypraski laminatowej.- W takim razie, czy s¹ chêtni na³ódki, przy których trzeba siê potemnarobiæ?- Niewielu. Ale w zwi¹zku z tym, ¿etakich jak ja tak¿e nie jest du¿o, na brakchêtnych nie narzekam.- A kim s¹ pañscy klienci?- Pasjonaci. Choæ spora czêœæ to osoby,które niestety nie wiedz¹ co kupuj¹.Podniecaj¹ siê ³adnym widokiem, a zapominaj¹o pracy, k³opotach… Najbardziejlubiê robiæ ³odzie ludziom, którzy bêd¹je u¿ytkowali. Przychodzi do mnie naprzyk³ad któryœ z panów i mówi: chcê tak,tak i tak. I dyskutujemy, ja t³umaczê coi jak. A gdy zamawia instytucja, to jestdramat. Zleca, powiedzmy, dyrektor, alekto inny bêdzie na niej p³ywaæ, a jeszczeinny bêdzie za ni¹ odpowiadaæ. W rezultacieczêsto ³ódka stoi i niszczeje.- Czy w Polsce jest, pañskim zdaniem,rynek dla budowy nowych,drewnianych jachtów?- Kilka razy mniej od nas liczebniSzwedzi maj¹ podobno tyle jachtów, ¿egdyby wszyscy na nie wsiedli, zosta³obydrugie tyle wolnych miejsc. Polska, w porównaniudo Szwecji, w ma³ym procenciejest z¿yta z morzem, ale jest nas kilkarazy wiêcej ni¿ ich, wiêc zawsze znajdziektoœ, kto bêdzie moim klientem.- Jest pan szkutnikiem specjalizuj¹cymsiê w budowie drewnianychjednostek p³ywaj¹cych. Zbudowa³ich pan kilkadziesi¹t. Nie uwa¿a siêpan za przedstawiciela gin¹cego zawodu?- Takich, którzy w drzewie buduj¹ jestmo¿e w Polsce dziesiêciu. Czy czujê siêprzedstawicielem gin¹cego zawodu? Hm…nie mam takiego poczucia - jeden z moichsynów zajmuje siê okrêtownictwem w Singapurze,drugi buduje tu razem ze mn¹,wiêc jest nadzieja, s¹ nastêpcy.- Nie pochodzi pan z Kaszub, choæwszyscy tak pana kojarz¹ - urodzi³ siêpan we Wroc³awiu. Jak to siê sta³o,¿e po studiach na ówczesnej Wy¿szejSzkole In¿ynierskiej w Opolu (dzisiejszejPolitechnice Opolskiej) trafi³ pando stoczni rybackiej we W³adys³awowie,gdzie zosta³ kierownikiem oddzia³usilnikowego?- Gdy mia³em dwanaœcie lat rodziceprzeprowadzili siê z Wroc³awia do Cha-³up; babcia st¹d pochodzi³a. Studiowa³emna Wydziale Budowy Okrêtów PolitechnikiGdañskiej, z którego w 1968 roku,z powodu rozruchów studenckich, wylecia³em.Wyjecha³em wiêc do Opola i poskoñczeniu tam studiów, wróci³em naWybrze¿e. Tylko na chwilê rzuci³o mniew tamte rejony...- Od specjalisty od silników doszkutnika droga daleka. Kiedy i w jakichokolicznoœciach zainteresowa³siê pan budow¹ drewnianych ³odzii w ogóle obróbk¹ drewna?- Zaraz po studiach zrobi³em swoj¹pierwsz¹ ³ódŸ, tak¹ mniejsz¹ pomerankê.Z tym, ¿e wykona³ j¹ pan Struk z Jastarni,zrobi³ go³y kad³ub, a ja takieluneki ¿agle. Mia³em j¹ wiele lat, od 1972 rokudo 2005. A ¿e jeszcze przed studiami zosta³emkapitanem jachtowym, wiêc siedzia³emw tym temacie. Gdy póŸniej wyl¹dowa³emw Zarz¹dzie Dzia³alnoœci Gospodarczej„Interster”, prowadzi³emwarsztacik, który specjalizowa³ siê w ¿aglomistrzostwiei naprawie kad³ubów. Alemuszê przyznaæ, ¿e zacz¹³em od laminatów,a drzewo by³o moim hobby.- W latach 1977-92 prowadzi³ panzak³ad szkutniczy i ¿aglomistrzowskiPolskiego Zwi¹zku ¯eglarskiego weW³adys³awowie. Jak pan dosta³ têposadê? Po znajomoœci?- Chody mo¿e i mia³em, bo moi koledzywiedzieli, ¿e coœ tam potrafiê. Alewydaje mi siê, ¿e te chody nie wynika³yz kumoterstwa, a z tego, ¿e szukano cz³owieka,który potrafi solidnie wykonaæ robotê.- Potem rozpocz¹³ pan w³asn¹dzia³alnoœæ szkutnicz¹. A nie lepiejby³o, z pañskim doœwiadczeniem,otworzyæ stoczniê buduj¹c¹ jachtyz laminatu?- Oj nie. Z form¹ z laminatu jest tak,¿e musi byæ pan na tyle pewny swojegowyrobu, ¿eby go powielaæ w iluœ tamsztukach. Budowanie w drewnie ma têspecyfikê, ¿e ka¿da ³ódŸ jest inna. Przyk³ad:spodoba³a siê panom jakaœ ³ódkai chcielibyœcie mieæ podobn¹, ale krótsz¹.To ja si¹dê, porysujê, powiem panomz czym to siê wi¹¿e, ¿e np. bêdzie mia³anie piêæ, ale cztery wios³a z burty. No i siêdogadamy.- Czyli bezpieczniej jest panu robiæ³ódki pod indywidualne zamówienie,ni¿ formê, z której powsta³abyseria.- Tak, to jest g³ówna ró¿nica. Je¿eliktoœ jest pewny, ¿e zrobiona przez panaforma sprzeda siê przynajmniej w granicachop³acalnoœci, czyli w kilkunastu egzemplarzach,to w porz¹dku. Ja wolêswoj¹ robotê.Samotnik z Cha³upAleksander Celarek urodzi³ siêw 1948 roku we Wroc³awiu. Jest najbardziejznanym budowniczym tradycyjnych³odzi w Polsce. W latach1971-1977 kierowa³ oddzia³em silnikowymw stoczni rybackiej „Szkuner”we W³adys³awowie. PóŸniej, do1992 roku, prowadzi³ zak³ad szkutniczyi ¿aglomistrzowski PolskiegoZwi¹zku ¯eglarskiego. W roku 1992za³o¿y³ w³asn¹ firmê. Wykonywa³takielunki na du¿e ¿aglowce, m.in.:Mir, Dru¿bê, Chersonez, jak równie¿¿agle na Pogoriê, czy Zawiszê Czarnego.Zbudowa³ repliki kilku dawnych³odzi, w tym barkasu z ZalewuWiœlanego (Tola) czy ³odzi wikingów(Jomsborg). Jest równie¿ autoremksi¹¿ki pod tytu³em „Rybackie ³odzie¿aglowe z wybrze¿y Kaszub”wydanej w Polsce w 1987 r., a wNiemczech w 1989 roku. Swoje artyku³ypublikowa³ w czasopismach„Alte Schiffe”, „Le Chasse-Maree”,„Classic Boat” i „Wooden Boat”.Nasze MORZE l nr 1 l styczeñ 201219