Stereotyp czy tradycja - ZwiÄ zek Romów Polskich w Szczecinku

„…a te bogate Cygany to miały takie waguny jak cyrkowe, wystrojone,wymalowane w rozmaite wzory, albo to lwy, albo inne kwiaty.[…] Te waguny były z drewna i miały okna, były ładnie rzeźbionei malowane w zwierzęta i kwiaty po wierzchu i w środku. To były takielwy, smoki. A kwiaty to w takie jasne kolory czerwone, zielone i żółte”[Głuchów, kobieta, 74 lata]„A w środku to były łóżka, z tyłu wozu, na nich takie eleganckiepoduchy haftowane, jesce ładniejsze jak u nasych panin na wydaniu”[ok. Głuchowa, mężczyzna, 78 lat]„A była i kuchnia, tam gotowały bo wychodził z tych wagunów kumini byłyjesce ławy, ale dokładnie nie wim, bo do srodka nie wpuszczali.”[ok. Głuchowa, mężczyzna, 79 lat]Ważnym aspektem takiego trybu życia był wybór miejsca pod obozowisko.Wedle wypowiedzi nie-romskich obserwatorów, Romowie wybieralitereny w pobliżu zbiorników wodnych, ale także niedaleko lasu. Chodziłooczywiście o szybki i łatwy dostęp do wody oraz drewna na ogniska. Zawszewybierali te same, sprawdzone wcześniej miejsca. Mieszkańcy okolicznizazwyczaj potrafili dość precyzyjnie wskazać miejsca, gdzie dawniejzatrzymywały się tabory. Muszę jednakże zauważyć, że w większości przypadkówwspomnieniami ze spotkań z wędrującymi Romami dzielili się ludziestarsi, rzeczywiście obserwujący tabory, znający je z autopsji, dziś około70-80-letni. Ich opinie na temat Romów były różnego rodzaju pozytywnei negatywne. Przybierały formę prostych zdań i krótkich opinii, ale równieżanegdot i historyjek. Charakterystyczne jest i to, że większość respondentównie dostrzegała różnic pomiędzy poszczególnymi ugrupowaniami romskimi.Dla badanych Romowie tworzyli jednorodną grupę, a rozróżnienie jakie byłodokonywane to podział na Cyganów biednych i Cyganów bogatych. Chociażzdarzało się, że pewne tabory były określane jako „nasze”, bo przyjeżdżające„do nas” cyklicznie, a inne były taborami obcymi.„Już dawno nie jeżdżom tymi wozami, szkoda czasami poszło siętam do nich popatrzyło się jak uny się bawiom.” [ok. Głuchowa, kobieta,77 lat]Dr Agnieszka J. Kowarska - Stereotyp czy tradycja19