Stereotyp czy tradycja - ZwiÄ zek Romów Polskich w Szczecinku

A ja wędruję od urodzenia i teraz jak już dwa lata siedzę w jednymmiejscu […] to mnie szlag trafia!! i w brodę sobie pluję, że siępowplątywałam w te wszystkie zobowiązania... […] ja mam to wekrwi i z resztą to jest w mojej rodzinie od zawsze, ostatnio na przykładgadałam z mamą, która również nigdy nie wyzbyła się tej potrzebyi przynajmniej raz dziennie o tym myśli... i nie tylko ona! moja babciana przykład ponad 80-letnia w ciągu ostatnich dwóch lat zmieniłamiejsce zamieszkania ze 3 razy, więc to nie jest coś z czego wyrosnęraczej, ale to naprawdę trudne... w generalnym pojęciu ludzie jakoś siępowinni zakorzeniać.. praca, rodzina, dom.. nie wiem co tam jeszcze!a ja nie potrafię... z resztą póki nie osiadłam w Lublinie właściwie żyłamna walizkach z dnia na dzień, a ponieważ jestem muzykiem, podróżowałamsobie z miejsca na miejsce, gdzie miałam ochotę i zarabiałamśpiewaniem/graniem na życie. To najpiękniejszy czas w moim życiu -wtedy żyłam w pełnej zgodzie ze sobą.... teraz mi strasznie tego brakuje…”[Polska Roma/Polka, kobieta, lat ok. 20]Jak w takim razie traktować „wędrowanie”? Sądzę, że współczesne wędrowanienależy uznać za styl życia, który jest lub nie jest preferowany.Podporządkowany jest przede wszystkim działaniom zarobkowym. Działaniazarobkowe są jednakże najczęściej dobrze przemyślane i zaplanowane,ale także związane z rozdzielaniem rodzin, co dawniej było nie dopomyślenia. Nie jest to zatem forma realizacji wartości tradycyjnych, alekonsekwencja takich a nie innych okoliczności związanych z gospodarkąi sytuacją Romów na rynku pracy. Tradycję wędrowania Romowie, z którymimiałam okazję rozmawiać, utożsamiają z taborami. To kwestia pamięci,a nie podejmowania wędrówek stałymi trasami przez kilka miesięcy w roku.Żywotność etosu wędrowcy w przypadku Romów to odzwierciedlenie wiedzypotocznej o Romach, która jest w dyspozycji nie-Romów. Chęć i tęsknotaza dawnymi czasami jest w pewnym sensie spełnieniem społecznegooczekiwania, deklaracją. Bardzo często spotykam się z opiniami, że terazżyje się lepiej, chociaż tradycja odchodzi w zapomnienie. Są to deklaracjenajczęściej 40-50-latków. Starsi przeszłość zazwyczaj wartościują dodatnio.Młodsi natomiast wędrowanie kojarzą już wyłącznie z przeszłością.50 Dr Agnieszka J. Kowarska - Stereotyp czy tradycja