Stereotyp czy tradycja - ZwiÄ zek Romów Polskich w Szczecinku

wiedzieć, że w pewnym momencie wszyscy Cyganie zaprzestali prowadzićwędrowny tryb życia. Podobnie zresztą było w Polsce. Procesy osiedleńczebyły długotrwałe i w przypadku niektórych rodzin nadal trwa etap przystosowawczydo życia w społeczeństwie nowoczesnym, „w miejscu”. Chodzitu mianowicie o to, że nie można rozdzielić osiedlenia się od zmiany poczuciatożsamości tak z miejscem, jak i z grupą oraz od identyfikacji siebiejako Cygana (Roma). Kiedy prowadziłam rozmowy podczas badań nt. tańcatradycyjnego niektórzy romscy respondenci twierdzili, że Romowie jużnie wędrują, inni natomiast byli przeciwnego zdania.Podobnie niektórzy mieszkańcy Litwy, pytani przez badaczy z IEiAKUW podkreślali, że Cyganie nadal wędrują, bo nie porzucili koczowniczegostylu życia wraz z wejściem w rzycie rządowych rozporządzeń dotyczącychprzymusowego osiedlania się Cyganów. Ich zdaniem, jeszczew latach dziewięćdziesiątych XX wieku trafiały się po wsiach cygańskietabory. Cyganie w tych taborach mieli nawet konie, chociaż już nie w takiejliczbie jak dawniej. 43 Istotną zmianą jest zastąpienie koni maszynami (czyliautami). 44 Tym samym Cyganie stali się mniej widoczni, ponieważ powolizacierają się różnice pomiędzy nimi a innymi mieszkańcami Litwy, jeżelichodzi o pewne wizualne aspekty podróżowania, przy czym nie chodzi tuo wędrowny tryb życia. Egzotyczni i łatwi do zauważenia były grupy Cyganów,którzy w latach dziewięćdziesiątych przyjeżdżali całymi rodzinamido Wilna z południowej Rosji. Koczowali na ulicach rozkładając na chodnikachmaterace i kołdry. 45 Zdarzały się również jednodniowe przyjazdykilkunastoosobowych grup do jakiejś miejscowości, tak jak to się zdarzyłow Purwiszkach, tylko po to, żeby zdobyć pożywienie i pieniądze, a nierozkładać obozowisko. 46 Aczkolwiek jeszcze do niedawna – pod koniec latosiemdziesiątych XX wieku - Cyganie rozbijali namioty koło Kowna. 47W jednej wypowiedzi pojawia się bardzo interesujące spostrzeżenie dotykająceidentyfikacji etnicznej Cyganów:Nasi Cyganie, co tu jeździli taborami to nie pisali się Cyganie,tylko Polacy lub Rosjanie” [W113, Glinciszki, Polak, katolik, lat 68]43 W82, Stare Troki, Polka, katoliczka, lat 60.44 W64, Żuki, polka, katoliczka, lat 71.45 W102, Rubieże, Polak, katolik, lat 41.46 W135, Purwiszki, Polka, katoliczka, lat 80.47 W141, Podumble, Polka, katoliczka, lat ok. 25Dr Agnieszka J. Kowarska - Stereotyp czy tradycja23