Stereotyp czy tradycja - ZwiÄ zek Romów Polskich w Szczecinku

5. Strefa osobista: dom i rodzinaStrefa osobista w przypadku społeczności romskiej można określić jakodom. Oczywiście odnosząc ją do skali makro. W różny sposób opisujesię dom, mniej lub bardziej metaforycznie. Dom, to budynek, jaki ludzie oraz przedmioty określane jako „ich przedmioty”. To w jaki sposóbdefiniuje się pojęcie domu jest uzależnione wydaje mi się wiekiem osób wypowiadającychkonkretne opinie, ale i stylem wychowania. Wartości przekazywanena tej drodze w rodzinach są często kluczem do zrozumienia problemudystansu społecznego. Oczywiście zarówno rodzina ja i dom pojmowanyjako budynek i prywatne miejsce stanowi strefę osobistą.„Ludzie, których kocham to rodzina i przyjaciele, a dom, to dom.Tak jak dom pusty będzie bez Ludzi, których kocham, tak Rodzinai Przyjaciele (Ich odwiedziny) wypełniają przestrzeń domu i tworząjego najważniejszy składnik.” [Polska Roma, mężczyzna, lat 20]Niektórzy respondenci opowiadają, że kiedyś Romowie uważali, że ichdom to tabor. Nie namiot czy wóz, bo to były tylko miejsca schronieniaprzed pogodowymi anomaliami, miejsca dla snu czy wszelkimi intymnymisytuacjami czy w przypadku wozów środki transportu. Natomiast domembył dla nich tabor, obóz, w którym życie wyglądało tak, jak w dzisiejszymdomu. Wystawiano stoły, krzesła, było miejsce paleniska, kuchnia itd. Dlanie-Romów był to obraz cygańskiego domu, „domu pod gołym niebem”,który podglądali przez kilka dni postoju taboru, jak film, „film na żywo”.Sami Romowie często postrzegali proces osiedleńczy jako przymus. Dostosowaniesię do nowych okoliczności polegało na takich zmianach zachowań,aby pomimo skrajnie innych warunków życia zachować wartościuznane za tradycyjne.„Kiedy nadszedł koniec dla wędrówek, „zainkasowano” koniei wozy, sami Cyganie zostali „eskortowani” do specjalnieprzygotowanych baraków i kamienic. Ale nie potrafili zasnąćw betonowych domach, „dusili się” w nich, nie czuli wiatru, wychodzilize swoim życiem na zewnątrz i odtwarzali w nowym miejscucygański dom, „dom pod gołym niebem”, obóz namiotowy,Dr Agnieszka J. Kowarska - Stereotyp czy tradycja41