Stereotyp czy tradycja - ZwiÄ zek Romów Polskich w Szczecinku

w Polsce. Z obserwacji wynika, że nastawienie do grup pokrewnych bądźodmiennych coraz częściej wynika raczej z indywidualnych postaw i preferencjikonkretnych rodzin a nie ogólnych zasad i norm tradycyjnych(kulturowych).Polska Roma dzieli się na szereg ugrupowań określanych przez respondentówjako rody. Przynależność rodowa jest trwała, uzyskuje sięją przez urodzenie i dziedziczy po ojcu. Możemy rozróżnić następującegrupy rodowe: Pachowiaki, Berniki, Lesiaki, Bosaki, Ploniaki, Jaglany,Warmijaki, Łomżyniaki, Rapacie, Węgierki, Toniaki, Servy, Kaliszakioraz Galicjaki. 7 Niezależnie od podziału na rody, istnieje jeszcze jedenpodział posiadający daleko większe znaczenie dla funkcjonowania poszczególnychrodzin miejskich, chodzi mianowicie o rozróżnienie na tzw.skupiska złożone z kilku lub kilkunastu rodzin. Na tworzenie się skupiskma wpływ miejsce zamieszkania poszczególnych rodzin oraz łączące jewięzi pokrewieństwa i powinowactwa. 8 Sądzę, że w tej chwili funkcjonowaniejednostki w skupisku jest ważniejsze, patrząc na to z perspektywycałej społeczności (grupy), w konstruowaniu tożsamości społecznej niżulokowanie tejże jednostki w strukturach rodowych. Jednym z powodówtakiego stanu rzeczy jest mieszanie się rodów, tzn. zawieranie małżeństwpoza rodem własnym.Celem niniejszego opracowania jest rozważenie, czy w odniesieniu dopolskich Romów z ugrupowania Polska Roma, wędrowanie i etos Roma-Wędrowcy jest stereotypem, czy elementem tradycji. Mając na uwadze7 W tekście artykułu pojęcia „ród” i „grupa rodowa” używam wymiennie. Jako grupę społecznąrozumiem zbiorowość składającą się z co najmniej dwóch osób, względnie trwałą i posiadającą organizacjęwewnętrzną [K. Olechnicki, P. Załęcki, Słownik socjologiczny, Toruń 1997, s. 74]. Osobynależące do danej grupy są połączone więzią społeczną, uznają wspólne wartości i mają poczucieodrębności od innych grup. Osoby te współdziałają ze sobą dla osiągnięcia określonych celów. Rodzinajest grupą społeczną utworzoną przez osoby połączone przez małżeństwo, pokrewieństwo lubadopcję. Członkowie tej grupy mieszkają ze sobą, wspólnie gospodarują, ale posiadają różny zakresobowiązków oraz realizują cele związane z wychowaniem dzieci. Większość rodzin romskich to rodzinywielopokoleniowe, ale zdarzają się również rodziny nuklearne składające się z rodziców oraz ichbiologicznych lub adoptowanych dzieci. Rodzina jest grupą krewniaczą. Typem grupy krewniaczejjest również ród, ale przynależność do rodu określa się pochodzeniem. Członkowie wywodzą swojątożsamość z identyfikacji z fikcyjnym lub rzeczywistym przodkiem [tamże, s. 180]. Genealogia rodujest długa, bywa rozgałęziona i często składa się z linii sobie obcych, ale uznawanych za spokrewnione[Por. Słownik etnologiczny, red. Staszczak Z., Warszawa-Poznań 1987, s.320].8 Najmniejszą formą organizacji społeczności romskich jest rodzina, składająca się z małżonków,dzieci (w tym również dzieci z innych związków), dziadków, często również ze współmałżonków dziecii ich potomków. Związki rodzinne polegające na pokrewieństwie, w odróżnieniu od powinowactwa,są stałe.Dr Agnieszka J. Kowarska - Stereotyp czy tradycja