Ozimina

– Przerwać! – huknął głos basowy.Pułkownik stał w oknie i roztwierał je gwałtownie. Mroźne powietrze buchnęło na przerażonekobiety, niosąc gwar ulicznego zbiegowiska: męskiego chóru dostrajania się bezładne wpohukach okrzyków monotonnych:– Wajna! Wajna!W tumulcie mundurowych wyrostków gubił się chór bezładny i zmącił rozbrzmiałym nagległosem orkiestry. Wreszcie zestroił się jakoś: trąb mosiężnym łoskotem rozbrzmiał w hejnałpotęgi – hymn znany.W blasku bijącym z okien parterowych salonu załopotała się nagle w ulicy olbrzymia trójbarwnachorągiew;– Wstać! – huknął pułkownik instynktownym akcentem rozkazu, lecz zarazem jakby wżyczliwym ratowaniu ludzi od popełnienia czegoś nieprzystojnego: – Wstać potrzeba – dodawałłagodniej.Mężczyźni, których to zastało na krzesłach, powstawali bardzo powoli, obzierając się naokół,jakby ustępując sobie nawzajem pierwszeństwa. Kobiety czyniły to początkowo wzdumieniu, że się i damy inkomoduje, potem zrywały się z miejsc w popłochu, jedna za drugą.W salonie zaległa cisza blada.– Sasza! – rozległo się u okna i załamało nagle w wzruszeniu. – Sasza! – brzmiało nisko wwołaniu basowym, starającym się przekrzyczeć tumulty uliczne. – Darujcie, państwo! –zwrócił się pułkownik z proszącymi dłońmi w pustkę naokoło siebie, gdyż goście wszyscyodsunęli się od okien ku ścianie przeciwległej. – Darujcie, syn to mój rodzony!Oschła cisza panowała wśród ludzi z miejsc powstałych. On zaś cofnął się nieco i, pochyliwszysię bokiem, przyglądał się pod świateł krzyżujące się refleksy jakiemuś zakłębieniutych tłumów na przeciwległym chodniku.– To – to! – mruknął – czapki niech zdejmują... Tylko nie bić!... Nie bić tak!... – huknąłnagle całym zasobem głosu z piersi. – Zabijecie!– Poskoczę ja chyba na ulicę – mówił, cofając się od okna. – Toż i w samej rzeczy zabićgotowi – zwrócił się do gości w salonie z wytłumaczeniem czy też prośbą o doradę, co muczynić należy. – Ta pierwsza iskra wojenna to piorun w wyobraźnie młode. Nie daj Bóg z tymogniem igrać!Nikt nie odpowiadał mu nawet próbą gestu, nawet grymasem na twarzy – patrzano w innąstronę. Cisza zimna przykuła się milczeniem do ścian.Wśród kołem pod ścianą stojących gości na krześle pozostał tylko Bolesław, w ramięprzez kogoś trącony zdał się nie czuć tego, nie podnosił się z miejsca. Głową w bary wciśniętąi czarną plamą włosów wystawioną na ludzi zdał się tępo zapatrzony w sterczące nawysztywnionych nogach lakierki; ramiona opadły wiotko, wydął się w pogarbieniu gors koszulijak biała pierś ptaka, poły frakowe rozrzuciły się na boki: tak zawisał na krześle. Ogłuszającyrozgwar ulicy niósł mu w uszy jakby szyderczy nakaz władz duszy tu wykorzenionych,które teraz na obcego życia potrzebę i skrzepienie w jego piersi i czoło wstąpić winne izwać się – męstwem.Uniósł nieco głowę i spojrzał spod oka na kilku stojących opodal panów. Po chwili począłsię śmiać sztucznie, szerokimi usty w oba kułaki swoje, cały w pokurcz pogięty na krześle.Lecz niebawem opadł w sobie i zawisł na krześle jak poprzednio. A gdy powracał do głowyspokój, przy serca głuchym nacisku zatrzymały się znów myśli wszystkie jakby odrętwiałena progu zwierzęcości: w tej, po raz trzeci, ponuro już powracającej hipnozie, przykuwającejwyobraźnię do nagości ciała własnego. Gołym się poczuł w tej chwili na krześle, wobliczu tych wszystkich ludzi strojnych. „Dlatego ci panowie zasłaniają mnie od kobiet” –pomyślał dziwacznie i w tejże chwili podniósł rękę do zalanego potem czoła. I tak się cały w48