Edukimi muzikor 4 - Erik Botime

uesit dhe kompozitorit tonë Ramadan Sokoli “Organografia”.Së katërti, është e udhës t’u shpjegohet nxënësve mbi kordat vokale dhe gjithëaparatin zanor, mbi funksionimin e tyre, mbi kujdesin për zërin etj.Zëri njerëzor qëndron në tingullin e prodhuar nga një njeri, duke përdorur kordatvokale, për të folur, për të kënduar, për të qeshur, për të qarë, për të bërtitur etj.Mekanizmi për prodhimin e këtij tingulli ndahet në tri pjesë: mushkëria, kordat vokalenë laring dhe artikulatorët. Mushkëria (“pompa”) duhet të prodhojë rryma ajri dhepresion ajror, për të vibruar kordat vokale (ky presion ajror është karburanti i zërit).Kordat vokale, të kombinuara me artikulatorët, janë të afta të prodhojnë vargje tëgjata dhe të shumëllojshme zanore. Toni i zërit mund të kontrollohet në mënyrë që tëshprehë emocione, si zemërim, habi apo lumturi. Këngëtarët e përdorin zërin si njëinstrument për të krijuar muzikë.Llojet e zërave dhe kordat vokaleMeshkujt dhe femrat kanë përmasa të ndryshme, për sa u përket kordave zanore,gjë që është një reflektim i diferencave mashkull-femër në përmasat e laringut.Zakonisht, meshkujt kanë korda vokale më të mëdha. Kordat vokale të meshkujvejanë midis 17 mm dhe 25 mm në gjatësi, ndërsa të femrave janë midis 12.5 mm dhe17.5 mm.Siç shihet edhe në ilustrim, kordat gjenden sipër trakesë. Ushqimet dhe pijet nukkalojnë përmes kordave, por kalojnë përmes ezofagut, një gyp i palidhur. Të dy gypatndahen nga epiglota, një pjesë që mbulon hapjen e trakesë, ndërkohë që gëlltisim.Diferenca në madhësinë e kordave vokale midis meshkujve dhe femrave sjellpjerrtësi të ndryshme të zërit. Edhe gjenetika shkakton variacione brenda të njëjtitseks, duke qenë se zërat e burrave dhe të grave që këndojnë kategorizohen në grupetë ndryshme. Për shembull: midis burrave ka bas, bariton, tenor dhe kundërtenor.Ndërsa midis grave ka contralto, mezosoprano dhe soprano.28