Shkenca e Tokës - Erik Botime

Shkenca e Tokës 

10 

Kurrikula bërthamë 

Libër mësuesi 

1

Përmbajtja e lëndës 

Mësimi 1.1 Çfarë studion Shkenca e Tokës 16 

Mësimi 1.2. Shkenca dhe teknologjia e në eksplorimin e hapësirës 17 

Mësimi 1.6 : Forma dhe përmasat e tokës 19 

Mësimi 1.7 : Qarkullimi i Tokës rreth Diellit 20 

Veprimtari praktike nr.1: “Ndërtimi i maketit të vendosjes së Diellit dhe 

planetëve në sistemin diellor” 22 

Mësimi 2.1: Globi, Plani, Harta 23 

Mësimi 2.2 : Rrjeti gjeografik dhe hartografik 24 

TEMA 2.5. Projekt kurrikular: 

“Ndërtoni dhe interpretoni profilin topografik të zonës suaj” 26 

Mësimi 3.1: Atmosfera dhe përbërja e saj 27 

PUNË PRAKTIKE: 

“Llogarisni temperaturën mesatare ditore, mujore, vjetore” 28 

Mësimi 3.11 : Moti dhe klima 29 

Mësimi 3.12 : Zonat klimatike 31 

Mësimi 3.15. : Valët detare 33 

Mësimi 3.18 : Lumenjtë dhe regjimi hidrologjik 34 

TEMA 3.23. Përsëritje e kapitullit të atmosferës dhe hidrosferës 36 

Mësimi 3.32 : Biosfera 37 

Mësimi 4.1 : Tektonika e pllakave 38 

Mësimi 4.2. : Relievi i Tokës 40 

Mësimi 4.6. : Vullkanet 41 

Eseja argumentuese “Pasojat globale të shkrirjes së akullnajave” 43 

Përsëritje e linjës “Dinamika e Tokës” 44 

Mësimi 5.1. : Mjedisi dhe zhvillimi i qëndrueshëm 46 

Mësimi 5.2 : Ndotja e Tokës 47 

3

PLANI SINTETIK SHKENCA E TOKËS 

Plani sintetik 36javë x 2 orë - 72 orë 

Njohuri të reja - 52 orë 

Punë praktike - 3 orë 

Përsëritje - 2 orë 

Projekt kërkimor - 8 orë 

Ese - 2 orë 

Vëzhgim në terren - 2orë 

Veprimtari praktike - 1 orë 

Testime - 2 orë 

Shënim : Kolona “ Mjetet mësimore “( interneti ,harta ,atlase etj ) në bazë të udhëzimit , plotësohet nga mësuesi paralel me 

zhvillimin e orëve mësimore dhe jo në fillim të hartimit të këtij plani. 

Nr. Blloku 

total tematik 

1 Kreu I Sistemi 

diellor dhe 

Toka si planet 

Nr .i 

orëve 

Objektivat për çdo temë Temat për çdo 

orë 

Çfarë studion Shkenca e 

Tokës 

1 1. Të përshkruajë objektin e studimit të Shkencës së 


2. Të përshkruajë lidhjen e Shkencës së Tokës me 

degët e tjera të shkencës 

2 9 orë 2 1. Të përshkruajë konstelacionet dhe galaktikat, 

3 8orë Njohuri 

të reja 

1 orë Punë 

praktike 

shoqëruar me shembuj të disa prej tyre 

2.Të diskutojë mbi arritjet e shkencës e teknologjisë 

për eksplorimin e hapësirës 

3 1. Të argumentojë hipotezën e formimit të sistemit 

diellor 

2. Të përshkruajë përmasat, strukturën dhe 

karakteristikat e diellit 

3. Të vlerësojë rëndësinë e diellit për dukuritë 

gjeografike 

4 4 1. Të përshkruajë planetët si trupa të sistemit diellor 

2. Të dallojë planetët e brendshëm, të jashtëm, e 

satelitët e tyre 

3. Të përshkruajnë disa ndër karakteristikat kryesore 

të tyre 

5 5. 1. Të përshkruajë kometat, asteroidët, meteorët dhe 

veçoritë e tyre 

Shkenca dhe teknologjia në 

eksplorimin e hapësirës 

Materiali 

burimor 

Mjetet mësimore 

teksti Harta ,Atlase të 

ndryshme, materiale 

nga interneti 



nga interneti 

Dielli dhe Sistemi Diellor Harta e sistemit diellor 

Planetët dhe tiparet e tyre teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Harta e sistemit diellor 

Kometat ,Asteroidët dhe 

Meteorët 



nga interneti 

5

6 6. 1. Të përshkruajë formën e Tokës, përmasat e saj dhe 

rëndësinë e tyre. 

2. Të interpretojë evolucionin historik të mendimit 

gjeografik mbi formën e tokës nëpërmjet një eseje 

argumentuese 

3. Të identifikojë provat që tregojnë se Toka 

rrotullohet rreth boshtit të saj 

4. Të shpjegojë pasojat e rrotullimit të Tokës rreth 

boshtit 

7 7 1. Të analizojë lëvizjen e Tokës rreth Diellit 

2. Të shpjegojë pasojat e kësaj lëvizje 

8 8 1. Të përshkruajë Hënën si trup qiellor e satelit natyror 

i Tokës dhe strukturën e saj 

2. Të demonstrojë varësinë e fazave të Hënës nga 

pozicioni relativ i Diellit, Hënës dhe Tokës 

3. Të shpjegojë pse dhe si ndodhin eklipset, duke 

diferencuar eklipset e Hënës nga ato të Diellit 

4. Të argumentojë hipotezat e formimit të Hënës 

9 Veprimtari 

praktike 

1 1. Të realizojë në grup projekte mbi ndërtimin e 

sistemit diellor 

2. Të realizojë në grup ose individualisht projekte 

kërkimore për llojet e satelitëve artificialë 

10 Kreu II 

Hartografia 

5 orë 

1 1. Të krahasojë mënyrat e ndryshme të paraqitjes së 

sipërfaqes së Tokës në glob, hartë e plan 

2.Të përshkruajë llojet e projeksioneve hartografike 

11 3 orë Njohuri 

të reja 

1 orë Punë 

praktike 

1 orë projekt 

kurrikular 

2 1. Të analizojë ndërtimin e rrjetit gjeografik 

2. Të vlerësojë rëndësinë e përdorimit të koordinatave 

gjeografike në përcaktimin e vendndodhjes së pikave 

të ndryshme 

3. Të interpretojë me ndihmën e hartës brezat e kohës 

12 Punë praktike 2 1. Të përcaktojë në hartë e në glob vendndodhjen 

gjeografike të një vendi përmes koordinatave 

gjeografike 

2. Të llogarisë kohën lokale e zonale në vende të 

ndryshme në bazë të gjatësisë së tyre gjeografike 

Format dhe përmasat e 

tokës 



nga interneti 

Globi 

Qarkullimi i Tokës rreth 

Diellit 

Hëna ,sateliti natyror i 

Tokës ,hipoteza e formimit 

të saj 



nga interneti 

Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Veprimtari praktike nr. 

1: Ndërtimi i maketit të 

vendosjes së Diellit dhe 

të planetëve në Sistemin 

Diellor 



nga interneti 

Globi, Plani, Hartat teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Rrjeti gjeografik dhe 

hartografik 



nga interneti 

Punë praktike nr. 1: 

Përcaktimi i vendndodhjes 

gjeografike të vendeve të 

ndryshme në hartë 



nga interneti 

6

13 3 1. Të klasifikojë hartat sipas përmbajtjes, shkallës, 

përdorimit mbi bazën e veçorive dalluese të tyre 

2. Të diskutojë mbi përdorimet e hartës dhe të 

imazheve satelitore në jetën e përditshme 

3. të lexojë hartën topografike 

14 Projekt 

kurrikular 

15 Sistemet 

gjeofizike të 


34 orë 

16 Atmosfera 

13 orë 


të reja 

3 orë Punë 

praktike 

1 orë Projekt 

3 Projekt kurrikular: 

Ndërtoni dhe interpretoni 

profilin topografik të zonës 

1 1. Të përshkruajë hipotezën e formimit të atmosferës 

2. Të analizojë përbërjen e atmosferës, ndërtimin 

strukturor, duke dhënë karakteristikat e saj 

3. Të interpretojë rëndësinë e shtresës së ozonit për 

jetën në tokë dhe pasojat e ndikimit të veprimtarisë 

njerëzore në të 

2 1. Të evidentojë rëndësinë e rrezatimit diellor 

2. Të analizojë llojet e rrezatimit 

3. Të vlerësojë ndikimin e rrezatimeve në sistemet 

gjeofizike të Tokës 

3 1. Të analizojë ndryshimin e temperaturës në kohë 

dhe në hapësirë dhe faktorët që ndikojnë në të 

2. Të interpretojë shpërndarjen e temperaturës së ajrit 

në hartën e izotermave 

3. Të vlerësojë ndikimin e ndryshimit të vlerave të 

temperaturës në gjeosistem 

4. Të dallojë llojet kryesore të aparaturave për matjen 

e temperaturës 

18 Punë praktike 4 1. Të llogarisë temperaturën mesatare ditore, mujore 

e vjetore të ajrit 

2. Të llogarisë amplitudat ditore dhe vjetore të 

temperaturës së ajrit 

19 4 1. Të formulojë konceptet: lagështirë e ajrit, lagështirë 

absolute dhe relative 

2. Të përshkruajë proçesin e kondensimit të avujve të 

ujit dhe formimin e vesës, mjegullës, brymës e reve 

3. Të shpjegojë kushtet e formimit të llojeve të 

ndryshme të reshjeve 

4. Të analizojë shpërndarjen në kohë dhe në hapësirë 

të reshjeve; 

5. Të vlerësojë rëndësinë gjeografike të reshjeve; 

Klasifikimi i hartave teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

suaj 

Atmosfera dhe përbërja 

e saj 



nga interneti 



nga interneti 

Rrezatimi diellor Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Temperaturat e ajrit Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Punë praktike nr.2: 

Llogaritni temperaturën 

mesatare ditore, mujore 

dhe vjetore 

teksti Të dhëna statistikore 

Uji në atmosferë teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

7

20 Punë praktike 5 1. Të ndërtojë dhe interpretojë grafikët e shpërndarjes 

hapësinore dhe kohore të reshjeve 

21 5 1. Të analizojë ndryshimet e trysnisë atmosferike në 

kohë e në hapësirë 

2. Të përshkruajë shkallën barometrike dhe 

përdorimin e saj 

22 6 1. Të analizojë faktorët kryesorë që përcaktojnë 

elementët e erës 

2. Të shpjegojë erërat e qarkullimit të përgjithshëm 

dhe formimin e tyre 

3. Të përshkruajë erërat lokale. 

23 7 1. Të formulojë konceptet masë ajrore dhe front 

2. Të analizojë ciklonin dhe anticiklonin 

3. Të shpjegojë ndikimin e regjimit ciklonik në gjerësitë 

mesatare 

24 Vëzhgim 6 1. Të përgatisë një projekt përmes hulumtimit në 

burime të ndryshme informacioni (libra, revista, 

Internet) prezantime mbi tornadot, uraganët, tiparet 

e tyre, zonat më të prekura prej tyre, dëmet materiale 

dhe njerëzore, parashikimi i tyre përmes satelitëve 

25 8 1. Të formulojë konceptet mot dhe klimë 

2. Të analizojë faktorët që ndikojnë në formimin e 

klimës 

3. Të vlerësojë rëndësinë e klimës për jetën dhe 

proceset në Tokë 

26 9 1. Të klasifikojë zonat klimatike nga ekuatori në pole 2. 

Të interpretojë hartat e ndryshme sinoptike 

27 Projekt 7 2. Të realizojë në grup një projekt mbi ndryshimet 

klimatike, pasojat, politikat menaxhuese të tyre 

Punë praktikenr.3: 

Ndërtimi dhe interpretimi 

i grafikëve të shpërndarjes 

së reshjeve 

Të dhëna statistikore 

Trysnia atmosferike teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Erërat dhe sistemet e tyre 

kryesore 



nga interneti 

Masat ajrore dhe frontet . teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Vëzhgim: Prezantime për 

tornadot, uraganet dhe 

tiparet e tyre 



nga interneti 

Moti dhe klima teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Zonat klimatike Harta ,Atlase të 


nga internet 

Hrat e zonave klimatike 

Projekt kurrikular: 

Ndryshimet klimatike dhe 

fenomenet ekstreme të 

motit 



nga interneti 

8

28 Hidrosfera 

10 orë 

8 orë Njohuri 

të reja 

10 1. Të përshkruajë hidrosferën dhe lidhjen e saj me 

sistemet e tjera (litosferën, atmosferën, biosferën) 

2. Të interpretojë qarkullimin e ujit në natyrë 

3. Të identifikojë vetitë fizike e kimike të ujit të 

oqeaneve e deteve 

29 1 orë Projekt 

1 orë 

Përsëritje 

1 orë Testim 

11 1. Të përcaktojë format e lëvizjeve të ujërave oqeanike 

2. Të shpjegojë elementet e valës detare dhe mënyrën 

e formimit të valëve detare 

30 12 1. Të analizojë shkaqet e formimit të baticave dhe 

zbaticave dhe pasojat e tyre 

2. Të vlerësojë rëndësinë e baticave e zbaticave dhe 

shfrytëzimin e energjisë së tyre nga njeriu 

31 13 1. Të analizojë lëvizjen e rrymave oqeanike, faktorët 

që ndikojnë në formimin e tyre dhe llojet kryesore të 

këtyre rrymave; 

2. Të vlerësojë rëndësinë e rrymave oqeanike për 

klimën në Tokë 

32 14 1. Të përshkruajë karakteristikat kryesore të pjesëve 

përbërëse të lumit 

2. Të analizojë regjimin hidrologjik të lumenjve 

33 15 1. Të analizojë liqenet sipas origjinës së formimit të 

tyre shoqëruar me shembuj konkretë nga bota e vendi 

ynë 

2. Të përshkruajë evolucionin e liqeneve në kënetë 

dhe faktorët që ndikojnë në këtë shndërrim 

34 16 1. Të dallojë llojet e ujërave nëntokësore dhe mënyrën 

e formimit të tyre; 

2. Të përshkruajë llojet e ndryshme të burimeve 

3. Të vlerësojë shfrytëzimin e ujërave nëntokësore 

nëpërmjet hapjes së puseve dhe rëndësinë e burimeve 

35 17 1. Të analizojë kushtet e formimit të borës së 

përhershme dhe akullnajave; 

2.Të diferencojë akullnajat malore nga ato 

kontinentale 

Hidrosfera, përbërja, vetitë teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Valët detare teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Baticat dhe zbaticat teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Rrymat oqeanike teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Lumenjtë dhe rregjimi 

hidrologjik 



nga interneti 

Liqenet teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Ujërat nëtokësore teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Bora e përhershme dhe 

akullnajat 



nga interneti 

9

36 Projekt 8 1. Të realizojë në grup një projekt mbi rolin e 

hidrografisë (lum, liqen, ujëra nëntokësorë, burime, 

etj., në varësi të zonës ku banon) në aspektet natyrore 

dhe ekonomike të asaj zone apo rajoni. 

Projekt mbi rolin e 

hidrografisë 



nga interneti 

37 Përsëritje 9 Përsëritje e kapitullit të 

atmosferës dhe hidrosferës 

38 10 Testim (modele testi) teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

39 Litosfera dhe 

historia e 


8 orë 


të reja 

1 orë 

Ekskursion 

1 orë Ese 

vlerësuese 

18 1. Të diferencojë shtresat e tokës duke dhënë veçoritë 

kryesore të secilës prej tyre; 

2. Të shpjegojë ndryshimin e temperaturës, trysnisë 

dhe dendësisë në brendësi të Tokës 

19 1. Të përshkruajë mënyrën e formimit të mineraleve 

dhe vetitë fizike të tyre (fortësia, ngjyra, shkëlqimi, 

thyerja) 

2. Të vlerësojë përdorimet e ndryshme të mineraleve 

3. Të përshkruajë llojet kryesore të shkëmbinjve 

4. Të interpretojë ciklin e shkëmbit dhe proceset që 

ndodhin në të 

41 20 1. Të analizojë krijimin e magmës dhe mënyrën e 

formimit të shkëmbinjve magmatikë 

2. Të diferencojë shkëmbinjtë magmatikë sipas 

përbërjes së magmës 

42 21 1. Të shpjegojë kushtet e formimit të shkëmbinjve 

sedimentarë dhe llojet e tyre 

2. Të shpjegojë mënyrën e formimit të shkëmbinjve 

metamorfikë dhe llojet e tyre 3. Të vëzhgojë në 

kampione të ndryshëm mineralesh dhe shkëmbinjsh 

ndryshimet midis tyre 

4. Të vlerësojë rëndësinë gjeografike dhe ekonomike të 

shkëmbinjve 

Litosfera dhe tiparet e saj teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Shkëmbinjtë teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Shkëmbinjtë magmatikë teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Shkëmbinjtë sedimentare 

dhe metamorfik 

43 11 Ekskursion në laboratorin 

gjeologjik (vëzhgim nr. 1) 



nga interneti 



nga interneti 

10

44 22 1. Të përshkruajë mënyrat e formimit të fosileve 

2. Të diferencojë moshën absolute dhe relative të 

shkëmbinjve dhe mënyrat e përcaktimit të tyre 

3. Të përshkruajë ndarjen e kohës gjeologjike në era 

dhe periudha 

4. Të interpretojë evolucionin e botës së gjallë gjatë 

erërave të ndryshme gjeologjike dhe ndryshimet që 

kanë ndodhur në sipërfaqen e Tokës 

45 Ese 

vlerësuese 

46 Biosfera 

2 orë 


të reja 

47 1 orë projekt 

kërkimor 

48 Kreu IV 

Dinamika e 


18 orë 

12 1. Të përgatisë një ese vlerësuese mbi rëndësinë e 

fosileve për dokumentimin e ngjarjeve dhe dukurive 

(përmes hulumtimit në burime të ndryshme 

informacioni si Internet, literaturë, apo dëshmi 

konkrete) 

23 1. Të përkufizojë biosferën, ekosistemin, 

biodiversitetin, popullatën, biomasën 

2. Të analizojë faktorët që ndikojnë në botën bimore e 

shtazore 

13 1. Të vlerësojë rëndësinë e menaxhimit në mënyrë të 

qëndrueshme të botës bimore 

2. Të realizojë në grup projekte kërkimore mbi 

përhapjen e botës bimore e shtazore (p.sh., në zonën 

ku jeton, rajon apo më gjerë) përmes shfrytëzimit të 

lidhjeve ndërlëndore 

1 1. Të përshkruajë konceptin pllaka tektonike dhe 

shpërndarjen e tyre 

2. Të analizojë mënyrën e lëvizjes së tyre 

3. Të listojë argumentet që mbështetin tektonikën e 

pllakave dhe kundërshtitë 

4. Të analizojë llojet e kufijve të pllakave tektonike 

49 2 1-të shpjegojë krijimin e topografisë së sipërfaqes së 

50 Ndryshime 

në Tokë nën 

ndikimin e 

forcave të 

brendshme 

8 orë 

tokës dhe të dyshemesë së oqeanit përmes tektonikës 

së pllakave 

2. Të përshkruajë relievin e fundit të oqeanit 

3 1. Të përshkruajë llojet e lëvizjeve luhatëse 

2. Të analizojë shkaqet e lëvizjeve luhatëse dhe pasojat 

e tyre 

3. Të përmendë dëshmi të lëvizjeve luhatëse pozitive 

dhe negative 

Gjeokronologjia teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Ese vlerësuese: Rëndësia e 

fosileve për dokumentimin 

e së kaluarës 

materiale nga interneti 

Biosfera teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Projekt kurrikular : 

Përhapja e botës bimore 

dhe shtazore 

Harta e bimësisë 



nga interneti 

Tektonika e pllakave 

Relievi i Tokës teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Lëvizjet luhatëse teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

11

51 6orë Njohuri 

të reja 


kërkimor 

4 1. Të analizojë lëvizjet rrudhosëse e shkëputëse dhe 

shkaqet e tyre 

2. Të evidentojë format e relievit që krijohen si pasojë 

e lëvizjeve rrudhosëse e shkëputëse 

52 5 1. Të shpjegojë dukurinë e formimit të tërmeteve 

2. Të përshkruajë tipat e tërmeteve sipas thellësisë dhe 

origjinës 

3. Të tregojë instrumentet që përdoren për regjistrimin 

e tërmeteve dhe për llogaritjen e intensitetit të tyre 

4. Të identifikojë pasojat e tërmeteve 

53 6 1. Të përshkruajë vullkanin, pjesët përbërëse të tij, 

54 Projekt 

kurikular 

55 Projekt 

kurrikular 

56 Ndryshime 

në Tokë nën 

ndikimin e 

forcave të 

jashtme 

10 orë 

produktet vullkanike, përmes maketeve të ndërtuara 

prej tij/saj 

2. Të analizojë shkaqet e shpërthimit të vullkaneve 

3. Të diferencojë llojet e shpërthimeve dhe format 

vullkanike që krijojnë 

4. Të vlerësojë rrjedhojat e vullkaneve 

14 1.Të përcaktojë në hartë shpërndarjen gjeografike të 

vullkaneve 

2. Të përcaktojë në hartë shpërndarjen gjeografike të 

tërmeteve 

15 1 Të realizojë në grup një projekt mbi historikun e 

tërmeteve më të mëdhenj në vendin tonë dhe pasojat 

që i kanë shoqëruar 

2. Të realizojë në grup një projekt mbi historikun e 

vullkaneve më të mëdhenj në botë dhe pasojat që i 

kanë shoqëruar 

7 1. Të përkufizojë konceptin tjetërsim fizik, kimik e 

biologjik 

2. Të analizojë kushtet në të cilat ndodh secili prej 

tjetërsimeve 

3. Të argumentojë ndikimin e tjetërsimit në dinamikën 

e sipërfaqes së Tokës 

57 8 1. Të përshkruajë procesin e formimit të dherave 

2. Të analizojë faktorët që ndikojnë në formimin e 

dherave 

3. Të dallojë shtresat e dherave dhe veçoritë e tyre 

Lëvizjet rrudhosëse dhe 

shkëputëse 



nga interneti 

Tërmetet teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Vullkanet teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Projekt kurrikular: 

Përhapja e tërmeteve dhe 

vullkaneve në botë 

Harta e zonave sizmike 

dhe vullkanike 

Projekt kurrikular : 

Përhapja e tërmeteve dhe 

vullkaneve në botë 

Harta e zonave sizmike 

dhe vullkanike 

Procesi i tjetërsimit Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Procesi i formimit të 

dherave 



nga interneti 

12

58 


të reja 

9 1. Të evidentojë ndikimin e gravitetit në relievet me 

pjerrësi 

2. Të analizojë kushtet në të cilat ndodhin rrëshqitjet, 

rrëzimet dhe shembjet 

3. Të vlerësojë ndikimin e veprimtarisë së gravitetit 

në relievin e vendit tonë (rrëshqitjet, rrëzimet, 

shembjet) 

Dukuritë shpatore teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

59 1 orë Ese 

argumentuese 

1 orë 

përsëritje 

10 1. Të analizojë veprimtarinë gërryese, transportuese 

e depozituese të erës dhe format karakteristike të 

relievit që krijohen si pasojë e saj 

2. Të vlerësojë rëndësinë e shfrytëzimit të energjisë 

së erës si burim alternativ i energjisë 

60 11 1. Të analizojë veprimtarinë gërryese, transportuese 

e depozituese të ujërave rrjedhëse (lumenj, përrenj) 

dhe format e krijuara prej saj 

2. Të vlerësojë rëndësinë e shfrytëzimit të 

potencialeve hidroenergjetikë të lumenjve në vendin 

tonë 

61 12 1. Të përkufizojë konceptin karst 

2. Të analizojë kushtet në të cilat zhvillohet procesi i 

karstit 

3. Të përshkruajë format sipërfaqësore dhe 

nëntokësore të krijuara nga veprimtaria karstike 

4. Të argumentojë vlerën e mjediseve karstike 

62 13 1- të analizojë veprimtarinë gërryese, transportuese 

e depozituese të akullnajave dhe format e krijuara 

prej saj; 

63 16 1- të përgatisë një ese argumentuese mbi pasojat 

globale të shkrirjes së akullnajave; 

64 14 1. Të analizojë veprimtarinë gërryese, transportuese 

e depozituese në brigjet detare 

2. Të përshkruajë format e krijuara nga veprimtaria 

gërryese, transportuese dhe depozituese e deteve 

3.Të klasifikojë tipat e bregdeteve (i ulët, i lartë) dhe 

karakteristikat e tyre. 

Veprimtaria e erës 

Veprimtaria e ujrave 

rrjedhëse 

Veprimtaria karstike 



nga interneti 



nga interneti 



nga interneti 

Veprimtaria e akullnajave teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Ese argumentuese “ 

Pasojat globale të shkrirjes 

65 17 Përsëritja e linjës “Dinamika 

e Tokës” 



nga interneti 

së akullnajave 

Veprimtaria e valëve detare Harta ,Atlase të 


nga interneti 



nga interneti 

13

66 Kreu V 

Mjedisi dhe 

shoqëria 

7 orë 


të reja 


kërkimor 

1 orë testim 

1 1. Të interpretojë konceptin për mjedisin dhe 

zhvillimin e qëndrueshëm 

2. Të analizojë ndikimin pozitiv dhe negativ të 

veprimtarisë së njeriut në mjedis 

2 1.Të listojë format kryesore të ndotjes 

2.Të analizojë shkaqet kryesore të ndotjes së tokës; 

3.Të vlerësojë pasojat e ndotjes së tokës; 

4. Të diskutojë rëndësinë e mirëmenaxhimit të tokave 

68 3 1.Të analizojë ndotjen e ajrit duke identifikuar 

faktorët kryesorë që ndikojnë në të 

2.Të përshkruajë smogun, shiun acid dhe pasojat e 

tyre 

3.Të vlerësojë rëndësinë e cilësisë së ajrit për 

organizmat e gjallë dhe shëndetin e njerëzve 

4.Të japë opinione për mundësinë e minimizimit të 

ndotjes së ajrit dhe përmirësimit të cilësisë së tij 

69 4 1.Të analizojë ndotjen e ujit duke identifikuar faktorët 

70 Projekt 

kërkimor 

71 Projekt 

kërkimor 

kryesorë që ndikojnë në të 

2.Të vëzhgojë ndotjen e ujit në një zonë pranë 

shkollës e të diskutojë mbi ndikimin e ndotjes së ujit 

në mjedis dhe në shëndetin e njerëzve 

3.Të përshkruajë disa ndër problemet më të mëdha 

globale me burimet ujore, si: thatësira, rritja e 

popullsisë, ujitja 

4.Të identifikojë strategji të mundshme të mbrojtjes 

së ujit 

18 1.Të përgatisë një raport mbi një problem të caktuar 

mjedisor (p.sh.: ndotja e ajrit në qytetin e Tiranës, 

Elbasanit, etj., faktorët, pasojat,; ndotja e ujit në 

liqenin e Ohrit, faktorët, pasojat, etj). 

2 Të vlerësojë kompleksitetin e Tokës dhe 

ndërveprimin me aktivitetin njerëzor. 

19 1.Të përgatisë një raport mbi një problem të caktuar 

mjedisor (p.sh.: ndotja e ajrit në qytetin e Tiranës, 

Elbasanit, etj., faktorët, pasojat,; ndotja e ujit në 

liqenin e Ohrit, faktorët, pasojat, etj). 

2 Të vlerësojë kompleksitetin e Tokës dhe 

ndërveprimin me aktivitetin njerëzor. 

Mjedisi dhe zhvillimi i 

qëndrueshëm 



nga interneti 

Ndotja e Tokës teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Ndotja e ajrit teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Ndotja e ujit teksti Harta ,Atlase të 


nga interneti 

Projekt: “Raport mjedisor 

per ndotjen e mjedisit” 

Projekt: “Raport mjedisor 

per ndotjen e mjedisit” 

72 Testim 20 Testim vjetor: Test 1 ,Test 2 

14

HYRJE 

Libri “Në ndihmë të mësuesit” ka si qëllim tù ofrojë mësuesve një alternativë 

ndihmëse për zhvillimin e orës së mësimit, me metoda sa më bashkëkohore, si dhe 

synimin që të nxisë te nxënësit të menduarit kritik. Autorja kërkon tùa lehtësojë 

punën mësuesve, t’i aftësoi nxënësit në të fituarit e shprehive të ndryshme të 

komunikimit, në shprehitë e punës në grup etj. 

Në libër janë rekomanduar teknika të ndryshme mësimdhënie, në përshtatje 

me objektivat mësimore të temave të ndryshme. Për të gjitha modelet e rekomanduara 

është përdorur struktura trefazëshe e mësimit (ERR). Kjo strukturë është përdorur 

nga mësues me përvojë dhe krijon mundësi për përdorimin e teknikave të larmishme. 

Struktura e rekomanduar krijon përparësi për nxënësit, duke shërbyer si udhërrëfyes 

i shkëlqyer për të gjitha kategoritë e niveleve të mësimnxënies. 

Struktura ERR ka përparësi edhe në drejtim të të lexuarit dhe të nxënit të 

drejtuar nga mësuesi, duke krijuar hapësira të gjera në fushën e të kuptuarit, të të 

vepruarit logjik, por, sidomos, në fushën e përpunimit të njohurive (punët praktike, 

veprimtaritë mjedisore etj.). 

Me modelet e paraqitura nuk pretendojmë që të japim shabllone ditarësh, në 

kuptimin e mirëfilltë, por struktura ditarësh me teknika që e ndihmojnë mësuesin për 

ta ndarë me arsye orën e mësimit. Teknikat e përdoruara janë: Teknika e Parashikimit 

me terma paraprake, DRTA (veprimtaria e të menduarit dhe të lexuarit të drejtuar), 

Kubimi, Kllasteri, Leksioni i avancuar, Rrjeti i diskutimit, Tabela e koncepteve, 

Diagrami i Venit, Metoda e kombinimit. 

Shpresojmë se rekomandimet do të jenë të vlefshme dhe në ndihmë të 

mësuesve, të cilët do ta përdorin këtë libër. 

Të nisur nga qëllimi për t`ju ndihmuar në organizimin sa më të mirë e më të 

suksesshëm të orës së mësimit dhe për të qenë larg monotonisë, shprehim bindjen 

se kombinimi i teknikave të mësipërme, gjatë tri fazave të organizimit të mësimit, 

krijon hapësira krijuese, si për mësuesin edhe për nxënësin, duke e bërë interesante, 

të këndshme dhe tërheqëse orën e mësimit. 

TIRANË, 2011 

AUTORJA 

15

Mësimi 1.1 Çfarë studion Shkenca e Tokës 

Në përfundim të mësimit nxënësit do të jenë të aftë: 

• të evidentojnë domosdoshmërinë e lindjes dhe rëndësinë e shkencës së Tokës; 

• të rendisin shkencat që bëjnë pjesë në grupin e shkencës së Tokës; 

• të analizojnë objektin e studimit dhe detyrat e shkencës së Tokës. 

Fjalë kyç: mekanika qiellore, kompleksitet. 

Struktura e mësimit 

E Kllaster 10 minuta 

R INSERT 25 minuta 

R Shkrim i lirë 10 minuta 

Burimet (Mjetet) 

Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: harta të ndryshme: hartën fizike 

dhe politike të botës, hartën e zbulimeve të mëdha gjeografike, si dhe atlase të 

ndryshme. 

ZHVILLIMI 

Evokimi (Kllaster) 

Nëpërmjet kllasterit, nxënësit do të shprehin njohuritë e tyre për rajonin, në kuptimin 

e konceptit. 

Tokë 

përshkruaj 

pamjen fizike Shkenca e Tokës sqaron 

Veprimtarinë shoqërore 

faktorët 

Realizimi i kuptimit (INSERT) 

Në vijim, mësuesi e ndan klasën në grupe dyshe dhe u kërkon nxënësve të lexojnë 

tekstin, duke vendosur shenjat në tabelën e mëposhtme: 

(kontrollo) Nëse 

diçka që lexoni, 

pohon atë që dini. 

+ (plus) Nëse një pjesë 

e informacionit është e 

re për ju. 

- (minus) Nëse një ose 

disa informacione janë 

ndryshe nga ajo që dini. 

(pikëpyetje) Nëse 

ka informacion që 

është i paqartë për 

ju. 

Punohet në grup, konsultohet brenda grupit dhe nxënësit dalin me një përfaqësues 

që lexon punën e bërë. Këtu është vendi që mësuesi të paraqesë informacionin e ri 

ose të sqarojë konceptet e paqarta. 

16

Reflektimi (Shkrim i lirë) 

Mësuesi u kërkon nxënësve që, nëpërmjet një shkrimi të shkurtër, pasi të kenë 

përdorur tekstin për informim, të japin mendime mbi domosdoshmërinë e zbulimit 

të territoreve të reja dhe motivet e zbulimeve. Mësuesi dëgjon mendimet e nxënësve 

dhe bën një përmbledhje të tyre. 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të bëjnë kërkime mbi arritjet kryesore të shkencave 

që bëjnë pjesë në grupin e Shkencës së Tokës. Është e udhës që nxënësit t’i 

shoqërojnë kërkimet e tyre me fakte konkrete. 

Mësimi 1.2. Shkenca dhe teknologjia e në eksplorimin e hapësirës 


• të përshkruajnë konstelacionet dhe galaktikat, shoqëruar me shembuj të disa 

prej tyre; 

• të diskutojnë mbi arritjet e shkencës dhe teknologjisë, për eksplorimin e 

hapësirës. 

Fjalë kyç: qiellvëzhgues, dinamika qiellore. 


E Parashikimi me terma paraprake 10 minuta 

R DRTA 25 minuta 

R Diagrami i Venit 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën e sistemit diellor, materiale nga 

Interneti, atlase dhe albume, foto etj., nga astronomia. 

ZHVILLIMI 

Evokimi (Parashikimi me tema paraprake) 

Jepen disa terma paraprake: gjithësi, galaktikë, konstelacion, satelitë artificialë dhe 

astronaut. 

Duke u nisur nga këto terma, nxënësit do të ndërtojnë një marrëdhënie të shkurtër 

midis tyre. 

17

Realizimi i kuptimit (DRTA, veprimtaria e të menduarit dhe të lexuarit të drejtuar) 

Gjatë kësaj veprimtarie nxënësit nxiten të mendojnë gjatë kohës që lexojnë, të bëjnë 

lidhje të dukurive dhe të nxjerrin përfundime. 

Kjo veprimtari do të organizohet grafikisht në këtë mënyrë: 

Çfarë kuptoni me këto 

koncepte 

Cilat janë disa nga tematbazë 

të hapësirës 

Cili është roli i NASA-s në 

studimin e hapësirës 

Për të plotësuar tabelën, mësuesi rekomandohet të bëjë pyetjet e mëposhtme, 

të cilat e përqendrojnë vëmendjen e nxënësve në konceptet-bazë: “Ç’kuptoni me 

gjithësi, “Cilat janë disa galaktika që ju njihni”, “Cilat janë disa konstelacione 

që njerëzit i përdorin si pika orientimi”, “Përse është i domosdoshëm studimi i 

hapësirës”, “Përse është e veçantë të qenit astronaut”. 

Nxënësit i shkruajnë në fletoret e tyre përgjigjet që ata mendojnë, por edhe ato 

përgjigje që do të jepen në klasë, pasi ata ta kenë lexuar tekstin pjesë-pjesë, sipas 

pyetjeve që u orienton mësuesi. Kjo teknikë, që mund të zgjasë 20-25 minuta, e mban 

gjallë kureshtjen e nxënësve deri në fund, kur ata arrijnë të nxjerrin përfundimet 

individuale për rëndësinë e pesë koncepteve-bazë në gjeografi, si marrëdhënie që 

njerëzit krijojnë me territorin ku ata banojnë, por edhe më gjerë. Nxënësit, siç e 

shohim, kryejnë disa procese gjatë përdorimit të kësaj teknike, duke u përqendruar 

në të kuptuarit, të dëgjuarit aktiv, në marrjen e informacionit dhe në arritjen e 

përfundimeve. 

Reflektimi (Diagrami i Venit) 

Për këtë fazë, rekomandohet Diagrami i Venit, pasi nxit te nxënësit aftësinë për të 

arritur në përfundime individuale dhe më pas në grup, pas një pune të orientuar me 

tekstin. 

Cilat janë kriteret e përzgjedhjes së rajoneve fizike dhe humane 

Sistemi Diellor Gjithësia NASA 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të bëjnë kërkime dhe të gjejnë argumente që dëshmojnë se 

eksplorimi i hapësirës do të vazhdojë të jetë objekt i studimeve të së ardhmes. 

Është mirë që nxënësit t’i shoqërojnë kërkimet e tyre me fakte e foto nga mjedisi 

ku ata jetojnë, nga qyteti, fshati apo edhe krahina, së cilës ata i përkasin. 

18

Mësimi 1.6 : Forma dhe përmasat e tokës 


• të përshkruajnë formën e Tokës, përmasat e saj dhe rëndësinë e tyre; 

• të identifikojnë provat që tregojnë se Toka rrotullohet rreth boshtit të saj; 

• të shpjegojnë pasojat e rrotullimit të Tokës rreth boshtit. 

Fjalë kyç: rrotullim, qarkullim. 

Struktura e mësimit: 

E Brainstorming 15 minuta 

R Tabela e koncepteve 20 minuta 

R Turi i galerisë 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën e sistemit diellor, pamje nga 

Interneti etj. 

ZHVILLIMI 

Evokimi (Brainstorming) 

Nxënësit ndahen në grupe dhe numërohen nga 1-3. Secili grup do të shkruajë një listë 

me emra: Grupi i parë me provat e rrotullimit ditor të tokës; grupi i dytë me arsyet 

se përse njerëzit nuk e dallojnë këtë lëvizje; grupi i tretë me rrjedhimet gjeografike 

të rrotullimit ditor. Diskutohet me nxënësit rreth pyetjeve: Cilat janë ndikimet e 

rrotullimit ditor në jetën e njerëzve Po te bota bimore e shtazore Argumentet që 

nxënësit sjellin shkruhen në tabelë. 

Realizimi i kuptimit (Tabela e koncepteve) 

Nxënësit ndahen sipas grupeve të formuara gjatë Brainstorming. 

Çështjet kryesore 

Nxënësit sipas grupeve të formuara gjatë Brainstorming, 

rigrupohen në grupe nga 1-3 ( grupet familjare ) dhe 

më pas rigrupohen përsëri sipas numrave të caktuar 

(tavolina me grupe ekspertësh). Nxënësit me numrin 1 

punojnë për çështjen e parë, numrat 2 për çështjen e 

dytë e numrat 3 për çështjen e tretë. Pasi përfundojnë 

diskutimet në nivel ekspertësh, nxënësit kthehen në 

grupet familjare dhe secili flet për çështjen e tij. Grupet 

familjare përgatitin tabelën e mëposhtme: 

Çështje kryesore 

1. Përse themi që rrotullimi ditor ndikon në 

jetën e njerëzve 

2. Përse themi që rrotullimi ditor ndikon në 

ciklet jetësore të gjallesave 

3. Cili është ndikimi i rrotullimit ditor në 

modelimin e formave të relievit 

19

Rrotullimi ditor i tokës Provat Rrjedhimet gjeografike Rëndësia praktike 

Në përfundim, nxënësit ballafaqohen dhe krahasojnë idetë dhe vlerësimet e 

tyre për çështjet kryesore. Në këtë moment, është koha kur mësuesi bën shpjegimin 

e informacionit të ri. Duhet të bëhet kujdes nga mësuesi që të sqarohen të gjitha 

konceptet e reja. 

Reflektimi (Turi i galerisë) 

Secili grup e vendos tabelën e plotësuar në mur dhe të gjitha grupet shohin punën e 

bërë nga shokët e tjerë, me anë të vizitës në galeri. 

Detyrë: 

Shkruani një shkrim të shkurtër me temën: “Sipas mendimit tuaj, argumentoni 

se përse na duket se Toka nuk lëviz, kur ne dimë të kundërtën”. 

Mësimi 1.7 : Qarkullimi i Tokës rreth Diellit 


• të shpjegojnë lëvizjen e Tokës rreth Diellit; 

• të analizojnë pasojat e kësaj lëvizjeje. 

Fjalë kyç: orbitë, stinë, tropik, rrethi polar. 




R Turi i galerisë 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën e sistemit diellor, globin etj. 

ZHVILLIMI 


Nxënësit ndahen në grupe dhe numërohen nga 1-3. Secili grup do të shkruajë një 

listë me emra: grupi i parë me provat e qarkullimit vjetor të Tokës; grupi i dytë me 

20

arsyet se përse gjallesat krijojnë cikle prej kësaj lëvizjeje; grupi i tretë me rrjedhimet 

gjeografike të qarkullimit vjetor. Diskutohet me nxënësit rreth pyetjes: Cilat janë 

ndikimet e qarkullimit vjetor në jetën e njerëzve Po te gjallesat Argumentimet që 

sjellin nxënësit shkruhen në tabelë. 

Realizimi i kuptimit (Tabela e koncepteve) 

Nxënësit ndahen sipas grupeve të formuara gjatë Brainstorming. 

Çështjet kryesore 

Nxënësit rigrupohen në grupe nga 1-3 (grupet familjare) dhe më pas: 

1) Përse themi që qarkullimi vjetor rigrupohet sipas numrave të caktuar 

2) Përse themi që qarkullimi vjetor ndikon në jetën e bimëve dhe të kafshëve 

Nxënësit me numrin 1 punojnë për çështjen e parë, numrat 2 për çështjen e dytë 

dhe numrat 3 për çështjen e tretë. 

3) Cili është ndikimi i qarkullimit vjetor në modelimin e formave të relievit 

Pasi përfundojnë diskutimet në nivel ekspertësh, nxënësit kthehen te grupet 

familjare dhe secili flet për çështjen e tij. Grupet familjare përgatisin tabelën e 

mëposhtme: 

Qarkullimi vjetor i tokës Provat Rrjedhimet gjeografike Rëndësia praktike 

Në përfundim, nxënësit ballafaqohen dhe krahasojnë idetë dhe vlerësimet e 

tyre për çështjet kryesore. Në këtë moment, është koha kur mësuesi bën shpjegimin 

e informacionit të ri. Duhet të bëhet kujdes nga mësuesi që të sqarohen të gjitha 

konceptet e reja. 

Reflektimi (Turi i galerisë) 

Secili grup e vendos tabelën e plotësuar në mur dhe të gjitha grupe shohin punën 

e bërë nga shokët e tjerë, me anë të vizitës në galeri. 

Detyrë: 

Shkruani një shkrim të shkurtër me temën: “Argumentoni rëndësinë e 

qarkullimit të Tokës në shpërndarjen e dritës dhe nxehtësisë”. 

21

Veprimtari praktike NR.1: “Ndërtimi i maketit të vendosjes së 

Diellit dhe planetëve në sistemin diellor” 

• Vendi i zhvillimit: klasa 

• Koha në dispozicion: 45 minuta 

• Mjetet e punës praktike: fletore shënimesh, bukë peshku, plastelinë, kartonë, 

materiale nga Interneti etj. 

• Detyrat: 

1- të realizojnë në grup projekte mbi ndërtimin e sistemit diellor (për shembull, 

ndërtimi i një maketi të vendosjes së Diellit dhe planetëve në sistemin diellor, me 

mjete si plastelinë, karton etj.); 

2- të realizojnë në grup ose individualisht projekte kërkimore për llojet e satelitëve 

artificialë dhe të sondave hapësinore. 

• Metodika e zhvillimit: Koha e detyrës tematike ndahet në dy pjesë kryesore: njohja 

me kërkesat e punës dhe puna konkrete. 

Njohja me kërkesat e punës bëhet nga mësuesi, i cili i orienton nxënësit për detyrat 

që do të zgjidhin, në varësi të nëntemave që ai ka planifikuar. 

Puna konkrete zë pjesën më të madhe të kohës dhe ndahet në disa faza: 

1- Ndarja e klasës në grupe të vogla. 

2- Puna për ndarjen e detyrave, sipas objektivave. Po ju sugjerojmë disa drejtime, 

ku mund të kërkoni për objektivin e dytë: 

a- materiale nga Interneti për llojet e satelitëve artificialë; 

b- materiale nga Interneti për sondat hapësinore. 

3- Paraqitja e punës së secilit grup, krahasimi i punimeve dhe diskutime rreth 

tyre nga mësuesi, për të plotësuar paqartësitë. 

•Vlerësimi i punës mund të mos bëhet për të gjithë klasën në kolonë, por në grupe, 

duke pasur parasysh disa elemente: 

1- saktësinë në zbatimin e detyrës, sipas kërkesës së dhënë; 

2- prezantimin e punës, duke përdorur një gjuhë të pastër, të qartë, me terma 

gjeografike dhe me logjikë argumenti; 

3- ide origjinale, të përdorura për të ndërtuar maketin. 

22

Mësimi 2.1: Globi, Plani, Harta 


• të krahasojnë mënyrat e ndryshme të paraqitjes së sipërfaqes së Tokës në 

glob, hartë e plan; 

• të analizojnë elementet matematikore (rrjeti hartografik, shkalla e hartës) 

dhe gjeografike të hartës dhe përdorimin e tyre; 

• të përcaktojnë largësinë në terren, nëpërmjet shkallës së hartës. 

Fjalë kyç: shformim, metoda hartografike. 


E Kubimi 30 minuta 

R 



Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: harta të ndryshme fizike, politike, 

ekonomike të Shqipërisë, të Gadishullit të Ballkanit, të Evropës. 

ZHVILLIMI 

Evokimi (Kubimi) 

Në fazën e evokimit nxënësit parapërgatiten për të zbatuar me lehtësi veprimet që 

parakupton teknika e kubimit. Edhe gjatë evokimit nxënësit mund të përshkruajnë, 

të krahasojnë, të shoqërojnë, duke plotësuar tri faqet e kubit. 

Klasa ndahet në grupe me gjashtë nxënës. Mësuesi u paraqet nxënësve disa 

kërkesa: 

Përshkruani se çfarë kuptoni me hartë. 

Krahasoni midis tyre hartën me planin. 

Shoqëroni me opinionin tuaj: Cili është raporti midis dy elementeve të hartës 

(Cila është marrëdhënia midis elementeve matematike dhe gjeografike në paraqitjen 

e Tokës) 

Realizimi i kuptimit (Kubimi) 

Analizoni: Rëndësinë e elementeve matematike (të shkallës së hartës dhe të 

rrjetit hartografik). 

Zbatoni: Tregoni si paraqiten në harta elementet gjeografike (relievi, detet, 

lumenjtë, liqenet, tokat etj., dhe elementet ekonomike (kulturat bujqësore, degët e 

industrisë, zonat turistike etj.). 

Argumentoni: Përse është i rëndësishëm përdorimi i hartave në sektorë 

23

ekonomikë, si turizmi, transporti (Merrni një qëndrim pro ose kundër problemit.) 

Nxënësit i shkruajnë mendimet e tyre në faqet e kubit dhe i shkëmbejnë përgjigjet 

për secilën faqe të kubit. Kjo teknikë nxit aftësinë e komunikimit midis nxënësve dhe 

respektimin e mendimeve të tyre. 

Reflektimi (Tabela e koncepteve) 

Duke përdorur maketin që paraqet llojet e hartave dhe përparësitë e secilës lloj 

harte, ndërtohet tabela e koncepteve, si më poshtë: 

Globi 

Plani 

Hartat 

Përparësitë 

Të metat 

Detyrë: 

Shkruani një ese të shkurtër me temën “Harta turistike e Sarandës më bëri 

kureshtar të vizitojë Parkun Kombëtar të Butrintit”. 

Mësimi 2.2 : Rrjeti gjeografik dhe hartografik 


• të analizojnë ndërtimin e rrjetit gjeografik (sistemin e meridianëve dhe 

paralelëve, gjatësinë dhe gjerësinë gjeografike); 

• të përshkruajnë llojet e projeksioneve hartografike; 

• me ndihmën e hartës, të interpretojnë brezat e kohës; 

• të vlerësojnë rëndësinë e përdorimit të koordinatave gjeografike në 

përcaktimin e vendndodhjes së pikave të ndryshme. 

Fjalë kyç: rrathë koncentrikë. 


E Parashikimi me terma paraprake 10 minuta 

R DRTA 25 minuta 


24


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: fotografi satelitore, plane, harta me 

projeksione të ndryshme, glob etj. 

ZHVILLIMI 

Evokimi (Parashikimi me tema paraprake) 

Jepen këto terma paraprake: rrjet gjeografik, rrjet hartografik, projeksion azimutal, 

projeksion konik, projeksion cilindrik. 

Duke u nisur nga këto terma, nxënësit do të ndërtojnë një marrëdhënie të shkurtër 

midis tyre. 

Realizimi i kuptimit (DRTA - Veprimtaria e të menduarit dhe të lexuarit të drejtuar) 

Gjatë kësaj veprimtarie nxënësit nxiten të mendojnë gjatë kohës që lexojnë, të 

bëjnë lidhje të dukurive dhe të nxjerrin përfundime. 

Kjo veprimtari do të organizohet grafikisht në këtë mënyrë: 

Cilat janë metodat që 

përdoren në praktikën 

hartografike 

Cilat janë veçoritë e secilës 

metodë 

Cilët janë disa shembuj të 

përparësive të metodës digjitale në 

hartografimin e hartave 

Për të plotësuar tabelën, mësuesi rekomandohet të bëjë pyetjet e mëposhtme, të 

cilat e përqendrojnë vëmendjen e nxënësve në konceptet-bazë: “Ç’përfaqëson rrjeti 

gjeografik”, “Çfarë është rrjeti hartografik”, “Për cilat arsye do ta zgjidhnit të 

përdornit projeksionin azimutal”, “Pse është e domosdoshme njohja e llojit të hartës 

që do të ndërtoni”, “Pse është i rëndësishëm përcaktimi i qëllimit të hartës”. 

Nxënësit i shkruajnë në fletoret e tyre përgjigjet që ata mendojnë, por edhe ato 

përgjigje që do të jepen në klasë, pasi ata ta kenë lexuar tekstin pjesë- pjesë, sipas 

pyetjeve që u orienton mësuesi. Kjo teknikë, që mund të zgjasë 20-25 minuta, e mban 

gjallë kureshtjen e nxënësve deri në fund, kur ata arrijnë të nxjerrin përfundimet 

individuale për specifikat e veçanta të përdorimit të secilës metodë, për rëndësinë 

e përdorimit të të gjitha metodave, në varësi të kërkesave etj. Siç e shohim, nxënësit 

kryejnë disa procese gjatë përdorimit të kësaj teknike, duke u përqendruar në të 

kuptuarit, të dëgjuarit aktiv, në marrjen e informacionit dhe në arritjen e përfundimeve. 


Për këtë fazë rekomandohet Diagrami i Venit, pasi nxit te nxënësit aftësinë për të 

arritur në përfundime individuale, edhe më pas në grup, pas një pune të orientuar 

me tekstin. 

25

Cilat janë përparësitë dhe të metat e metodës digjitale në ndërtimin e hartave 

Përparësitë 

Të metat 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të bëjnë kërkime mbi secilin lloj projeksioni. Është e udhës 

që nxënësit ta shoqërojnë punën e tyre me fakte e foto të ndryshme ilustruese, 

ose edhe me harta të ndërtuara me lloje të ndryshme projeksionesh. 

TEMA 2.5. Projekt kurrikular: “Ndërtoni dhe interpretoni profilin 

topografik të zonës suaj” 



• Mjetet e punës praktike: fletore shënimesh, bukë peshku, plastelinë, karton, 

materiale nga Interneti etj. 

• Detyrat 

• ndërtoni dhe të interpretoni profilin topografik të një sipërfaqeje të paraqitur 

në hartë, si për shembull, të zonës ku banoni etj. 

• Metodika e zhvillimit: Klasa ndahet në dy pjesë kryesore: njohja me kërkesat e 

punës dhe puna konkrete. 





2- Puna për ndarjen e detyrave sipas objektivave. Po ju këshillojmë disa drejtime, 

ku mund të kërkoni për realizimin e objektivit të dytë: 

a- ndërtimi i një maketi të hartës topografike të qytetit apo fshatit tuaj; 

b- interpretimi i hartës topografike të qytetit apo fshatit tuaj. 



Vlerësimi i punës bëhet për të gjithë klasën në kolonë, duke pasur parasysh disa 

elemente: 


2- prezantimin e punës, duke përdorur gjuhë të pastër, të qartë, me terma 


3- origjinalitetin e materialit të përdorur, për të ndërtuar maketin. 

26

Mësimi 3.1: Atmosfera dhe përbërja e saj 


• të përshkruajnë hipotezën e formimit të atmosferës; 

• të analizojnë përbërjen e atmosferës, ndërtimin strukturor, duke dhënë 

karakteristikat më kryesore të shtresave të saj; 

• të interpretojnë rëndësinë e shtresës së ozonit për jetën në tokë, si dhe pasojat 

e ndikimit të veprimtarisë njerëzore në të. 

Fjalë kyç: ppm 




R Mendo, Puno në dyshe dhe Shkëmbe 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: harta-skicë të shtresave të atmosferës, 

atlase, materiale nga Interneti etj. 

ZHVILLIMI 


Nxënësit ndahen në grupe dhe numërohen nga 1-4. Secili grup do të shkruajë një 

listë me emra: grupi i parë me planetët që kanë atmosferë; grupi i dytë me shtresat që 

përbëjnë atmosferën; grupi i tretë me elementet e gjeosistemit ku ndikon atmosfera. 

Diskutohet me nxënësit rreth pyetjes: A është Toka i vetmi planet që ka atmosferë në 

sistemin tonë Diellor Përse Argumentet që sjellin nxënësit shkruhen në tabelë. 


Në vijim, mësuesi e ndan klasën në grupe dyshe dhe u kërkon të lexojnë tekstin, 

duke vendosur shenjat në tabelën e mëposhtme: 

(kontrollo) + (plus) - (minus) (pikëpyetje) 

Nxënësit do ta plotësojnë ndarjen e parë të tabelës me njohuritë që mund tì kenë 

marrë nga burime të ndryshme; në ndarjen e dytë do të vendosin informacionin e 

ri që mësuan nga teksti; në ndarjen e tretë do të vendosin shënimet për ato gjëra 

që në tekst janë trajtuar ndryshe nga ato që dinin, ndërsa në ndarjen e fundit do të 

shkruajnë pyetje ose kërkesa për sqarime të mëtejshme. 

27

Më pas, puna e kryer në grup konsultohet me grupin dhe nxënësit dalin 

me një përfaqësues që lexon punën e bërë. Këtu është vendi që mësuesi të paraqesë 

informacionin e ri ose të sqarojë konceptet e paqarta. 

Kjo teknikë e shmang pasivitetin dhe monotoninë e orës së mësimit. 

Reflektimi (Mendo, Puno në dyshe dhe Shkëmbe) 

Mësuesi jep ushtrimet e mëposhtme, të cilat nxënësit do t’í kryejnë në mënyrë 

individuale, do t’i diskutojnë në çift e më pas në grup: 

1- Çfarë rëndësie ka atmosfera 

2- Renditini planetët që kanë atmosferë. 

3- Renditini disa për nga rëndësia e troposferës. 

Diskutohen variantet më të sakta 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet që të vizatojnë shtresat përbërëse të atmosferës. 

SHËNIM: Kjo metodë rekomandohet të përdoret edhe për temat e tjera të ngjashme, 

si Rrezatimi diellor, Temperatura e ajrit, Uji në atmosferë, Trysnia atmosferike etj. 

PUNË PRAKTIKE: “Llogarisni temperaturën mesatare ditore, 

mujore, vjetore” 



• Mjetet e punës praktike: fletore shënimesh, tabela me vlera të temperaturave për 

vite të caktuara, të dhëna nga INSTAT-i etj. 

• Detyrat: 

• llogarisni temperaturën mesatare ditore, mujore e vjetore të ajrit dhe 

amplitudat ditore dhe vjetore të temperaturës së ajrit. 

• Metodika e zhvillimit: Koha e detyrës tematike ndahet në dy pjesë kryesore: 

njohja me kërkesat e punës dhe puna konkrete. 





2- Puna për ndarjen e detyrave, sipas objektivave. Po ju sugjerojmë disa drejtime, 

ku mund të kërkoni për objektivin e dytë: 

a- llogaritja e temperaturës ditore, mujore dhe vjetore, sipas formulave 

dhe tabelave; 

28

- llogaritja e amplitudës ditore dhe vjetore, sipas formulave dhe të 

dhënave të tabelave. 

Tabela të sugjeruara për punën praktike 

Temperatura mesatare mujore (ºC) (1961-1990) Stacioni meteorologjik Çukë (Sarandë) 

Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nëntor Dhjetor 

8.10 8.70 10.50 13.10 17.10 20.40 22.40 22.60 20.50 17.20 12.50 9.40 

Temperatura mesatare vjetore (ºC) (2000-2004) Stacioni meteorologjik Çukë (Sarandë) 

Viti Janar Shkurt Mars Prill Maj Qershor Korrik Gusht Shtator Tetor Nëntor Dhjetor 

2000 6.2 8.7 9.9 15 18.9 22 22.3 23.4 20.9 18.1 15.4 10.7 

2001 10 9.7 13.5 13.2 18.7 21.9 22.7 23.5 21 18.6 12.5 3.9 

2002 7.5 11.1 12.6 13.9 18 22.5 24.1 23.7 20.3 16.7 13.9 10.8 

2003 10.7 5.5 8.2 13.1 19.5 24.8 24.3 23.7 20 17 14 4.2 

2004 7.2 8.7 10.7 14.9 16.7 21.6 24.8 24 23.2 19.6 14.4 10.7 



• Vlerësimi i punës mund të mos bëhet për të gjithë klasën në kolonë, por në grupe, 

duke pasur parasysh disa elemente: 


2- prezantimin e punës, duke përdorur një gjuhë të pastër, të qartë, me terma 


3- saktësinë matematike të veprimeve. 

SHËNIM: Në këtë mënyrë mund të zhvillohet edhe puna praktike “Ndërtimi dhe 

interpretimi i grafikëve të shpërndarjes së reshjeve”. 

Mësimi 3.11 : Moti dhe klima 


• të formulojnë konceptet mot dhe klimë; 

• të analizojnë faktorët që ndikojnë në formimin e klimës. 

Fjalë kyç: klimë, masa ajrore. 



R Të nxënit në bashkëpunim 25 minuta 


29


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën e zonave klimatike të botës, 

atlase gjeografikë të botës, fletore shënimesh etj. 

ZHVILLIMI 


Mësuesi i njeh nxënësit me temën dhe bën motivimin e saj. 

Përcaktimi i faktorëve që ndikojnë dhe i elementeve që e përbëjnë bazën e 

shpjegimit të çdo dukurie klimatike, aq të rëndësishme nga ana praktike për studimin 

e klimës së çdo zone, por edhe për të parashikuar motin e saj. 

Pastaj nxënësit numërojnë nga 1 deri në 5 dhe formojnë grupet familjare. 

Bëhen pyetjet: 

Cilët faktorë ndikojnë në klimën e një vendi 

Cili nga këta faktorë kushtëzon zonalitetin e klimës 

Përse njeriu është faktor klimëformues 

Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim) 

Formohen grupet e ekspertëve. Jepen pjesët e tekstit dhe çdo grupi i jepet fleta 

e ekspertit. Çdo nxënës në grupin e ekspertëve lexon pjesën e caktuar të tekstit dhe 

kërkon të gjejë përgjigjet e pyetjeve të fletës së ekspertit të grupit. Secili shkruan në 

fletore dhe përgjigjet ashtu si ai mendon. Pastaj shkëmbehen mendimet për përgjigjet 

e çdo pyetje, bëhen korrigjimet dhe rregullimet e nevojshme dhe, pasi vendosin për 

përgjigjet e drejta, i shkruajnë ato në fletore. 

Kthehen nxënësit te grupet familjare, tashmë të përgatitur si ekspertë për pyetjet e 

tyre. Secili nga ekspertët u shpjegon të tjerëve në grupin familjar përgjigjet e pyetjeve 

të fletës së tij të ekspertit. Shokët e grupit sqarohen, duke pyetur për tù informuar 

më mirë, si dhe japin edhe ata mendimet e tyre për problemet që diskutohen. 

Këtu është rasti që mësuesi të vërë në qendër të debatit ato probleme që nuk 

janë trajtuar nga nxënësit ose dhe ato që kanë nevojë për më shumë sqarime, duke 

parashtruar kështu edhe materialin e ri. 

Reflektimi (Tabela e koncepteve) 

Kjo fazë e mësimit organizohet si veprimtari praktike. Nxënësit në grupin familjar 

ndërtojnë tabelën, ku në njërën kolonë shënojnë faktorët dhe në anën tjetër aspektet, 

në të cilat ai faktor ndikon në klimë. 

FAKTORI 

Rrezatimi diellor 

Gjerësia gjeografike 

NDIKIMI I TIJ 

- Përcakton shpërndarjen e elementeve të klimës. 

- Kushtëzon tipin e klimës. 

- Kushtëzon vlerat e elementeve të klimës 

(diellzimin, temperaturat, erërat, masat ajrore, frontet, sasinë e 

reshjeve etj. 

30

Qarkullimi i atmosferës 

Relievi 

Detet dhe oqeanet (rrymat 

oqeanike) 

Bimësia 

Veprimtaria e njeriut 

- Kushtëzon llojin e fronteve që mbizotërojnë. 

- Ndikon në ndryshimet e vlerave të elementeve të motit. 

- Ndikon në ndryshimet stinore të elementeve të klimës etj. 

- Ndikon në zonalitetin vertikal të klimës. 

- Ndikon në ndryshimin e vlerave të elementeve të klimës, me rritjen 

e lartësisë (vlerat e temperaturës, llojin e reshjeve, erërat lokale, 

sasinë e diellzimit etj.). 

- Kushtëzon ndryshimet e vlerave të elementeve të klimës (llojin 

e erërave, sasinë e reshjeve, masat ajrore me lagështirë, zbutjen e 

klimës në çdo stinë etj.). 

Ndikon në zbutej e klimës, nëpërmjet transpirimit dhe avullimit 

- ndikon në krijimin e mikroklimave, nëpërmjet krijimit të zonave 

urbane dhe gazeve që lëshohen në atmosferë nga veprimtaria 

ekonomike. 

Grupet paraqesin punën e tyre. 

Detyrë: 

Shkruani një shkrim të shkurtër me temën “Njeriu dhe ndryshimet klimatike”. 

Mësimi 3.12 : Zonat klimatike 


• të klasifikojnë zonat klimatike nga ekuatori në pole; 

• të vlerësojnë rëndësinë e klimës për jetën dhe proceset në Tokë. 

Fjalë kyç: hemisfera, pika referimi. 



R Leksion i avancuar 30 minuta 

R Veprimtari praktike 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: globin, hartën e klimës së botës, atlase të 

ndryshme etj. 

31

ZHVILLIMI 


Mësuesi, me një Brainstorming individual, merr ide për problemet e mëposhtme: 

- Cilët janë faktorët që kushtëzojnë zonalitetin e klimës etj 

- Çfarë rëndësie ka pozita gjeografike e rajoneve 

- Cili është roli i relievit në klimë 

- Cila është rëndësia praktike e studimit të zonave klimatike 

Pasi dëgjohen përgjigjet e nxënësve, disa prej tyre shkruhen në tabelë dhe mësuesi 

përzgjedh ato që kanë lidhje me temën e re. 

Realizimi i kuptimit (Leksion i avancuar) 

Në fillim, mësuesi i përgatit nxënësit për aktivitetin, duke u treguar atyre temën 

e leksionit dhe objektivat e tij. 

Pjesa e parë. Mësuesi e ndan klasën në grupe me numër çift. U shpjegon nxënësve 

detyrën; pra, ata duhet të hartojnë një listë mbi gjithçka dinë rreth kësaj teme. Pas 

një kohe prej (4-5 minutash), mësuesi u kërkon dysheve t’ua tregojnë punën e tyre 

shokëve. 

Mësuesi shkruan në tabelë idetë e dhëna nga nxënësit dhe u tërheq atyre 

vëmendjen mbi problemet që trajton, të cilat vetë ata i kanë listuar më parë. Mësuesi 

i nxit nxënësit të flasin lirisht rreth temave të prezantuara dhe u bën shpjegimet 

përkatëse. 


- Cilat janë zonat klimatike në drejtim horizontal 

- Cilat janë zonat klimatike në drejtim vertikal 

Diskutohet 2-3 minuta në grup. Paraqiten idetë e grupit para klasës. 

Pjesa e dytë e leksionit lidhet me përcaktimin e tipareve të zonave klimatike. 

Nxënësve u kërkohen dy-tri ide, në lidhje me këto probleme: 

- Çfarë tiparesh ka klima ekuatoriale 

- Çfarë tiparesh ka klima subekuatoriale 

- Çfarë tiparesh ka klima tropikale 

- Çfarë tiparesh ka klima subtropikale 

- Çfarë tiparesh ka klima mesatare 

- Çfarë tiparesh ka klima subpolare 

- Çfarë tiparesh ka klima polare 

Diskutohet dy-tri minuta në grup. Paraqiten idetë e grupit para klasës. 

Pjesa e tretë e leksionit lidhet me shembuj praktikë të gjetjes së zonave klimatike 

në hartë. Nxënësve u kërkohen dy-tri detyra praktike, në lidhje me këto probleme: 

- Cilat janë tiparet e zonalitetit vertikal të klimës 

32

- Çfarë rëndësie ka shfrytëzimi i pasurive klimatike 


Më pas, mësuesi bën krahasimin e ideve që kanë dhënë nxënësit, nga informacionet 

paraprake që ata kishin me idetë që trajtohen në temën e re, si dhe bën shpjegimin e 

problemeve të paqarta, duke plotësuar edhe ndonjë informacion të ri. 

Reflektimi (Veprimtari praktike) 

Në fund të orës së mësimit, mësuesi u kërkon nxënësve që, për 10 minuta, të 

ndërtojnë një skicë, ku të tregojnë rëndësinë gjeografike, ekonomike dhe humane të 

pasurisë klimatike për njerëzimin. 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të gjejnë material nga Interneti, për të dëshmuar mbi 

vlerat pozitive dhe negative të klimës. 

Mësimi 3.15. : Valët detare 


• të përcaktojnë format e lëvizjeve të ujërave oqeanike; 

• të shpjegojnë elementet e valës detare dhe mënyrën e formimit të valëve 

detare. 



R Të nxënit në bashkëpunim 25 minuta 

R Ese 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë hartën fizike të botës, atlase gjeografikë 

të botës etj. 

ZHVILLIMI 


Mendo individualisht, diskuto me partnerin, diskuto në grup. 

Pyetje: 

- Si formohet vala e detit 

- Cilët janë faktorët që e shkaktojnë atë 

Bëni një listë të deteve që ju njihni. 

33

Realizimi i kuptimit (Të nxënit në bashkëpunim) 

Ndahet teksti, sipas problemeve që trajton. Formohen grupe me tre nxënës, në 

varësi të numrit të nxënësve në klasë (1/a, 1/b, 1/c, 2/a, 2/b, 2/c, 3/a, 3/b, 3/c). 

Çdo grup do të punojë me materialin (grupi 1 për llojet e lëvizjes së ujit të deteve 

dhe oqeaneve; grupi 2 për valët detare; grupi 3 për rëndësinë e valëve) dhe çdo 

pjesëtar i grupit do të punojë mbi pjesën e tij, si dhe i hedh në fletore shënimet e tij. 

Në fund, anëtarët e grupeve japin tiparet e deteve dhe i krahasojnë idetë e tyre me 

ato të grupeve të tjera. 

Këtu është rasti që mësuesi të shpjegojë pasaktësitë, si dhe të japë edhe material 

tjetër të ri për nxënësit. 

Reflektimi (Ese) 

Në fund të orës së mësimit, mësuesi u kërkon nxënësve që, për 10 minuta, të 

shkruajnë një shkrim të shkurtër me temën “Deti Adriatik, porta e Ballkanit”. 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet që të plotësojnë në hartën–skicë të botës detet që njohin. 

SHËNIM: Në këtë mënyrë mund të zhvillohet edhe tema për baticat dhe zbaticat, si 

dhe rrymat oqeanike. 

Mësimi 3.18 : Lumenjtë dhe regjimi hidrologjik 


• të përshkruajnë karakteristikat kryesore të pjesëve përbërëse të lumit; 

• të analizojnë regjimin hidrologjik të lumenjve. 


E Kllaster 5 minuta 

R Ditari dypjesësh 30 minuta 



Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: fotografi të lumenjve të botë dhe të vendit 

tonë, makete të lumenjve, harta fizike e botës, harta të Shqipërisë, atlase gjeografike. 

ZHVILLIMI 

Evokimi (Kllaster) 

Në këtë fazë të mësimit zhvillohet një kllaster, në lidhje me çështjet e mëposhtme: 

34

- Çfarë quajmë lumë 

- Cilat janë elementet e lumit 

- Cilat janë pjesët e shtratit të lumit 

Nëpërmjet këtyre pyetjeve, i jepet përgjigje konceptit të ujërave rrjedhëse. 

Realizimi i kuptimit (Ditari dypjesësh) 

Në vijim, mësuesi e ndan klasën në grupe. 

Çështjet kryesore si më poshtë: 

Mësuesi u shpjegon nxënësve detyrën: të tregoni konceptin e lumit brenda grupit, 

nxënësit ndahen në çifte (1, 2) (3, 4) – Cilët janë faktorët që kanë ndikuar në (5, 6) (7, 

8). Kjo ndarje korrespondon me ndarjen e regjimin hidrologjik të lumit pjesëve në 

tekst. 

Secili nga çiftet lexon e i thotë shokut idetë. - Cilat janë elementet e regjimit 

hidrologjik të gjithë së bashku të lumit 

idetë e tyre në grup. Një anëtar i grupit - Cilat janë tiparet e pjesëve të shtratit të 

paraqet idetë e detyrën e realizuar. lumit 

Këtu është vendi që mësuesi të ndërhyjë: Cili është roli i bimësisë në regjimin 

të shpjeguar idetë e konceptet e paqarta. hidrologjik të lumit 

Reflektimi (Diagrami e Venit) 

Në fazën përmbyllëse të orës së mësimit, plotësohet kllasteri 

Rrjedha e lumit Faktorët Regjimi hidrologjik 

Pozita gjeografike e pellgut të lumit 

Forma të shumëllojshme të relievit 

Klimë me shtrirje horizontale dhe vertikale 

Biodiversitet i pasur dhe i larmishëm 

Larmi të burimeve ujore të lumit 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të krijojnë një album me fotografi të lumenjve kryesorë të 

botës dhe të vendit tonë. 

SHËNIM: Kjo metodë rekomandohet të përdoret edhe për temat e tjera të ngjashme: 

Liqenet, Ujërat nëntokësore, Bora dhe akullnaja. 

35

TEMA 3.23. PËRSËRITJE E KAPITULLIT TË ATMOSFERËS 

DHE HIDROSFERËS 

I. Vendosni pas numrit shkronjën përkatëse, për të përcaktuar në mënyrë korrekte 

termin: 

1. gjeografi a. Shenja që përdoret për të treguar objektet në harta; 

2. hartë topografike b. Vizatimi i një objekti, i parë nga lart në drejtimin vertikal; 

3. plan c. Studimi i popujve, i mjedisit dhe i burimeve të tyre natyrore; 

4. shenja konvencionale d. Harta me shkallë të mëdha, zakonisht më të vogla se 

1:10 000 dhe më të mëdha se 1:20 000, që japin pasqyrim të plotë të sipërfaqes 

së tokës. 

II. Përsëritja e çështjeve më kryesore 

1. Shpjegoni rëndësinë e gjeografisë si shkencë, duke e ilustruar me shembuj 

argumentin tuaj. 

2. (a) Argumentoni Teorinë Big-Bang. 

(b) Shpjegoni bazën shkencore të Teorisë Nebulare. 

3. Argumentoni me shembuj rëndësinë e diellit për jetën në tokë. 

4. (a) Vlerësoni me fakte nga jeta e përditshme pasojat gjeografike të rrotullimit të 

Tokës rreth vetes. 

(b) Argumentoni rëndësinë për jetën në tokë të rrotullimit të saj rreth vetes. 

5. Argumentoni me fakte nga jeta e përditshme rolin e hënës në dukuritë natyrore 

në tokë. 

6. Vlerësoni rolin e stinëve në formimin e zonalitetit horizontal. 

7. Jepni shembuj nga jeta e përditshme, që ndikohen nga ndryshimi i stinëve. 

8. Sillni shembuj, për të argumentuar raportin e ndërsjellë mjedis–njeri. 

IIII. Përsëritja e temave kyç 

1. Argumentoni se si kanë ardhur duke u zgjeruar njohuritë mbi tokën, duke 

treguar motivet dhe rrugët që u përdorën për zbulimet gjeografike. 

2. Argumentoni rëndësinë e përdorimit të hartave, duke përdorur shembuj 

konkretë. 

3. Argumentoni hipotezën e formimit të atmosferës, me shembuj nga biologjia. 

4. Analizoni me shembuj konkretë lidhjen e hidrosferës me mbështjelljet e tjera 

gjeografike. 

IV. Mendoni në mënyrë kritike 

1. Bëni një lidhje të përgjithshme. Krahasoni: 

(a) Raportin mjedis–shoqëri njerëzore. Sa ka ndikuar zhvillimi teknologjik në 

periudha të ndryshme, në prishjen e këtij ekuilibri 

(b) A vazhdon edhe sot të ketë përparësi teknologjia 

36

2. Parashikoni: Nëse roli i njeriut, si shkaktar i ndryshimeve të klimës, do të jetë 

intensiv edhe në të ardhmen, çfarë do të ndodhë me Tokën 

V. Përdorni aftësitë tuaja 

1. Nëpërmjet hartës mendore, identifikoni një vend që do të dëshironit ta vizitonit 

në të ardhmen. 

2. Kuptoni shkaqet dhe efektet: Nëse ngrohja globale do të vazhdojë me këto ritme 

dhe sipas parashikimeve të shkencëtarëve, cilat do të jenë rajonet më të dëmtuara. 

Mësimi 3.32 : Biosfera 


• të përkufizojnë biosferën, ekosistemin, biodiversitetin, popullatën, biomasën; 

• të analizojnë faktorët që ndikojnë në botën bimore dhe shtazore. 



R Kllaser/Ditari dypjesësh 25 minuta 

R Diagrami e Venit 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të përdorë hartën e shpërndarjes të bimësisë së botës, 

atlase gjeografikë të botës etj. 

ZHVILLIMI 


Çfarë ju vjen në mendje, kur dëgjoni konceptin “biosferë”. Zhvillohet me nxënësit 

një Brainstorming me këtë koncept. Nxënësit do të shprehin të gjitha njohuritë e tyre 

për biosferën, të mësuara në shkollën 9-vjeçare dhe në lëndën e biologjisë. 

Botë bimore 

Botë shtazore 

Biosferë 

Elemente biotike 

Elemente abiotike 

Realizimi i kuptimit (Kllaster/Ditari dypjesësh) 

Mësuesi e ndan klasën në dy grupe dhe u kërkon nxënësve që të ndërtojnë një 

kllaster, ku të evidentojnë: grupi 1 - Si ndikojnë temperaturat te bimët dhe grupi 

37

2 - Po cilësia e ajrit, çfarë roli ka te bimët Grupet i konsultojnë detyrat e tyre dhe 

dalin me një kllaster të përbashkët. Detyrën e plotësuar e lexon një nga përfaqësuesit 

e grupit. 

Temperatura 

Cilësia e ajrit 

Me anë të ditarit dypjesësh, nxënësit do të zgjidhin çështjet kryesore, të cilat 

lidhen me faktorët që ndikojnë në zhvillimin e bimësisë në këto mjedise jetësore. 

Sipas grupeve, nxënësit do të nxjerrin rolin e faktorëve për secilën zonë bimore dhe 

do t’i diskutojnë mes tyre. 


Në fund të orës së mësimit, mësuesi u kërkon nxënësve të vlerësojnë rolin e 

biosferës në gjeosistem. 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të gjejnë në Internet materiale për problemet më të 

mprehta mjedisore që ka biosfera, për shkak të ngrohjes globale. 

Mësimi 4.1 : Tektonika e pllakave 


• të tregojnë në hartë ose në glob shtrirjen e kontinenteve dhe oqeaneve në 

rruzullin tokësor; 

• të përshkruajnë historinë e formimit të kontinenteve dhe oqeaneve; 

• të rendisin dy-tre faktorë që shkaktojnë katastrofa natyrore. 

Fjalë kyç: kontinent, oqean, kore e tokës, pllaka të kores së tokës, katastrofë 

natyrore. 



R Rrjeti i diskutimit 25 minuta 

R Kllaster 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën fizike të botës, atlase të 

ndryshme, hartat e tektonikës së pllakave të botës etj. 

38

ZHVILLIMI 


Mësuesi lexon rastin e mëposhtëm: 

Provat e sjella, në mbështetje të hipotezës së pllakave, ishin fryt i vëzhgimeve 

dhe i kërkimeve të kujdesshme. Shpërndarja gjeografike e organizmave të sotme dhe 

e disa organizmave fosile në territore që janë me mijëra kilometra larg njëri-tjetrit, 

ngjashmëria mes shkëmbinjve në rajone të largëta, si dhe ndryshimet klimatike në 

tokë në periudha të kaluara, shpjegohen me ekzistencën e një kontinenti të vetëm, 

Pangea. 

Mësuesi u kërkon nxënësve që tú përgjigjen disa pyetjeve: 

- Çfarë tregon lëvizja e pllakave 

- Cilat janë llojet kryesore të lëvizjes së pllakave 

- Cilat janë llojet e kufijve të pllakave tektonike 

Përgjigjet e nxënësve shkruhen në tabelë. 

Realizimi i kuptimit (Rrjeti i diskutimit) 

Kjo teknikë rekomandohet në këtë temë mësimi, pasi u lejon nxënësve që, 

nëpërmjet leximit, të kontrollojnë shkallën e tyre të të kuptuarit të përmbajtjes dhe të 

ideve kryesore. Kjo teknikë realizohet nëpërmjet organizimit grafik të informacionit. 

Mësuesi harton një pyetje binare (pyetje që pranon përgjigje pozitive ose negative), 

e cila prek thelbin e çështjes: 

Cilat janë disa prej argumenteve pro dhe kundër kësaj hipoteze 

Provat pro Argumenti Provat kundër 

Hipoteza e pllakave 

Nxënësit punojnë në grup. Klasa ndahet në dy grupe, për të përkufizuar konceptin 

lëvizje e pllakave, duke dhënë shembuj për çdo argument që do të japim, duke i 

shënuar në organizuesin grafik argumentet, por edhe kundër hipotezës. Kjo metodë 

krijon lirshmëri maksimale për nxënësin në dhënien e mendimeve, në shprehjen 

e mendimit me zë të lartë, në përpjekje për t’i bindur kundërshtarët, në çuarjen e 

argumenteve në favor të një çështjeje, në lirshmëri për të ndërruar grup gjatë debatit 

etj. 

Reflektimi (Kllaster) 

Në këtë fazë të fundit, mësuesi zhvillon një kllaster përmbledhës, lidhur 

me hipotezën e pllakave, pasojat e saj në reliev, pasi kështu kontrollohet niveli i 

përvetësimit të njohurive: 

39

Kontinente Oqeane 

Hipoteza e pllakave 

Vargje malore Tërmete Vullkane 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet të bëjnë kërkime, mbi arsyet se përse lëvizin pllakat. 

Është mirë që nxënësit t’i shoqërojnë kërkimet e tyre me pamje fotografike. 

Mësimi 4.2. : Relievi i Tokës 


• të shpjegojnë krijimin e topografisë së sipërfaqes së tokës dhe të dyshemesë 

së oqeanit, përmes tektonikës së pllakave; 

• të përshkruajnë relievin e fundit të oqeanit. 



R Terma paraprake 25 minuta 



Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën fizike të botës, hartën fizike të 

Shqipërisë. 

ZHVILLIMI 


Me anën e brainstorning, nxënësit do të listojnë: Cilat janë format e relievit të tokës 

Malet 

Kodrat 

Relievi 

Fushat 

Ultësirat 

Realizimi i kuptimit (Terma paraprake) 

Jepen terma paraprake: kontinente, oqeane, platforma kontinentale, shpati 

kontinental, gropa abisale. 

40

Duke u nisur nga këto terma, nxënësit do të formulojnë individualisht nga një 

fjali për çdo term, por që të kenë lidhje mes tyre. Shkruhen disa variante të fjalive në 

tabelë. 

Për shembull: 

Kontinentet janë pjesa shkëmbore e sipërfaqes së tokës. 

Oqeanet janë pjesa ujore e sipërfaqes së tokës. 

Platforma kontinentale është zona e kores oqeanike, nga 0-200 m thellësi. 

Shpati kontinental është zonë me pjerrësi të fortë në relievin e oqeaneve. 

Gropat abisale janë thellësi të mëdha në oqeane, aty ku takohen pllakat e tokës. 

Para leximit të tekstit, nxënësit njihen me objektivat që duhet të arrijnë gjatë leximit 

të tij: Krahasimi i pjesës së nxënësit, me pjesën e librit. Kjo do të realizohet me lexim 

individual, nga ana e nxënësve. 

Më pas, nxënësit diskutojnë rreth pyetjes së mësuesit: “Çfarë është e re në pjesën 

e librit, të cilën ju nuk e keni përmendur në krijimin tuaj”. 

Reflektimi (Rrjeti i diskutimit) 

Në këtë fazë përdoret teknika e rrjetit të diskutimit 

Forma e relievit të kontinenteve Relievi i tokës Format e relievit të oqeaneve 

përbëhet nga 

Nxënësit punojnë individualisht në fletoret e tyre, për të dhënë argumente për 

formën dhe lartësinë e secilës formë të pyetjes së drejtuar. Më pas, grupohen sipas 

argumenteve dhe u kërkohet që t’i ballafaqojnë argumentet e përdorura në favor të 

idesë së tyre. 

Detyrë: 

Sipas njohurive që fituan, nxënësve u kërkohet të bëjnë një shkrim të shkurtër 

për relievin e zonës së banimit të tyre, duke treguar format e tij. 

Mësimi 4.6. : Vullkanet 


• përmes maketeve të ndërtuara prej tij/saj, të përshkruajnë vullkanin, pjesët 

përbërëse të tij, produktet vullkanike; 

• të analizojnë shkaqet e shpërthimit të vullkaneve; 

• të diferencojnë llojet e shpërthimeve dhe format vullkanike që krijojnë; 

• të vlerësojnë rrjedhojat e vullkaneve; 

• të përcaktojnë në hartë shpërndarjen gjeografike të vullkaneve. 

41

Fjalë kyç: vullkan, magma, llava, krater. 



R Leksion i avancuar 30 minuta 

R Ese 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: materiale nga Interneti për vullkanet, 

dëmet që ato sjellin, makete të vullkaneve, harta të shpërndarjes së vullkaneve në 

botë. 

ZHVILLIMI 


Me një Brainstorming individual, mësuesi merr ide për problemet e mëposhtme: 

- Çfarë është një vullkan 

- Cilat janë disa elemente të vullkanit 

- Cilat janë produktet e vullkanit 

- Rendisni disa vullkane që njihni 

Pasi dëgjohen përgjigjet e nxënësve, disa prej tyre shkruhen në tabelë dhe mësuesi 

përzgjedh ato që kanë lidhje me temën e re. 

Realizimi i kuptimit (Leksion i avancuar) 

Pjesa e parë. Në fillim, mësuesi i përgatit nxënësit për aktivitetin, duke u treguar 

temën e leksionit dhe objektivat e tij. Mësuesi e ndan klasën në grupe me numër çift. 

U shpjegon detyrën; pra, ata duhet të hartojnë një listë mbi gjithçka dinë rreth kësaj 

teme. Pas një kohe prej 4-5 minutash, mësuesi u kërkon dysheve t’ua tregojnë punën 

e tyre shokëve. 

Mësuesi shkruan në tabelë idetë e dhëna nga nxënësit dhe ua tërheq atyre 

vëmendjen mbi problemet që trajton, të cilat vetë ata i kanë listuar më parë. Mësuesi 

i nxit nxënësit të flasin lirisht rreth temave të prezantuara dhe u bën shpjegimet 

përkatëse. 


Ç`janë vullkanet 

Cilat janë pjesët përbërëse të vullkanit 


Pjesa e dytë e leksionit lidhet me produktet e vullkanit dhe me përbërjen e tyre. 


Cilat janë produktet e ngurta të vullkanit 

42

Po produkte të lëngëta, cilat janë 

Produkte të gazta të vullkanit janë.......... 


Pjesa e tretë e leksionit lidhet me pasojat në reliev të shpërthimit të vullkanit. 


Cilat janë format e relievit të formuara nga vullkanet 

Çfarë lloj dëmi shkakton një shpërthim vullkani 


Më pas, mësuesi bën krahasimin e ideve që kanë dhënë nxënësit nga informacionet 

paraprake që ata kishin me idetë që trajtohen në temën e re, si dhe bën shpjegimin e 

problemeve të paqarta, duke plotësuar edhe ndonjë informacion të ri. 

Reflektimi (Ese) 

Në fund të orës së mësimit, mësuesi u kërkon nxënësve të shkruajnë, për 10 

minuta, një shkrim të shkurtër me temën “Vullkani i Islandës dhe Evropa”. 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet që të bëjnë kërkime mbi dëmet natyrore dhe njerëzore që 

shkakton një vullkan. 

SHËNIM: Kjo metodë rekomandohet të përdoret edhe për temat e tjera të ngjashme, 

si “Tërmetet”. 

Eseja argumentuese “Pasojat globale të shkrirjes së akullnajave” 


• të përgatisin një ese argumentuese mbi pasojat globale të shkrirjes së 

akullnajave. 

Eseja vlerësohet sipas tabelës së mëposhtme: 

Shtjellimi i idesë Organizimi dhe struktura Stili dhe origjinaliteti Saktësia gjuhësore 

5 pikë 5 pikë 5 pikë 5 pikë 

Kriteret e vlerësimit të esesë 

Kriteri 1. 

Shtjellimi i idesë (vlerësohet për) 

43

• Shkruani një ese, ku të argumentoni rëndësinë e fosileve. 

• Shtjelloni se ç’janë fosilet. 

• Mbështetini argumentet në burime të ndryshme informacioni. 

• Përdorni fakte shkencore. 

• Të ketë qartësi mendimi. 

Kriteri 2. 

Organizimi dhe struktura e esesë (vlerësohet për) 

• 2 pikë Struktura e esesë 

Pasi respekton elementet e strukturës: hyrjen, zhvillimin, mbylljen. 

• 3 pikë Organizimi i esesë 

Për organizimin e esesë shfrytëzon teknika, si koherenca dhe unifikimi i 

paragrafëve (lidhja logjike mes paragrafëve, kalimi në mënyrë të natyrshme). 

Kriteri 3. 

Stili dhe origjinaliteti (vlerësohet për) 

• Përmes gjuhës që përdorni, krijoni një përshtypje të përgjithshme për atë që 

do të shprehni. 

• Shprehuni me një gjuhë eseistike. 

• Të ketë fjalor të pasur. 

• Stil origjinal. 

Kriteri 4. 

Saktësia gjuhësore (vlerësohet për) 

• Strukturoheni qartë përgjigjen, nga pikëpamja gramatikore. 

• Ndërtoni fjali që të jenë të sakta dhe të qarta. 

• Përdorni fjali që variojnë në modele, në gjatësi e në ritëm. 

• Të ketë saktësi drejtshkrimore. (2 pikë) 

Përsëritje e linjës “Dinamika e Tokës” 

I. Vendosni pas numrit shkronjën përkatëse, për të përcaktuar në mënyrë korrekte 

termin: 

1. tërmet a. Rrjedhë uji e vazhdueshme, që lëviz në një shtrat të përpunuar drejt 

pjerrësisë. 

2. lumë b. Mal i lartë, nga i cili del llavë, gaze dhe materiale të ngurta. 

3. vullkan c. Lëkundje të tokës nga shkaqe natyrore. 

4. shembje d. Shkëputje e shtresave të tokës, për shkak të humbjes së mbështetjes. 

44

II. Përsëritja e çështjeve më kryesore 

1. Shpjegoni rëndësinë e bashkëveprimit të forcave të brendshme me ato të jashtme. 

2. (a) Argumentoni burimin e energjisë së forcave të brendshme. 

(b) Argumentoni burimin e energjisë së forcave të jashtme. 

3. Argumentoni me shembuj pasojat e lëvizjeve luhatëse. 

4. (a) Vlerësoni me fakte nga jeta e përditshme pasojat gjeografike të tërmeteve. 

(b) Argumentoni rëndësinë e parashikimit të tërmeteve. 

5. Argumentoni me fakte nga jeta e përditshme pasojat gjeografike të vullkaneve. 

6. Vlerësoni rolin e energjisë diellore mbi forcat e jashtme që modelojnë tokën. 

7. Jepni shembuj nga jeta e përditshme, për pasojat e tjetërsimit në mjedis. 

8. Sillni shembuj, për të argumentuar veprimtarinë e erës në mjedis. 

III. Përsëritja e temave kyç 

1. Argumentoni se si lindi si domosdoshmëri teoria e pllakave. 

2. Argumentoni rëndësinë e parashikimit dhe të llogaritjes së forcës së tërmeteve. 

3. Argumentoni hipotezën e formimit të maleve (orogjenezat). 

4. Analizoni me shembuj konkretë bashkëveprimin midis forcave të brendshme me 

ato të jashtme. 

IV. Mendoni në mënyrë kritike 

1. Bëni një lidhje të përgjithshme. Krahasoni 

(a) Raportin mjedis–shoqëri njerëzore. Sa ka ndikuar zhvillimi teknologjik në 

parandalimin e katastrofave gjatë tërmeteve 

(b) A mundet teknologjia t’i parandalojë këto dukuri natyrore 

2. Parashikoni: Çfarë do të ndodhë me polet, po të shkrihen akullnajat 

V. Përdorni aftësitë tuaja 

1. Nëpërmjet hartës mendore, identifikoni të ardhmen e bregdetit tonë, në kushtet 

e shkrirjes së akullnajave. 

2. Kuptoni shkaqet dhe efektet: Argumentoni pasojat e shkrirjes së akullnajave në 

veprimtarinë ekonomike dhe jetësore të njeriut. 

45

Mësimi 5.1. : Mjedisi dhe zhvillimi i qëndrueshëm 


• të interpretojnë konceptin për mjedisin dhe zhvillimin e qëndrueshëm; 

• të analizojnë ndikimin pozitiv dhe negativ të veprimtarisë së njeriut në 

mjedis; 

• të identifikojnë mënyrat e menaxhimit të qëndrueshëm të burimeve natyrore. 




R Mendo, Puno në dyshe dhe Shkëmbe 10 minuta 


Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: foto ose albume me resurse natyrore. 

ZHVILLIMI 


Nxënësit ndahen në grupe dhe numërohen nga 1-3. Secili grup do të shkruajë 

një listë me emra: grupi i parë duhet të japë disa përkufizime për mjedisin; grupi 

i dytë duhet të rendisë disa lloje veprimtarish të njeriut në mjedis; grupi i tretë 

duhet të rendisë disa mënyra për menaxhim të qëndrueshëm të burimeve natyrore. 

Diskutohet me nxënësit rreth pyetjes: A mund të ekzistojnë të gjitha llojet e resurseve 

që përmendët në të njëjtin vend Përse Argumentet që sjellin nxënësit shkruhen në 

tabelë. 


Në vijim, mësuesi e ndan klasën në grupe dyshe dhe u kërkon të lexojnë tekstin, 

duke vendosur shenjat në tabelën e mëposhtme: 

(kontrollo) + (plus) - (minus) (pikëpyetje) 

Nxënësit do ta plotësojnë ndarjen e parë të tabelës me njohuritë që kanë për 

mjedisin e qëndrueshëm; në ndarjen e dytë do të vendosin informacionin e ri që 

mësuan nga teksti; në ndarjen e tretë do të vendosin shënimet për ato gjëra që dalin 

ndryshe në tekst nga ato që dinin, ndërsa në ndarjen e fundit do të shkruajnë pyetje 

ose kërkesa për sqarim të mëtejshëm. 

46

Puna e kryer në grup konsultohet me grupin më pas dhe nxënësit dalin me 

një përfaqësues që lexon punën e bërë. Këtu është vendi që mësuesi të paraqesë 

informacionin e ri ose të sqarojë konceptet e paqarta. 

Kjo teknikë e shmang pasivitetin dhe monotoninë e orës së mësimit. 

Reflektimi (Mendo, Puno në dyshe, Shkëmbe) 

Mësuesi jep ushtrimet e mëposhtme, të cilat nxënësit do t’í kryejnë në mënyrë 

individuale, do t’i diskutojnë në çift, e më pas në grup: 

• Bëni një listë të sjelljeve qytetare pro mjedisit. 

• Bëni një listë të institucioneve që mund të kryejnë edukimin mjedisor të shoqërisë. 

Diskutohen variantet më të sakta. 

Detyrë: 

Nxënësve u kërkohet që të bëjnë kërkime mbi mjedisin dhe problemet ekologjike 

të tij. Është mirë që nxënësit t’i shoqërojnë kërkimet e tyre me foto. 

Mësimi 5.2 : Ndotja e Tokës 


• të listojnë format kryesore të ndotjes; 

• të analizojnë shkaqet kryesore të ndotjes së tokës; 

• të vlerësojnë pasojat e ndotjes së tokës; 

• të diskutojnë rëndësinë e mirëmenaxhimit të tokave. 

Fjalë kyç: degradimi, erozioni, gërryerja. 



R Terma paraprake 25 minuta 



Për këtë temë mësuesi mund të shfrytëzojë: hartën e rezervave ujore në botë, album 

me zona të ndotura në vendin tonë. 

ZHVILLIMI 


Me anën e brainstorning, nxënësit do të listojnë disa shkaqe të ndotjes së tokave. 

47

Degradimi 

Erozioni 

Tokat 

Plehrat kimike 

Gërryerja 

Realizimi i kuptimit (Terma paraprake) 

Jepen katër terma paraprake: degradim, erozion, keqpërdorim, planifikim dhe 

menaxhim. 

Duke u nisur nga këto terma, nxënësit do të formulojnë individualisht nga një 

fjali për çdo term, por që të kenë lidhje mes tyre. Shkruhen disa variante të fjalive në 

tabelë. 

Për shembull: 

Degradimi, shkaktar i dëmtimit të tokave. 

Erozioni, vepër e ujërave rrjedhëse. 

Plehrat kimike, ndotëse të pakthyeshme. 

Gërryerje, dukuri shpatore. 

Para leximit të tekstit, nxënësit njihen me objektivat që duhet të arrijnë gjatë 

leximit të tij: Krahasimi i pjesës së nxënësit me pjesën e librit. Kjo do të realizohet me 

lexim individual, nga ana e nxënësve. 

Më pas, nxënësit diskutojnë rreth pyetjes së mësuesit: “Çfarë është e re në pjesën 

e librit, të cilën ju nuk e keni përmendur në krijimin tuaj”. 

Reflektimi (Rrjeti i diskutimit) 

Në këtë fazë përdoret teknika e rrjetit të diskutimit. 

Cili është roli i faktorëve natyrorë dhe humanë në ndotjen e tokave 

Faktor natyror Ndotja e tokave Faktor human 

Nxënësit punojnë individualisht në fletoret e tyre, për të dhënë argumente pro 

ose kundër pyetjes së drejtuar. Më pas, grupohen sipas argumenteve dhe u kërkohet 

që t’i ballafaqojnë argumentet e përdorura në favor të idesë së tyre. 

Detyrë: 

Sipas njohurive që fituan, nxënësve u kërkohet të bëjnë një shkrim të shkurtër, 

ku të shpjegojnë se përse mbrojtja e tokave është garanci për mbrojtjen e jetës 

sonë. 

SHËNIM: Këtë metodë mund ta zbatoni edhe për temat: 

“Ndotja e ujit” dhe “Ndotja e ajrit”. 

48

Shkenca e Tokës - Erik Botime

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?