swiat 12 - Świat Architektury

Specjalizacje• Zielony dach Domu OUTrialnego• Willa Moniuszki – detale• Willa Moniuszki – zatarciegranicy między pokryciem a ścianąfot. Juliusz Sokołowski/archiwum KWK PromesDACHCZYLI PIĄTA ELEWACJAPrzegląd okładzin dachowych dla budownictwa mieszkaniowego• Willa Moniuszki – dachy płaskiei spadziste w obrębie jednego zespołufot. archiwum Schleifer & Milczanowski ArchitekciProjektując obiektymieszkalne, należy wypracowaćrównowagęmiędzy wyglądem budynkua jego funkcjonalnością.Z perspektywyinwestora szczególnieważne są późniejsze,comiesięczne kosztyutrzymania domu.Ocieplenie pokrycia dachowego pozwalazmniejszyć zużycie energii potrzebnej doogrzania obiektu o ok. 10%. Straty ciepła niwelujesię za pomocą materiału izolacyjnego,np. granulatu z wełny mineralnej, styropianui perlitu lub strzępków celulozy. Niewentylowanedachy płaskie również można ocieplaćtwardą wełną mineralną lub styropianem.Zasadniczo jednak wybrana technologia niewpływa na wygląd obiektu. Zależy on odmateriału, z którego wykonane zostanie pokryciezewnętrzne.Dachówka a architekturanowoczesnaZdolność dużej akumulacji ciepła, odpornośćna oddziaływanie czynników atmosferycznychoraz łatwość dopasowywaniado kształtu dachu – to najważniejszezalety dachówek ceramicznych i cementowych.Ten typ pokrycia nie wymaga równieżkonserwacji w okresie eksploatacji,a mały rozmiar poszczególnych elementówułatwia ich wymianę i montaż okien połaciowych.Największą wadą jest natomiastciężar dachówek (39–72 kg/m 2 ), którywymusza zastosowanie odpowiednio wytrzymałejkonstrukcji dachowej – elementywięźby muszą mieć duże przekroje.Domy z dwuspadowym dachem obłożonymdachówką betonową lub ceramicznąsą jednymi z najczęściej spotykanychna terenie Polski. Niestety,w większości przypadków są to budynkiz katalogów – nieprzedstawiające większejwartości architektonicznej. Wyjątek stanowinp. Willa Moniuszki – kompleks zabudowymieszkaniowej w Gdańsku-Wrzeszczu.Projekt budynku powstał w pracowniSchleifer & Milczanowski Architekci. Dachobiektu podzielono wyraźnie na dwie części:pierwszą pokryto czarną dachówką,a drugą – białą okładziną ceramiczną. Niestandardowezestawienie sprawia, że budynekjest ciekawy w odbiorze, dynamiczny.Co więcej, to właśnie tzw. piąta elewacjastanowi jego cechę charakterystyczną.Naturalne pokryciadachoweGonty, chociaż kojarzą się głównie zeskansenem, doskonale sprawdzają się w budynkachnowoczesnych. Wykonane są najczęściejz drewna sosnowego, świerkowegolub jodłowego, czyli z gatunków szczególnieodpornych na skażenie grzybem. Ich stosunkowoniewielki rozmiar – do 60 cm – umożliwiakrycie powierzchni o skomplikowanymkształcie. 60 pojedynczych klepek wystarczana podwójne pokrycie ok. metra kwadratowegopowierzchni. Gonty drewniane możnakłaść na dachach o minimalnym nachyleniu22° (potrójna warstwa) i 38° (podwójna warstwa).Ich wadą jest natomiast waga sięgającanawet 40 kg/m 2 .Szlachetny sposób starzenia się tegomateriału przekonał architektów z pra cowniPLUS48. Tradycyjna bryła domu jednorodzinnegow Sulistrowicach wzbogaconazostała nowoczesnym detalem w postaciprzeszkleń. Budynek pokryto drewnianymgontem w naturalnym kolorze. Obiekt nawiązujedo wiejskiej zabudowy okolic masywuŚlęży.Na naturalne materiały zdecydował sięteż architekt Stanisław Deńko z Biura ArchitektonicznegoWizja. Dach oraz elewacjabudynku w miejscowości Burów (Małopolska)pokryte zostały naturalnej barwy deskamidrewnianymi. Uwzględniono równieżregionalne standardy dotyczące kąta nachyleniapołaci dachowych. Pionowy układ okładzinydrewnianej sprawia, że przysadzistyobiekt wydaje się smuklejszy. Jednorodnośćzabudowy przełamana została za pomocądużych okien bez szprosów. Stanisław Deńko,autor projektu wyróżnionego NagrodąWojewództwa Małopolskiego im. StanisławaWitkiewicza (nagroda przyznawana jest najlepszymwspółczesnym realizacjom architektonicznym,które sprzyjają ochronie i kształtowaniukrajobrazu kulturowego regionu),tłumaczy: „Drewno użyte do pokrycia dachuoraz ścian zewnętrznych to modrzew syberyjski.Gatunek ten jest szczególnie odpornyna działanie warunków atmosferycznych. Niewymaga malowania ani dodatkowej konserwacji,a pozostawiony w postaci naturalnejstarzeje się w sposób szlachetny. Dzięki takiemudoborowi materiałów zarówno dach,jak i elewacja stanowią ciekawy element zabudowy”.Zbliżony efekt wizualny można uzyskać,stosując gont mineralny – rozłupaną na płytkio grubości 5 mm skałę osadową. Łupektego typu dostępny jest w kilku wzorach:łukowym, prostokątnym, oktagonalnym, półokrągłymoraz przypominającym rybią łuskę.Podłoże pod gont kamienny kryte jest papą,czasem dodatkowo z rusztem z łat i kontrłat.Do tak przygotowanego dachu płytkiprzytwierdza się za pomocą klamer ze stalinierdzewnej lub gwoździ miedzianych orazcynkowanych ogniowo.Powrót dachu płaskiegoW polskich miastach znów pojawiająsię domy z dachem płaskim. Obiekty, któ-100 101