swiat 12 - Świat Architektury

SpecjalizacjeKLAPYODDYMIAJĄCEW BUDYNKACHpowierzchnie oddymiania klap. W rezultaciemożna ich zastosować o wiele mniej niż klapbez dodatkowych komponentów. Nie każdyarchitekt jednak decyduje się na takie rozwiązanie,gdy względy estetyczne są o wiele ważniejszymaspektem przy doborze rozwiązańi technologii w danym budynku.Dachowe klapy oddymiające wykonuje sięnajczęściej jako punktowe elementy wolnostojącelub jako otwierane w pasmach świetlnych,jednoskrzydłowe lub dwuskrzydłowe.W przypadku większych klap, mogą miećpodstawę prostą, skośną lub prosto-skośną,a skrzydło może być wykonane z akrylu, poliwęglanulub ze szkła, czasem w różnym wykonaniukolorystycznym.Napędy otwierająceKlapy oddymiające to elementy wykonawczew grawitacyjnych systemach oddymiania.W czasie pożaru zostają one otwarte, coumożliwia wydostanie się na zewnątrz trującychgazów, dymu i gorącego powietrza.Dzięki temu drogi ewakuacji spełniają swojąrzeczywistą funkcję w kompleksowym zabezpieczeniuprzeciwpożarowym budynku.Klapy, których zastosowanie jest wymaganeprzez przepisy, mogą być wykonane w różnejtechnologii i odpowiednio dobrane do architektonicznejkoncepcji budynku.Wymagania prawneZastosowanie systemów oddymianiaokreślone jest w obowiązującym RozporządzeniuMinistra Infrastruktury w sprawiewarunków technicznych, jakim powinny odpowiadaćbudynki i ich usytuowanie (Dz.U.Nr 75 z 2002 r. poz. 690 z późniejszymi zmianami).Dodatkowe informacje i wymaganiaokreśla dobrowolna norma PN-B-02877-4,czasem stosuje się także wytyczne DIN18323-2 czy VdS. Jeśli budynek się kwalifikuje,pierwszym etapem jest określenie wymaganejpowierzchni czynnej oddymiania, napodstawie zapisu w projekcie budowlanym,operacie pożarowym czy wytycznych normatywnych.Przykładowo, dla klatek schodowychbudynków niskich i średniowysokichjest to co najmniej 5% powierzchni rzutu poziomegopodłogi, dla klatek budynków wysokich7,5%, dla szybów dźwigów 2,5%, a dlasal zbiorowego użytku 3%. Znając wymaganąpowierzchnię czynną, dobiera się klapy oddymiającetak, aby zapewnić tę powierzchnięi jednocześnie spełnić wymagania inwestoraoraz uwzględnić codzienną użyteczność systemu.Rodzaje produktówNowoczesne technologie umożliwiająwykonanie oddymiania i wentylacji poprzezdach lub okna fasadowe. W zależności odmożliwości zastosowanych napędów otwierającychi systemów sterowania można• Klapy oddymiające w poliwęglanowym paśmie świetlnymwykorzystać do oddymiania niemal każdyotwór wentylacyjny istniejący w budynku,przy czym wymagania odnośnie do ochronybudynku są osiągane bez narzucania ograniczeńarchitektonicznych. Odpowiedni dobórrozmiarów i typów klap oddymiających uzależnionyjest od parametrów i charakterystykidanego obiektu.W zależności od wykonania i umiejscowieniaw budynku klapy oddymiające możnapodzielić na klapy dachowe oraz okna oddymiającew fasadzie lub typowe okna dachowe.Stąd, aby zapewnić wymaganą powierzchnięczynną, wybierając odpowiedni rozmiarklapy, korzysta się ze specyfikacji dla okienoddymiających lub tabel producenta klap dymowych.Typowe klapy oddymiające w dachuwystępują najczęściej w trzech wersjach:bez akcesoriów dodatkowych, z osłonamiprzeciwwiatrowymi oraz z osłonami przeciwwiatrowymii z dyszami kierującymi. Mato istotne znaczenie, ponieważ zastosowaniedodatkowych osłon i dysz zwiększa czynnefot. D+HKlapy oddymiające powinny być otwieraneautomatycznie i najczęściej stosuje się dotego napędy elektryczne. Na klatkach schodowychzastosowanie automatyki termicznejjest niedopuszczalne, jednak elektrycznemechanizmy otwierające są w chwili obecnejdużo bardziej popularne ze względu na dodatkowemożliwości i funkcje. Należą do nich,między innymi:• stały monitoring oraz podgląd stanu całegosystemu,• optymalne zintegrowanie z innymi systemamiobiektu,• możliwość zastosowania dodatkowychopcji, np. położenia i stanu klap, sygnalizacjiotwarcia i zamknięcia,• możliwość synchronizacji kilku napędów(np. BSY+) w przypadku dużych i ciężkichklap,• bezpieczeństwo użytkowania przy szklanychklapach i oknach,• funkcja wyłazu dachowego klapy oddymiającejprzy specjalnym montażu napęduotwierającego i odpowiednim sterowaniu,• wygodna wentylacja bez dodatkowychkosztów,• możliwość zastosowania zaawansowanejautomatyki pogodowej,• estetyczne i nowoczesne wzornictwo elementówsystemu,• Klapy oddymiające w szklanym świetliku aluminiowym• Zastosowanie klapy dymowej w systemie oddymiania na klatce schodowej• możliwość zabudowania napędów w niemalniewidoczny sposób, także w profilach,• niskie koszty użytkowania i konserwacjicałego systemu, bez zużycia dodatkowychmateriałów.Napędy elektryczne mają także szerokiwachlarz parametrów technicznych. Najczęściejstosuje się napędy zębatkowe (np. ZAfirmy D+H), które charakteryzują się wytrzymałąkonstrukcją i dużą siłą. Przy bardzodużych i ciężkich klapach ważna staje się opcjaelektronicznej synchronizacji BSY+, któraumożliwia otwieranie takiej klapy zestawemdo 8 sztuk napędów.Celem zapewnienia bezpieczeństwa funkcjonowaniasystemów oddymiania, zgodniez wymaganiami normy PN-EN 12101-2, należypamiętać, że stosowane rozwiązaniamuszą być kompletne, a to znaczy, że klapyoddymiające powinny być certyfikowane i dostarczanewraz z napędami otwierającymi.Automatyka pogodowaKlapy oddymiające zamontowane na dachumają za zadanie odprowadzenie dymu,gorących gazów i toksycznych substancji powstającychw trakcie pożaru. Dodatkowąfunkcją klap jest doświetlenie, mogą takżesłużyć do codziennej, naturalnej wentylacjipomieszczeń. Wiele central sterujących typuRZN firmy D+H ma rozbudowane funkcjekomfortowej wentylacji, m.in. czasowe przewietrzanie,zamykanie okien w przypadkudeszczu lub silnego wiatru.94 95