swiat 12 - Świat Architektury

• Zabytkowe piwnicei indywidualne materiały, np. cegłę klinkierową czy kamień, a zasłanianiesię kryzysem jest jedynie wymówką, bo w 2006 r. – w okresie „bumu”na rynku budowlanym – też brakowało szlachetnych rozwiązań. Jadącdo Paryża, Mediolanu, Wenecji czy Saint-Tropez napotykamy na wspaniałąarchitekturę, którą podziwiamy za darmo. Dzieje sią tak za sprawąarchitektów i budowniczych, którzy poświęcili wiele pracy, aby budynkiwyglądały pięknie, zdobiły ulice miast, emanowały precyzją detali.Ktoś tworzył je kiedyś z pasją. Czy jest wiele współczesnych budynkóww Polsce, którymi możemy się pochwalić, które pokazałaby Paniturystom? Czy warto dla nich przyjechać np. do Wrocławia? Musimyzmienić podejście i sposób budowania. Długość życia budynkóww zabudowie śródmiejskiej to kilkadziesiąt, czasami kilkaset lat. Niemożemy więc w takich miejscach popełniać błędów. Architektura jestbowiem dobrem publicznym.Przebudowa obejmowała istniejące obiekty. Jakie elementyzostały zachowane i wyeksponowane?Zdawaliśmy sobie sprawę, że wiele trudności przysporzy nam prawidłowepołączenie starej, zabytkowej masy z nowym budynkiem, zewzględu na obowiązujące warunki techniczne i przepisy – w szczególnościpożarowe oraz bhp. Udało się to dzięki pracy wielu specjalistów, dobrychwrocławskich inżynierów i wykonawców. Jednym z problemów,jakie napotkaliśmy, był brak fundamentów pod ścianami szczytowymi.Zniszczył je najprawdopodobniej wybuch bomby w okresie wojny,a mury opierały się jedynie na gruncie rodzimym. Te fragmenty należałocałkowicie rozebrać i zrekonstruować.Na posadzce atrium odwzorowano w cegle istniejące muryz XV w., zgodnie z wytycznymi konserwatorskimi. W budynku zachowanychjest wiele elementów z XV i XVI w., czyli okresu, w którympowstawał obiekt. Był to sierociniec i szpital Grobu Bożego. W latachpowojennych mieściła się tu szkoła średnia.Celem podkreślenia związku naszego budynku z zabytkową substancją,na elewacjach zastosowaliśmy piaskowiec przypominającystrukturą wapień, sprowadzony z Hiszpanii. Co ciekawe, odkryłemgo na jednej z budów w Berlinie. Zależało nam, aby kamień nie byłprzebarwiony, ponieważ dawniej we Wrocławiu stosowano właśnietego typu surowiec. Pochodził z niefunkcjonujących obecnie kamieniołomówzlokalizowanych na terenie Dolnego Śląska. Obecnie wykorzystywanymateriał jest bardzo porowaty, źle sprawdza się w naszymklimacie, a dodatkowo ma bardzo wyraźne, rdzawe przebarwienia.W salach konferencyjnych i biurach odsłonięte zostały fragmenty historycznychmurów gotyckich oraz detali kamieniarskich z piaskowca.Wiemy, że mury z tego okresu łączone były nietrwałymizaprawami. Czy w tym przypadku było podobnie?Tak, co więcej od 1998 r. obiekt, zakupiony przez nas od MiastaWrocławia, nie miał gospodarza. W związku z tym uległ zniszczeniudach i system odwodnienia. Ingerencja deszczu zniszczyła w dużymstopniu substancję budowlaną. Te stare mury były dodatkowo pokrytewspółczesnymi powłokami malarskimi, w tym farbą olejną, która szczególnieniszczy historyczne spoiwo.Na szczęście specjalistyczne firmy pracujące przy realizacji inwestycjipozyskały próbki materiałów, które przesłano do badania w laboratoriachw Toruniu. Następnie ubytki w murach odtwarzano ręcznie,opierając się na starych technologiach. Wszak cegły, które odkryliśmyw piwnicach, noszą znamiona ręcznego wykonawstwa – są nierówne,pokryte smugami i odciskami palców, dlatego uzupełnienia fug mają składi kolor zgodny z oryginalnymi. Nie zamierzaliśmy poddać się komercji.Chcieliśmy, aby murów nie szpeciły proste linie mechanicznie wykonywanychzapraw, które nie pasują do charakteru starych ścian. Mieliśmydo dyspozycji doskonałe produkty firmy Keim. Naturalne materiały stosowanedo ich produkcji nadają się zwłaszcza do renowacji historycznychbudynków, ich elewacji i piwnic – pozwalają ścianom oddychać.• Widoczne w gablocie oryginalnedrzwi wejściowe do nieistniejącego szpitalaDziś często zastanawiamy się, dlaczego w nowoczesnych budynkachjest wilgoć, mimo stosowania izolacji. Kiedyś oddychające ścianypiwnic i naturalna wentylacja zapobiegały zatrzymywaniu wilgoci wewnętrzach. Wystarczyło odtworzyć to historyczne rozwiązanie, a naszepiwnice po kilku miesiącach osuszyły się w sposób naturalny. Dzięki m.in.produktom Keima i firmie pana Andrzeja Łagody, który ma olbrzymiedoświadczenie w renowacji tego typu budynków (pracował m.in. przyodbudowie wielu obiektów zabytkowych i zamków Dolnego Śląska),uzyskaliśmy zamierzony efekt. Współpraca właśnie z nim oraz z panamiEissmontem i Krzywką sprawiła, że prace konserwatorskie były wielkąprzyjemnością. Są to osoby, które pracują w otoczeniu zabytków. Wykonująpowierzone im zadania z pasją, znają doskonale historię miastaWrocławia. Wiele materiałów przygotowywano na budowie. Wapnoprzed zastosowaniem gaszono przez kilka tygodni w drewnianych skrzyniach,a następnie używano je do produkcji zaprawy tynkarskiej. Dziś budynekTimes obchodzi już trzecie urodziny i nie ma żadnych powodów,by ingerować w jakiekolwiek elementy.Ze względu na dużą wagę detali architektonicznych oraz precyzjęwykonania wielu prac budowlanych inwestor nie zdecydował się na generalnewykonawstwo – zatrudnionych zostało 270 dostawców materiałówi wykonawców. Cieszymy się, że w przypadku inwestycji o tejskali udało się zrealizować cel.• Sala konferencyjna z elementami murów z XVI w.W trakcie prowadzenia prac w ścisłym centrum Wrocławianiejednokrotnie odkrywano detale pochodzące nawetz XIII w. Czy i Państwo natrafili na jakieś znaleziska? Jaka byłaich wartość?W części północnej istniały niegdyś dwa wejścia historyczne odul. św. Mikołaja, które widnieją na wielu rycinach z XVIII w. Odtworzyliśmyje, a podczas prac znaleźliśmy także kilka bardzo ciekawychrzeczy. Wyburzając współczesną klatkę schodową obsługującą budynekod strony ul. św. Mikołaja, odkryliśmy oryginalną belkę z napisemw języku niemieckim „Szpital Grobu Bożego”. Została ona umieszczonanad schodami przy wejściu do zabytkowych piwnic. Tam również,w gablocie, zobaczyć można oryginalne drzwi z XV w., odrestaurowanei uzupełnione witrażem wykonanym przez artystów z ASP weWrocławiu. Ich dzieło przypomina o dawnej funkcji budynku, a akcentywielokulturowe świadczą o obecnej roli miasta w Europie. Skala tejstolarki uświadamia nam również, jakiego wzrostu mogli być ówcześnimieszkańcy Wrocławia.Pod klatką schodową zabetonowane były także oryginalne zwornikisklepień gotyckich występujących niegdyś na wysokości drugiej kondygnacji.Schodząc nową klatką, znajdujemy się w przestrzeni, która do2007 r. była nieznana. Odkryto ją w trakcie prowadzenia wykopalisk.Które rozwiązania szczególnie Pan wspomina?Atrium otaczają indywidualnie zaprojektowane galerie, którew znacznym stopniu poprawiły logistykę budynku oraz usprawniły drogi• Belka z napisem – jednoz odkryć archeologicznychewakuacyjne. Trakty istniejących obiektów były za wąskie, by zlokalizowaćw nich odpowiednią, komfortową komunikację. Zrealizowane galeriezostały od czoła zabudowane drewnem w kolorze nawiązującymdo innych elementów meblarskich, ważnych dla architektury budynku.Wszystkie detale drewniane, pochwyty, obudowy urządzeń były robionena zamówienie przez krakowską firmę. Wykonano je z okleinyw kolorze wiązu. To materiał klasyczny, nie chcieliśmy ulegać chwilowymtrendom. Podobnie zrealizowano balustrady – wykonała je firmaKicka z Wrocławia według naszego projektu.Budynek jest wyposażony w dwie windy. Jedna z nich to bardzociekawa, panoramiczna, całkowicie przeszklona struktura. W Europie sątylko dwa takie rozwiązania. W części południowej znajduje się druga,półpanoramiczna.Zadbaliśmy o wiele detali, np. szczeliny między płytami, które pokrywająsufity galerii w atrium, odcinają się od paneli z drewna w niemalżeidealnej odległości na całym ich odcinku. Szczelinę uzupełniono profilaminazywanymi fugą cienia. Dzięki temu detal jest elegancki.Poza udziałem w projekcie wielu specjalistów, osobiście bardzo doceniamrolę mediów i branżowych pism, takich jak Państwa magazyn,które informują o nowościach i rozwiązaniach materiałowych na rynkubudowlanym. Również dzięki tej wiedzy, a także doświadczeniomzdobytym podczas obserwacji wielu inwestycji realizowanych w całejEuropie, mogliśmy zastosować bardzo współczesne rozwiązania, takiejak: szkło emaliowane Lacobel, indywidualnie zaprojektowane sufityHunter-Douglas (w holu drewniane), lampy o ciepłej, czekoladowo-20 21