kitabxanaşünaslıq və informasiya №1 - Bakı Dövlət Universiteti

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA№ 1 2010yaradılmasına imkan yaradır. Optik sənəd - eyni vaxtda kitab, diafilm və videofilm,audioyazı və s. özündə cəmləşdirən sənədin inteqral formasıdır [7,50]. Optik sənəd böyük həcmli informasiyanı özündə uzun müddət saxlamaqücün daha əlverişlidir. Optik sənədlərin ən əlverişli forması lazer şüası ilə əksolunan, yazılan və sayılan informasiya maddi daşıyıcı-kampakt disklər, optiksənədlərdir. Kompakt disklər- üzərinə qoruyucu lak cəkilmiş nazik qatlı aliminiumlaörtülmüş, 1,2 mm. qalınlıqda polikarbonatdan hazırlanmışdır. Optik,maqnitoptik və rəqəmli kompakt disklər istifadə texnologiyasına görə 3 əsassinifə ayrılırlar:1.Pozulması mümkün olmayan bir dəfə yazmaq və bir nece dəfəoxutmağa imkan verən disklər. (CD-R;CD-WORM--Write-Once, Read -Many)2.Reversiv (hərəkət istiqamətini dəyişə bilən) optik disklər-Bir necedəfə yazmağa,oxutmağa və siqnalları silməyə imkan verən. (CD-RW,CD-E)Bunlar daha cox unversal disklərdir.3.Rəqəmli unversal videodisklər- 17 Qbayta kimi böyük tutumluDWD-ROM, DWD-RAM, DWD-R tipliBəs CD-lər hansı üstün keyfiyyətlərə malikdir?CD-ROM hər şeydən əvvəl cap vasitəsi-kompakt, kütləvi istehsal vəyayılma baxımından sərfəli, enerji və resursqoruyucudur. Həm personal kompüterlərdə,həm də şəbəkədə istifadə oluna bilər.Təcrübi cəhətdən səhvlərdənxalidir. Onlar müxtəlif formada informasiya saxlaya bilir, mətn, şəkil, musiqi,nitq, video, proqram məhsulu. Bir diskdə 8 tip məlumat birlikdə saxlanıla vəya yazıla bilər. Həmcinin CD-lərə təhsil, öyrədici və əks etdirici proqramlarda yazılır. Bu baxımdan CD-lərin kitabxana işində istifadəsi cox əlverişlidir.Milyondan artıq biblioqrafik təsvirdən ibarət məlumat bazasının bir diskəyazılması və axtarışı oxucuların informasiya təminatını ödəməyə imkan verir.Kompakt disklər mürəkkəb proqram təminatının yayılmasında mükəmməlvasitədir. Onlar müxtəlif siyahılar, katoloq, lüğət və ensklopediyaların qorunmasındaəvəzedilməzdir. Cünki multimdeia informasiya daşıyıcılarına böyükhəcmdə müxtəlif təşkilati informasiya yerləşməlidir. CD-ROM kağız daşıyıcılardan,mikrofilm və ya maqnit daşıyıcılardan fərqli olaraq dahauzunömürlüdür. CD-lər kompakt, yüngül, dözümlü və dağılmazdır.Beləliklə deyə bilərik ki, informasiya texnologiyalarının kitabxana işisahəsinə tətbiqi istiqamətində ötən onilliyin ən əlamətdar, mühüm hadisəsiCD-ROM disklərin yaranması oldu. Onlar yeni növ sənəd daşıyıcısı formasıolmaqla yanaşı oxuculara kitabxana-informasiya xidmətinin, kitabxana fondlarınınformalaşmasının yeni ideologiyasını yaratdı. Bir sözlə faktiki olaraqelektron kitabxanaların yaranması fenomeninin əsasını qoydu.123