kitabxanaşünaslıq və informasiya №1 - Bakı Dövlət Universiteti

KİTABXANAŞÜNASLIQ VƏ İNFORMASİYA№ 1 2010mürəkkəb vəzifələr qoyuldu: SSRİ-də informasiya mərkəzləri şəbəkəsininyaradılması layihəsini işləmək və bu şəbəkəyə elmi rəhbərlik etmək; təbiət vətexnika elmləri sahəsində dünya cari informasiya axınının təhlili, sintezi vəseçilməsi əsasında həftəlik, dekadalıq və aylıq referativ jurnallar və siqnalinformasiyaları hazırlayıb nəşr etmək; elmi-texniki informasiya proseslərininavtomatlaşdırılması sahəsində elmi-tədqiqat işi aparmaq və s.VİNİTİ-də qısa vaxtda təbiətşünaslıq və texnika elmlərinin müxtəlif sahələriüzrə şöbələr, texniki-iqtisadi təhlil, riyazi təminat, elektron texnikasınıntətbiqi, elmi-texniki tərcümə (30-a qədər işlək dildən rus dilinə tərcümə) vədigər şöbələr təşkil edilmişdi. Əsas fəaliyyəti sahəsi avtomatlaşdırmavasitələri bazasında elmin və texnikanın müxtəlif sahələri üzrə dünya cariinformasiyalarını seçmə üsulu ilə toplayıb referativ jurnallar nəşr etmək və odövrdə «elmi-texniki informasiya» adlandırılan «informatika» sahəsində elmitədqiqatlarvə işləmələr (razrabotka) aparmaqdan ibarət idi».SSRİ-nin nəhəng və şaxələnmiş iqtisadiyyatının informasiya təminatıVİNİTİ-nin imkanları xaricində idi. Buna görə də 50-ci illərin ortalarındanbaşlayaraq bütün iqtisadi nazirliklərində, komitə və baş idarələrində informasiyainstitutları, əsasən sənaye yönümlü müəssisə və idarələrdə isə elmitexnikiinformasiya şöbələri yaradıldı. İnformasiya orqanlarının təşkili prosesi60-cı illərin sonlarına kimi davam etdi və bütün fəaliyyət sahələrini əhatə etdi.Belə ki, bu illərdə ictimai elmlər, bəzi vacib sənəd növləri (patent, standart,sənaye kataloqları və s.) üzrə informasiya mərkəzləri və şöbələri təşkil edildi,ayrı-ayrı informasiya prosesləri üzrə avtomatlaşdırılmış sistemlər yaradıldı, busahədə elmi jurnallar və məcmuələr nəşrə başladı. İnformatikanın ilkrüşeymləri məhz bu dövrdə yaradılmışdır.Təbii ki, retrospektiv informasiyaları istifadə etmədən yalnız cari informasiyalarəsasında elmi-tədqiqatları və istehsalat fəaliyyətini inkişaf etdirməkmümkün deyildi. Retrospektiv informasiyalar isə kitabxanalarda toplanmışdı.Buna görə də Nazirlər Sovetinin qərarı ilə sahəvi kitabxanalar müstəqil dəstəkimi dövlət elmi-texniki informasiya sisteminin tərkibinə daxil edildi.Artıq XX əsrin 60-cı illərinin sonlarından ölkənin ixtisaslaşdırılmış,daha güclü EHM-lərin III nəsli və kommunikasiya avadanlıqları ilə təchizedilmiş informasiya mərkəzləri şəbəkəsi formalaşdırıldı, avtomatlaşdırılmışelmi-texniki informasiya sistemləri, standart proqram təminatı vasitələriyaradıldı. Məhz 60-cı illərin sonlarında «İnformatika» termini sovet elmimətbuatında rəsmi olaraq qəbul edildi. Həmin illərdə «İnformatika» referativjurnalı və «Osnovı informatiki» adlı tədris xarakterli monoqrafiya nəşr edildi.XX əsrin 60-cı illərinin sonlarında SSRİ-yə zərərli bir tendensiyamüşahidə edilməyə başladı. İnformasiya mərkəzlərində işləyən bəzi mütəxəsislərkitabxana işini köhnəlmiş hesab edirdi, kitabxanaların informasiya94