Rocznik Administracji i Prawa rok IX 2009 - Wyższa Szkoła Humanitas

Roczniki Administracji i Prawa. Rok IXszkodowanie przysługuje, gdy czasowemu zajęciu podlega zabytek nieruchomy).Celem omawianej instytucji jest usunięcie zagrożenia dla zabytku. Jeżeli nie jest tomożliwe, zabytek ruchomy może zostać przejęty przez WKZ na własność SkarbuPaństwa, z przeznaczeniem na cele kultury, oświaty lub turystyki, za odszkodowaniemodpowiadającym wartości rynkowej tego zabytku (art. 50 ust. 4).5.2. Czasowe zajęcie zabytku nieruchomegoW przypadku wystąpienia zagrożenia dla zabytku nieruchomego wpisanegodo rejestru, polegającego na możliwości jego zniszczenia lub uszkodzenia, starosta,na wniosek wojewódzkiego konserwatora zabytków, może wydać decyzjęo zabezpieczeniu tego zabytku w formie ustanowienia czasowego zajęcia do czasuusunięcia zagrożenia (art. 50 ust. 3).Ustawodawca nakazał odpowiednie stosowanie przepisów o gospodarce nieruchomościami.Na podstawie art. 126 tej ustawy w przypadku siły wyższej (np.powodzi) lub nagłej potrzeby zapobieżenia powstaniu znacznej szkody, starosta,wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, może udzielić w drodzedecyzji zezwolenia na czasowe zajęcie nieruchomości na okres nie dłuższy niż 6miesięcy. Po upływie okresu, na który nastąpiło zajęcie nieruchomości, starostajest obowiązany doprowadzić nieruchomość do stanu poprzedniego. Gdyby przywrócenienieruchomości do stanu poprzedniego było niemożliwe albo pociągałoza sobą nadmierne trudności lub koszty, właścicielowi przysługuje odszkodowanie.Ustęp ten nie może być zastosowany wprost w odniesieniu do czasowego zajęcianieruchomości zabytkowej. Instytucja ta ma na celu poprawę stanu, w jakimznajduje się zabytek. Nie można zatem żądać przywrócenia stanu poprzedniego,jeżeli działania administracji doprowadzą do polepszenia stanu zabytku (np. jegowyremontowania).Jeżeli na skutek czasowego zajęcia nieruchomości właściciel lub użytkownikwieczysty nie będzie mógł korzystać z nieruchomości w sposób dotychczasowylub zgodny z dotychczasowym przeznaczeniem, może żądać, aby starosta, wykonującyzadanie z zakresu administracji rządowej, nabył od niego na rzecz SkarbuPaństwa własność lub użytkowanie wieczyste nieruchomości w drodze umowy(ust. 4). W ten sposób zostaje zawężona sfera decyzyjna właściciela w odniesieniudo swobodnego dysponowania rzeczą. Należy zauważyć, że – inaczej niż nagruncie ustawy o ochronie zabytków – tylko właściciel może żądać, aby starostanabył od niego własność nieruchomości, jeżeli nie będzie mógł z niej korzystaćw sposób dotychczasowy.Na gruncie poprzednio obowiązującej ustawy o gospodarce gruntami i wywłaszczeniunieruchomości zezwolenie na czasowe zajęcie nieruchomości mogłobyć udzielone tylko wówczas, gdy właściciel nie wyrażał zgody na takie działanie.Obecnie nawet w przypadku przyzwolenia właściciela na takie działania znajdujezastosowanie przepis art. 126. Nie powstaje zatem umowny stosunek prawny118