Rocznik Administracji i Prawa rok IX 2009 - Wyższa Szkoła Humanitas

Paulina Gwoździewicz. Ograniczenia prawa...(np. używania czy najmu). Dokonane na mocy decyzji administracyjnej czasowezajęcie jest – ze względu na problem postępowania i charakter administracyjnoprawnypowstałego stosunku prawnego26 – instytucją regulowaną przez przepisyprawa administracyjnego.Zastosowanie instytucji czasowego zajęcia zabytku nieruchomego nie pozbawiawłaściciela praw własności, jednak w znacznym stopniu ogranicza możliwośćwykonywania uprawnienia do swobodnego posiadania rzeczy. Właściciel niemoże się sprzeciwić tym oddziaływaniom na przedmiot jego własności. W momenciepozbawienia faktycznego władztwa nad rzeczą właściciel traci domniemanie,że jest posiadaczem samoistnym.6. Korzystanie z zabytku i jego ograniczeniaKorzystanie z rzeczy jest składnikiem treści prawa własności, tradycyjnie wymienianymw triadzie uprawnień właścicielskich. Właściciel może korzystać z rzeczy,w szczególności pobierać pożytki oraz inne dochody z rzeczy (art. 140 k.c.). Ustawodawcanie definiuje pojęcia korzystania z rzeczy, celowo posługuje się enumeracjąprzykładową27. Uprawnienie do posiadania rzeczy, ze względu na wykazanąodrębność, zostało omówione powyżej. Dokonując klasyfikacji uprawnień obejmowanychmianem korzystania z rzeczy, można wskazać uprawnienie do używaniarzeczy, do pobierania pożytków rzeczy, do pobierania innych dochodówz rzeczy, do zużycia i przetworzenia rzeczy.Poniżej zostaną omówione ograniczenia, jakie w poszczególnych sferachuprawnień nakłada na właściciela ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami.6.1. Ograniczenia w sferze ius utendiPierwszym, choć pominiętym w wyliczeniu z art. 140 k.c., jest uprawnienie doużywania rzeczy. Ius utendi stanowi postać korzystania z rzeczy, które nie polegana czerpaniu pożytków z rzeczy ani innych dochodów (np. korzystanie z zabytkowegownętrza przez jego zamieszkiwanie czy używanie zabytkowej zastawystołowej). Na ujęte in abstracto prawo do używania rzeczy składają się: prawo dogospodarczego używania zabytku, uprawnienie do nieużywania zabytku, prawodo ukrycia zabytku przed wzrokiem innych, prawo decydowania o wyglądziezabytku28. Art. 5 OchrZabU zawiera katalog obowiązków w ramach opieki nadzabytkiem. Polegają one w szczególności na zapewnieniu warunków naukowegobadania i dokumentowania zabytku; prowadzenia prac konserwatorskich, restau-26 R. Mikosz, „Ograniczenia” własności (na przykładzie prawa górniczego), Pr. Nauk. UŚl., Probl. Praw. Gór,Z. 5 (1985), s. 76.27 E. Gniewek, Prawo rzeczowe..., s. 58.28 M. Drela, Własność zabytków..., s. 166.119