Rocznik Administracji i Prawa rok IX 2009 - Wyższa Szkoła Humanitas

Roczniki Administracji i Prawa. Rok IXPodsumowując, należy stwierdzić, że osoba, wobec której zapadł prawomocnywyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwaumyślnego ściganego z oskarżenia publicznego, może – od dnia następującegopo dniu, w którym upłynął 6-miesięczny termin liczony od zakończeniaokresu próby, na jaki warunkowo umorzono postępowanie, w którym sąd mógłjeszcze podjąć to postępowanie – kandydować w wyborach samorządowych, ubiegającsię o stanowisko wójta czy radnego, gdyż od tego dnia posiada bierne prawowyborcze, a jej dane osobowe z tym dniem powinny zostać usunięte z KrajowegoRejestru Karnego.To jednak nie koniec problemów, jakie wywołuje warunkowe umorzenie postępowania.Otóż zapadnięcie takiego wyroku w stosunku do osoby piastującejjuż mandat radnego czy wójta powoduje – o czym wspominałam już wcześniej– wygaśnięcie tego mandatu. Rodzi się zatem pytanie: z jaką chwilą następujeten skutek prawny? W myśl art. 190 ust. 2 ord. wyb. i art. 26 ust. 2 u.b.w.w. wygaśnięciemandatu stwierdza odpowiedni organ stanowiący w terminie trzechmiesięcy w odniesieniu do mandatu radnego, i w terminie jednego miesiącaw odniesieniu do mandatu wójta. Dotychczas uważano, że uchwała rady/sejmikuma charakter deklaratoryjny, gdyż wygaśnięcie mandatu następuje z mocyprawa z chwilą ziszczenia się jednej z przesłanek określonych w art. 190 ust. 1ord. wyb. i art. 26 ust. 1 u.b.w.w., a organ stanowiący potwierdza jedynie tenfakt, podejmując w późniejszym czasie stosowną uchwałę. Jednakże legislatorprzewidział możliwość wniesienia – m.in. w przypadku gdy mandat wygasawskutek utraty lub braku biernego prawa wyborczego – skargi na taką uchwałędo sądu administracyjnego. Wówczas – jak wynika z art. 191 ust. 3 ord. wyb.i art. 27 ust. 3 u.b.w.w. – mandat wygasa dopiero z chwilą uprawomocnienia sięwyroku sądu administracyjnego oddalającego skargę.Regulacja ta rodzi wiele pytań. Ponieważ ustawodawca przewidział możliwośćwniesienia skargi do sądu administracyjnego tylko w niektórych przypadkach (wtym w przypadku zapadnięcia wyroku warunkowo umarzającego postępowaniekarne), przyjąć należy, że uznał je za przypadki wymagające szczególnego potraktowania.Zastanawiające jest zatem, dlaczego skarga taka możliwa jest akurat w odniesieniudo uchwały stwierdzającej wygaśnięcie mandatu wskutek utraty prawawybieralności lub braku tego prawa w dniu wyborów. Przecież zgodnie z art. 7ust. 2 ord. wyb. prawa tego nie mają lub tracą je osoby karane za przestępstwoumyślne ścigane z oskarżenia publicznego i osoby, wobec których wydano prawomocnywyrok warunkowo umarzający postępowanie karne w sprawie popełnieniaprzestępstwa umyślnego ściganego z oskarżenia publicznego. W każdymz tych przypadków brak lub utrata prawa wybieralności jest wynikiem wydaniaprzez sąd prawomocnego wyroku26. W jakim celu zatem ustawodawca przewidu-26 Chociaż w pierwszym przypadku ustawodawca posługuje się pojęciem osoba karana – to należy przez torozumieć także osobę, wobec której wydany został prawomocny wyrok. Do czasu bowiem uprawomocnienia sięwyroku nie należy oskarżonego uznawać za ukaranego czy skazanego.84