Rocznik Administracji i Prawa rok IX 2009 - Wyższa Szkoła Humanitas

Roczniki Administracji i Prawa. Rok IXkowo umarzający postępowanie karne, cechują się brakami w postawie moralneji etycznej, podobnie jak osoby, wobec których zapadł wyrok skazujący. Warunkoweumorzenie może być bowiem orzeczone wyłącznie w wypadku spełnieniaprzesłanek sformułowanych w art. 66 § 1 kodeksu karnego10. A to oznacza, że sądmoże warunkowo umorzyć postępowanie karne, jeżeli wina i społeczna szkodliwośćczynu nie są znaczne, okoliczności jego popełnienia nie budzą wątpliwości,a postawa sprawcy niekaranego za przestępstwo umyślne, jego właściwościi warunki osobiste oraz dotychczasowy sposób życia uzasadniają przypuszczenie,że pomimo umorzenia postępowania będzie przestrzegał porządku prawnego,w szczególności nie popełni przestępstwa.W pełni zasadnie podnosił TK, iż trudno odmówić prawodawcy racjonalności,gdy wprowadza przepis ograniczający bierne prawo wyborcze osób karanychza przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego, czy też wobec którychwarunkowo umorzono postępowanie karne w sprawie popełnienia przestępstwaumyślnego ściganego z oskarżenia publicznego, czyli w sytuacji, gdy sąd stwierdza,iż „nie budzi wątpliwości sam fakt popełnienia przestępstwa, jak i to, że dopuściłasię go osoba, wobec której następuje warunkowe umorzenie postępowania karnego”11.Konsekwencją regulacji przewidzianej w art. 7 ust. 2 pkt 2 ord. wyb. jestutrata zdolności bycia wybranym – przez cały czas istnienia przeszkody (zarównouniemożliwiającej wybór, jak i kontynuację mandatu, na wypadek pojawienia sięprzeszkody już w momencie sprawowania mandatu). Jeżeli ratio legis wprowadzeniarozważanego ograniczenia biernego prawa wyborczego był zamysł, abyna reprezentantów narodu wybierać osoby nieskazitelne, wówczas ograniczeniebiernego prawa wyborczego, zarówno wobec osób objętych warunkowym umorzeniem,jak i formalnie ukaranych – nie może być traktowane jako arbitralne12.Ponadto TK stwierdził, że zachowane zostały proporcje między naruszonymdobrem a zamierzonym efektem. Biernego prawa wyborczego pozbawione sąjedynie osoby, które popełniły przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego.Pamiętać bowiem należy, że ustawodawca wziął pod uwagę stopieńzawinienia sprawcy czynu zabronionego, wyłączając z tego kręgu sprawcówprzestępstw popełnionych nieumyślnie. Ponadto pozbawienie to odnosi się dosprawców przestępstw ściganych z oskarżenia publicznego, przez co prawodawcawyłączył z owego kręgu sprawców przestępstw drobniejszej natury, ściganychz oskarżenia prywatnego13.Kolejną kwestią, która wywołuje wątpliwości, jest czasokres, na który następujeutrata biernego prawa wyborczego w związku z wydaniem prawomocnegowyroku warunkowo umarzającego postępowanie karne. Jak już wspominałam,legislator nie określił w art. 7 ust. 2 ord. wyb., na jak długo pozbawia się w takim10 Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 roku Kodeks karny – Dz.U. Nr 88, poz. 553 z późn. zm., zwana dalej k.k.11 Z uzasadnienia wyroku TK z dnia 24 listopada 2008 roku, sygn. akt K 66/07, http://www.trybunal.gov.pl/OTK/otk.htm, 17 stycznia 2009 roku.12 Tamże.13 Tamże.78