metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

metody, formy i programy kształcenianowione w ustawie bardzo utrudniają prowadzeniebadań, a kupno aparatury naukowo-badawczej trwamiesiącami i nie zawsze kończy się pomyślnie, z wielupowodów formalno-prawnych. Ponadto proceduryPZP urosły do absurdalnych już rozmiarów, w siecimożna znaleźć mnóstwo przykładów tzw. „wiązaniarąk nauce”, które polega na tworzeniu dokumentacjina zakup zapałek czy czekaniu jedenastu miesięcyna system operacyjny, obecnie dostępny w zasadzieod ręki.Brakuje krytycznej refleksji nad praktyką działaniaprogramów publicznych stworzonych w obszarzenauki i biznesu w ostatnich latach. Instytucje finansująceróżne projekty innowacyjne na bieżąco uzyskująinformacje o trudnościach występujących w trakcierealizacji przedsięwzięcia, jednak nie podejmująkroków w celu ich zminimalizowania. Uczestnicyprzedsięwzięć wieloletnich zmagają się z tymi samymiproblemami przez cały okres trwania projektów. Zdolnośćdo wyciągania wniosków z przeszłości i uczeniasię na błędach będzie kluczowa dla sukcesu Polskiw dziedzinie innowacji 21 .Zmiany instytucjonalneZmiany instytucjonalne na uczelniach są w najbliższymczasie konieczne i pożądane. Michał Kleiberw swoim tekście Mądra Polska napisał: w Polsce niema spójnego modelu wprowadzania innowacji na rynek– efekty znamy wszyscy 22 . Wydawać by się mogło, żepotrzeba przede wszystkim uznania, iż współpracaz biznesem w obszarze wykorzystywania wyników badańto przyszłość i źródło korzyści, a nie problemów 23 .Z wielu prowadzonych badań wynika, iż uczelnie niesą chętne do nawiązywania współpracy z biznesem.Pomiędzy tymi dwoma światami wciąż odczuwalnyjest dystans. Poprawa sytuacji wymaga usprawnieniakomunikacji między uczelnią czy jednostką badawczo--rozwojową, a przedsiębiorcami. Ponadto zarówno postronie uczelni, jak i przedsiębiorców istnieje realnapotrzeba zatrudniania specjalistów w zakresie m.in.takich dziedzin jak prawo gospodarcze i podatkoweczy marketing i finanse. Dla usprawnienia procesówdecyzyjnych konieczne jest, aby zespoły pracującenad komercjalizacją miały nieograniczone możliwościdecyzyjne, połączone z odpowiedzialnością za podejmowaneryzyko, a także powiązanie tego z systememmotywacyjnym i nadzorczym 24 . Problemem, z jakimborykają się polskie uczelnie, jest brak usystematyzowanegopodejścia do kwestii komercjalizacji wyników pracbadawczych 25 oraz tzw. „dobrych praktyk”.Zmiany mentalnościowe – podejście do współpracyi ryzykaPotrzebna jest wizja i koncepcja współpracyz otoczeniem biznesowym, infrastruktura wspomagającaprzedsiębiorczych pracowników, doktorantówi studentów oraz klimat wspierający rozwój przedsiębiorczości.Ponadto należy propagować wspomniane„dobre praktyki”, które pokazują, że ryzyko się opłaca– np. poprzez opracowanie na uczelni ścieżki komercjalizacji,która będzie krok po kroku prowadziłakolejnych naukowców przez zawiłe przepisy prawne.Choć niezwykle mało jest przykładów dobrych praktykw komercjalizacji, to powoli sytuacja się poprawia,m.in. poprzez nagłaśnianie licznych konkursówdotyczących innowacji (np. Polski wynalazek 2013prowadzony przez TVP). W Polsce funkcjonuje opinia,że innowacyjność i działalność badawczo-rozwojowato synonimy. Ponadto istnieje przekonanie, że tonaukowcy powinni dostarczać nowe rozwiązania narynek. Tymczasem takie twierdzenie jest bardzomylące i w krajach wysoko rozwiniętych już dawnozostało zrewidowane 26 . To właśnie przedsiębiorcyznają realia rynku, to oni mają wiedzę na temat tego,czego potrzebuje konsument, zatem od nich powinnawychodzić inicjatywa badawcza. Należy zrewidowaćpodejście do innowacji, które zostało przyjęte w wieludokumentach programowych leżących u podstaw ichfinansowania. We wszystkich Programach Operacyjnychfinansowanych z UE ważne oraz wysoko punktowane sąrezultaty końcowe. A przedsięwzięciom innowacyjnymtowarzyszy duże ryzyko na każdym etapie realizacji,właśnie ze względu na ich innowacyjny charakter. Specjaliściod innowacji mówią, że brak ryzyka wskazuje nafakt, iż przedsięwzięcie jest mało innowacyjne. Zatemobecnie finansuje się innowacje, które są bezpiecznei pewne pod każdym względem. Zmianie musi ulecpodejście wszystkich uczestników procesu tworzeniainnowacji.Zmiany finansowania – środki publiczne a środkiprywatneW Polsce droga „od pomysłu do sukcesu rynkowego”jest bardzo skomplikowana. Nie trzeba nikogoprzekonywać, że obok dobrego pomysłu kluczem dosukcesu innowacyjnego przedsięwzięcia jest znalezienieskutecznego sposobu na jego sfinansowaniew początkowej fazie. W krajach z czołówki listy krajówinnowacyjnych występują różne sposoby finansowaniainnowacji. Wyróżnia się kapitał zasiewowy (seed capital),kapitał startowy (start-up) i wreszcie różnego rodzaju21M. Bukowski, A. Szpor, A. Śniegocki, dz.cyt., s. 20.22M. Kleiber, Mądra Polska. Dekalog dla społeczeństwa wiedzy, umiejętności i przedsiębiorczości, http://www.aktualnosci.pan.pl/images/stories/pliki/wydarzenia/2010/12/nagrody/MadraPolska.pdf, [15.05.2013].23T. Cichocki, G. Gromada, Transfer wyników badań naukowych do gospodarki, [w:] J. Koch (red), Koncepcja Systemu TransferuTechnologii w Politechnice Wrocławskiej, Wrocławskie Centrum Technologii Politechniki Wrocławskiej, http://www.wctt.pl/site_media/upload/images/Transfer_wynikow_badan_naukowych_do_gospodarki.pdf, s. 89, [11.06.2013].24Tamże, s. 89.25U. Wnuk, Struktury wsparcia procesu transferu technologii w Polsce na tle doświadczeń europejskich, „e-mentor” 2013,nr 1 (48), http://www.e mentor.edu.pl/artykul/index/numer/48/id/986, [11.06.2013].26M. Kleiber, dz.cyt., s. 9.30 e-mentor nr 4 (51)