metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

metody, formy i programy kształceniaCzłowiek w dobie konwergencji mediów– relacja z konferencjiMałgorzata Kowalska, Przemysław KrysińskiWiek XXI powszechnie uznany został za wiek komunikacji– masowej i elektronicznej. O ile w poprzednichepokach wymiana informacji była czymś wtórnymwobec ludzkiego myślenia, działania, wartości i edukacji,fundamentów kultury oraz moralności, dzisiajwkracza ona we wszystkie wymiary ludzkiego życia,a zachodzące zmiany społeczne i kulturowe dotyczączegoś więcej niż tylko postępu technologicznego.Sięgają one samych podstaw ludzkiej egzystencji. Tezmiany najlepiej oddaje łacińska formuła homo communicativusoznaczająca osobowość nie tylko kompetentną,wyposażoną w wysoką komunikacyjną sprawność, lecz nadewszystko posiadającą komunikacyjną świadomość faktu,że bez uzdrowienia społecznej komunikacji trudno będziesobie wyobrazić korzystny bieg dziejów 1 .Problematyce człowieka komunikującego sięw świecie zdeterminowanym przez konwergencjęmediów dedykowana była zorganizowana przez InstytutInformacji Naukowej i Bibliologii UniwersytetuMikołaja Kopernika Ogólnopolska InterdyscyplinarnaKonferencja Naukowa Homo communicativus. Współczesneoblicza komunikacji i informacji, odbywającasię w Toruniu w dniach 24–25 czerwca 2013 roku.Jej głównym celem była próba interpretacji współczesnychprzemian komunikacyjno-informacyjnychz punktu widzenia potencjalnego użytkownika informacji.Realizacji tego zadania podjęli się kognitywiści,językoznawcy, socjologowie, ekonomiści, antropolodzykultury i informatolodzy, którzy w trakcie dwudniowychobrad wygłosili łącznie 39 prelekcji, którepogrupowano w siedem sekcji tematycznych (Nowemedia a przełamywanie ograniczeń, Współczesne obliczakultury, Komunikacja w organizacji, Intermedialność przekazu,E-publikowanie, Problemy e-społeczności, Sieciowesystemy informacyjne).Rozważając istotę procesu komunikacji, kognitywiści(W. Duch, G. Osiński, T. Komendziński) podkreślali,że jego głównym determinantem są komórki mózgowe.Każda informacja, która dociera do mózgu, jaki każda wewnętrzna aktywacja w postaci emocji lubmyśli prowadzi do subtelnych zmian struktury połączeńneuronowych. Zmiany te wywołują różne reakcjeorganizmu i skojarzenia pozwalające na interpretacjęinformacji czy stanów mentalnych. Komunikowaniepostrzegać należy więc jako wywoływanie w mózgachrozmówców odpowiedniej sieci pojęć i skojarzeń orazdodawanie do niej licznych „memów”, zapadającychw pamięć informacji, plotek, obrazów czy melodii.Na nieco inny aspekt komunikacji zwracali uwagęjęzykoznawcy (m.in. E. Szczęsna, M. Durkiewicz,W.J. Nowak) i kulturoznawcy (P. Grochowski, A. Uljasz).Według ich opinii technologie cyfrowe, modyfikującznak tekstowy, wywołują istotne zmiany w komunikowaniu.Wiele przekazów generowanych i transmitowanychw przestrzeni internetu (np. „memy”,„virale”) stanowi przykład użycia swoistego językaposiadającego określone zasoby leksykalne, regułygramatyczne, a nawet własny zestaw „gatunkówmowy”. Powszechne stosowanie takich zabiegów,jak: metaforyzacja, metonimizacja tradycyjnych nazwprzedmiotów i zjawisk, zmiana zakresu tradycyjnychnazw czy ich specjalizacja, prowadzi do zacieraniagranic między funkcją poznawczą, estetyczną czyperswazyjną przekazów. Zmusza także do redefinicjiontyczności tekstu i dyskursu oraz uniemożliwia postrzeganietekstów elektronicznych w oderwaniu odich materialnych nośników.Jeszcze inną grupę dyskutowanych problemów stanowiłykwestie przełamywania ograniczeń w dostępiedo informacji. Zagadnienia te interesowały zarównobiblio- i informatologów (m.in. B. Woźniczka-Paruzel,H. Batorowska, M. Przastek-Samokowa, M. Kisilowska,G. Meinardi), jak i socjologów (L. Stetkiewicz, K. Stachura),którzy dyskutowali o konieczności zwróceniauwagi na specyficzne potrzeby informacyjne osóbz niepełnosprawnościami, kształtowania postawaltruistycznych wśród użytkowników mobilnegointernetu, podnoszenia kompetencji informacyjnychużytkowników informacji (information literacy) orazzagospodarowania przestrzeni pomiędzy edukacjąinformacyjną ucznia a kulturą informacyjną człowiekadorosłego. Mówiąc o umiejętności roztropnego funkcjonowaniaw społeczeństwie nasyconym informacjąi technologiami informatyczno-komunikacyjnymi,zwracano uwagę na dojrzałość informacyjną człowiekai traktowano ją jako podstawowy komponent jegokultury informacyjnej.Stałym motywem przewijającym się w licznychprelekcjach, dyskusjach i rozmowach kuluarowychbyły różnorodne aspekty funkcjonowania zbiorowości1Rozumienie terminu homo communicativus za: B. Andrzejewski, Słowo wstępne, „Homo communicativus” 2006, nr 1,s. 5–6.32 e-mentor nr 4 (51)