metody, formy i programy kształcenia - E-mentor

e-edukacja w krajuRysunek 1. Schemat operacji użytkowania narzędzia e-learningu na podstawie diagramu doświadczenia uczenia się wedługE. Dale’aRysunek 1 B. Doświadczenie e-learningupasywne uczenie sięnabywane umiejetności:defi niowania, rozróżniania,opisywania, wyjaśnianiademonstrowaniastosowaniakorzystaniaczytaniesłuchaniewidzenie,patrzenie na obrazkioglądanie fi lmówprzeglądanie wizualnejekspozycjioglądanie prezentacjispostrzeganie kontekstuodbieranego przekazustopień zapamietywania:10 % tego co przeczytane20 % tego co usłyszane30 % tego co zobaczone50 % tego cousłaszne i zobaczonestopień zaangażowania▼odbiór wizualnych treści1.2.3.4.odbiór audialnyodbiór dodatkowych treścipo aktywizacji opcjizapoznanie z konkretnymprzypadkiem działania,uzyskiwania odpowiedzina pytanie (modelowaniespołeczne)opcja funkcjonalności narzędziaoperowanie przestrzennenarracja audio,wzmocnienie przekazu wizualnegowariantywność prezentacji danychwizualizacja sytuacji, prezentacjaprzykładowego działania - uczący sięmoże zobaczyć i zrozumieć reakcjęw oczekiwanej/planowanej praktyceprzykład oferowanejfunkcjonalnościkontekstowe przejściemiędzy stronami wwwprzekaz audiodynamiczne elementygrafi cznego interfejsudigital video,prezentacjamultimedialna,studium przypadkupracy w aplikacjiprzedstawionena zrzucie ekranuaktywne uczenie sięanalizyprojektowaniakreowaniaocenyuczestnictwo w dyskusjiprzemawianieinscenizacjareprezentacja doświadczenia, symulacja działania,opisywanie rzeczywistościrobienie rzeczywistej rzeczy, działanie w rzeczywistych warunkach życia70 % tego comówione i pisane90 % tegoco mówionei robione5.6.7.konfrontacja wiedzy,sprawdzenie co uczącysię już wie, a czegojeszcze nie wieutrwalanie wiedzysymulacje,testy, próbyfunkcjonalnościankiety sprawdzające skutecznośćprezentowanego przekazu w ramachprzechodzenia do kolejnych modułównauczaniaocena użyteczności nabywanej wiedzy,konfrontacja z dodatkowymi danymi lubinnymi zasobamipróbne działania w adekwatnej sytuacji- ćwiczenie rozwiązywania problemówi radzenia sobie w przykładowej sytuacjiquiz,pretest,posttest,ćwiczeniadodatkowe materiały dopobrania, np. e-book;interakcje społeczne,np. poprzez social mediawersja trial programukomputerowego, któryjest przedmiotem naukiRysunek 1 A. Diagram doświadczenia uczenia się wg Dale’aŹródło: opracowanie własnezaciekawiają odbiorcę, pogłębiają jego zaangażowaniei ułatwiają zapamiętywanie informacji 9 . Wzbogacenieprezentowanych treści o instrukcje dźwiękowe czyoprawę muzyczną stanowi dodatkowy kanał nadawczypobudzający zmysły i wpływa tym samym na jakośćodczytywanych informacji (rysunek 1B.2).Wydaje się, że potencjalna skuteczność metod nauczaniastosowanych w e-learningu opiera się na możliwościachelastycznego specjalizowania przekazóww zależności od potrzeb i w odpowiedzi na pytania,jak działać, co robić w określonym kontekście. Zasobyprzestrzeni cyfrowej przesycone są wszelakimiprezentacjami edukacyjnymi, propozycjami dobrychpraktyk, którymi dzielą się osoby doświadczonew zakresie danej dyscypliny wiedzy. Internet bogatyjest w rozmaite pokazy multimedialne, filmiki(np. YouTube) oferujące know-how w odpowiedzi nastawiane zapytania. Dydaktyczny charakter prezentowanejwiedzy i jej powszechna dostępność stanowiądoceniane dobrodziejstwo współczesności.Wizualizacja konkretnej sytuacji radzenia sobiez problemem, prezentacja studium przypadku – przykładowegodziałania w danym kontekście – wydajesię metodą skutecznie pomagającą w zrozumieniudanego zagadnienia i przyswajaniu wiedzy (rysunek1B.4). Potwierdza to hierarchia Dale’a (zapamiętywaniedoświadczenia w 50 proc.), jak również psychologicznateoria modelowania społecznego – naukapoprzez naśladowanie zaobserwowanego zachowaniainnych. Reprezentanci nurtu psychologii behawioralnejupatrują skuteczności uczenia się tą drogą w konsekwencjiwzmacniania zapamiętanego z obserwacjizachowania poprzez jego powtórzenie we własnymzakresie (utrwalenie nabytej wiedzy). Według AlbertaBandury modelowanie społeczne warunkowane jestkoncentracją uwagi na kluczowych elementach sytuacji,zapamiętaniem odebranych informacji o czyimśzachowaniu oraz jego powtórzeniem. Istotna jestrównież motywacja do powtarzania czynności 10 .Trafnym przykładem przyswajania nowej wiedzy tądrogą, w kontekście użytkowania narzędzi e-learningu,może być przekaz tutorialu poświęconego korzystaniuz programu komputerowego. Producenci oprogramowaniazazwyczaj popularyzują instrukcje korzystaniaz funkcjonalności aplikacji, które są przez nich oferowane,np. dotyczące projektowania graficznego (Adobe) 11 .W multimedialnych prezentacjach można odnaleźćodpowiedzi na określone zapotrzebowanie poznawczeniezbędne do wykonania konkretnej operacji w programie,np. zarejestrowana na zrzutach ekranu pracainstruktora prezentuje sposób obróbki rastrowej zdjęćw Photoshopie. Dzięki możliwości przestudiowaniakolejnych kroków (przyjrzenia się im i wysłuchaniakomentarza) operacja może zostać zapamiętanai odtworzona we własnym doświadczeniu. Wizualizacjakontekstu danej aktywności staje się źródłem nabywaniaumiejętności dostosowywania poznawanych regułi scenariuszy do własnego działania. Nabywana wiedza9M. Kierach, B. Ogonowski, Wpływ ilości informacji i atrakcyjności wizualnej prezentacji na zapamiętywanie prezentowanychtreści, „e-mentor” 2012, nr 1 (43), http://www.e-mentor.edu.pl/artykul/index/numer/43/id/905, [16.09.2013].10A. Bandura, Psychological modeling: conflicting theories, Aldine-Atherton, Chicago 1971.11TV Adobe, http://tv.adobe.com/channel/how-to/show/most-viewed/playlist/, [16.09.2013].36 e-mentor nr 4 (51)