pARTisan_32
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
ІКАНАГРАФІЯ ПРАЦЫ<br />
ПРЫКЛАД КАЛГАСЬНІЦЫ<br />
НАКІД ПАНЭЛІ-ТАБЛІЦЫ<br />
ДЛЯ АТЛЯСУ МНЭМАЗЫНЫ<br />
Алена Тоўсьцік<br />
Сёлета спаўняецца 150 гадоў з дня<br />
нараджэньня Абі Варбурга (1866–<br />
1929), аднаго з самых вядомых і<br />
ўплывовых мастацтвазнаўцаў ХХ<br />
стагодзьдзя. Варбургу прыпісваецца<br />
вынаходзтва іканалёгіі, мэтаду<br />
інтэрпрэтацыі твораў мастацтва,<br />
заснаванага на шматслойным<br />
раскрыцьці іхнага сэнсу. Прычым<br />
інструмэнты й крыніцы для такой<br />
складанай інтэрпрэтацыі неабходна<br />
шукаць як у нетрах самой гісторыі<br />
мастацтва, так і за яе межамі,<br />
паглыбляючыся ў сацыяльны,<br />
палітычны, эканамічны кантэксты.<br />
Афіцыйнай датай вынаходзтва<br />
іканалёгіі лічыцца 19 кастрычніка 1912<br />
году — у гэты дзень Варбург выступіў<br />
з дакладам на X Міжнародным<br />
кангрэсе па гісторыі мастацтва ў Рыме<br />
й выклаў іканаграфічную праграму<br />
росьпісаў залі Месяцаў у паляца<br />
Скіфаноя ў Фэрарэ 1 . Хоць канчатковае<br />
афармленьне трохступеністай мадэлі<br />
іканалягічнага аналізу адбылося ў<br />
творчасьці Эрвіна Панофскага 2 , Абі<br />
Варбург разглядаецца як бясспрэчны<br />
першаадкрывальнік гэтага мэтаду.<br />
Варбург зь вялікай пільнасьцю й<br />
увагай падыходзіў да дасьледаваньня<br />
выяваў, спрабуючы ўбачыць у іх зусім<br />
адметную крыніцу інфармацыі пра<br />
сьвет візуальнага. Можна выказаць<br />
здагадку, што ён адным зь першых<br />
прапанаваў гіпотэзу пра існаваньне<br />
візуальнай мовы, суаднесенай,<br />
зьвязанай з усімі бакамі культуры,<br />
але пры гэтым надзеленай значнай<br />
ступеньню незалежнасьці. Тут варта<br />
асабліва падкрэсьліць, што, на думку<br />
Варбурга, сьвет візуальнага не<br />
павінен разглядацца як падначалены,<br />
прызначаны для ілюстраваньня<br />
чагосьці. Адпаведна візуальная<br />
мова разумелася інакш, чымся<br />
выбудаваная па аналягу натуральнай<br />
мовы. Мяркую, што Варбург быў<br />
бы салідарны з думкай Мітчэла,<br />
выказанай ім у вядомым артыкуле<br />
«Чаго насамрэч хочуць карцінкі?».<br />
Карцінки ня хочуць, каб іх<br />
ператваралі ў мову, — яны<br />
хочуць роўных зь ёю правоў 3 .<br />
1<br />
Больш падрабязна пра гэта можна прачытаць у: Варбург А.<br />
Итальянское искусство и мировая астрология в палаццо Скифанойя в<br />
Ферраре (1912–1922) // Варбург А. Великое переселение образов. СПб.:<br />
Издательский дом «Азбука-классика», 2008. С. 191–226.<br />
2<br />
Гл.: Панофский Э. Иконография и иконология: введение в изучение<br />
искусства Ренессанса // Панофский Э. Смысл и толкование<br />
изобразительного искусства // Академический Проект. 1999. С. 41–74.<br />
3<br />
Митчелл У. Дж. Т. Чего на самом деле хотят картинки? //<br />
Художественный журнал. 2013. № 94 (http://api.moscowartmagazine.<br />
com/storage/issue/1/pdf-7a6265f60ee2bec887e1952ba2e4a4ed.pdf).<br />
66<br />
FA KE
Change language