หลากมุมมอง ชายแดนใต้

สร้างความมั่นคงในจังหวัดชายแดนใต้ที่ผ่านมามีเพียงมิติแคบเท่านั้น หากยังมีความ
พยายามในการขยายความหมายให้ครอบคลุมขึ้น แต่เป็นไปในลักษณะขยายบทบาทของรัฐ
มากกว่าการเปิดพื้นที่ให้กับชุมชน ผู้มีส่วนได้เสียหรือภาคประชาสังคม ซึ่งคล้ายคลึงกับ
ประเทศอื่น ๆ ในแถบเอเชียที่มีปัญหาของความมั่นคงด้านมนุษย์ ที่ยังคงความเชื่อ
ให้ความส าคัญกับบทบาทและกลไกรัฐในการด าเนินการเพื่อมุ่งตอบสนองเป้าหมายอัน
หลากหลายของรัฐมากกว่าการเปิดบทบาทให้โอกาสกับภาคประชาสังคมและประชาชน
ขณะที่การขับเคลื่อนของเครือข่ายชุมชนศรัทธาที่แม้มีวัฒนาการที่ไม่ยาวนานมากนัก แต่มี
ลู่รอยและรูปธรรมที่ท าให้เห็นถึงทางเลือกที่เป็นไปได้ในการพัฒนาด้วยหลักศาสนา ศรัทธา
โดยมีแกนน าสี่เสาหลักที่เป็นผู้น าในเชิงสัญญะเป็นกลไกส าคัญในการผลักดันความร่วมมือ
และมีมัสยิดอันเป็นศาสนสถานในการประกอบกิจกรรมทางศาสนาและเป็นพื้นที่ก่อการ
ความร่วมมือของชุมชนควบคู่กัน
อย่างไรก็ตาม ในเชิงกระบวนการส าหรับการขับเคลื่อนงานพัฒนาด้วยหลัก
ศาสนาและศรัทธา จะต้องมีการวิเคราะห์ปัญหาชุมชนอย่างลึกซึ้ง เพื่อแสวงหาแนวทางการ
พัฒนากิจกรรม โครงการที่สอดรับกับความคาดหวังต้องการของแต่ละชุมชนที่มีความ
แตกต่างกันออกไป ด้วยการริเริ่ม ส่งเสริม และสนับสนุนให้เกิดกลุ่มพัฒนาใหม่ ๆ ในชุมชน
ตามศักยภาพ โอกาส ทุนทางสังคม ฯลฯ เพื่อสร้างการเรียนรู้ การตระหนักในคุณค่าร่วม
ของความเป็นกลุ่ม องค์กร ชุมชนในแนวทางศรัทธา (ภาพที่ 2)
ในระดับเครือข่าย(ชุมชนศรัทธา) จ าต้องยกระดับไปสู่การเป็น “ขบวนการ”
ที่มีความเข้มแข็งในแนวทางการพัฒนาตามหลักศาสนา ศรัทธา พร้อมๆกับสร้างขีด
ความสามารถของบุคคล องค์กร ทั้งในแง่การแก้ไขปัญหาในระดับพื้นฐาน การจัดระบบการ
ประสานงานภายในและภายนอก การสื่อสารสาธารณะ การพัฒนาศักยภาพแกนน า
ขับเคลื่อนให้เป็นผู้เชี่ยวชาญและช่ าชองในประเด็นกิจกรรมต่าง ๆ การจัดระบบข้อมูลและ
สถิติที่จ าเป็น ฯลฯ เพื่อยกระดับการผลักดันการแก้ไขปัญหาในระดับโครงสร้างหรือ
นโยบายในอนาคต ด้วยขบวนการของเครือข่ายเอง (ภาพที่ 3)
124 หลากมุมมอง : ชายแดนใต้