Last issue of DRACHME - A forerunner of ETHNO NEWS
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
Φάκελος<br />
13<br />
---------<br />
Άκρως πολιτική υπόθεση…<br />
Οι εξωσχολικοί μηχανισμοί<br />
Η παιδεία φυσικά δεν παύει να είναι ένα ανεκτίμητο<br />
κοινωνικό αγαθό. Αλλά είναι ταυτόχρονα και<br />
μια υπόθεση άκρως πολιτική.<br />
Δεν αποφασίζουν οι<br />
γονείς τι θα μάθει το παιδί<br />
τους. Ούτε οι δάσκαλοι τι<br />
θα του διδάξουν. Αποφασίζει<br />
το πολιτικό σύστημα<br />
με τους θεσμούς και τους<br />
μηχανισμούς που έχει καθιερώσει.<br />
Και το σύστημα<br />
νοιάζεται ιδιαιτέρως για<br />
το τι θα μάθουν τα παιδιά<br />
και πώς θα το μάθουν. Η<br />
ιδεολογία που αντιπροσωπεύει<br />
το σύστημα, είναι<br />
αναγκαίο να διαπερνά<br />
τον κορμό της εκπαιδευτικής<br />
διαδικασίας για να<br />
εξασφαλίζεται έτσι η αναπαραγωγή<br />
του. Γι’ αυτό<br />
και κανένα σύστημα δεν<br />
είναι διατεθειμένο να παραχωρήσει<br />
το εργαλείο<br />
αυτό σε ομάδες και δυνάμεις<br />
που μπορεί να το<br />
στρέψουν κάποια στιγμή<br />
εναντίον του και να το<br />
ανατρέψουν.<br />
Θα μπορούσε,<br />
φυσικά, να είναι καταλυτικός<br />
ο ρόλος του δασκάλου<br />
στη διάπλαση<br />
της προσωπικότητας του<br />
παιδιού. Αρκεί ο δάσκαλος<br />
να διαθέτει την παιδαγωγική<br />
και τη διδακτική<br />
επάρκεια εκείνη που<br />
κινητοποιεί την ψυχή του<br />
παιδιού και την προσανατολίζει σωστά στην αναζήτηση<br />
του καλού. Αλλά και την τόλμη που του επιτρέπει<br />
να καλλιεργήσει στην ψυχή του την αμφισβήτηση και<br />
την έφεσή του για έρευνα. Αλλά όσο καλός κι αν είναι<br />
ο δάσκαλος, σπανίζουν, δυστυχώς, οι σύμμαχοί του και<br />
πυκνώνουν, αντιθέτως, οι αντίπαλοί του. Το παιδί δεν<br />
είναι πλέον εξαρτημένο απ’ το δάσκαλό του. Δεν περιμένει<br />
να μάθει στην αίθουσα διδασκαλίας ή σκυμμένο<br />
πάνω στις σελίδες των βιβλίων του.<br />
Η παιδεία, εξάλλου, με τη γενικότερη έννοια,<br />
δεν είναι αγαθό που το καλλιεργούν και το παρέχουν το<br />
σχολείο και οι δάσκαλοι.<br />
Η παιδεία, με το περιεχόμενο<br />
του ανθρωπισμού<br />
και της ψυχικής καλλιέργειας,<br />
ασκείται από διάφορους<br />
εξωσχολικούς<br />
μηχανισμούς, που αντιμετωπίζουν<br />
το παιδί με κριτήρια<br />
καταναλωτικά και<br />
επιχειρούν με τη γοητεία<br />
της εικόνας να το εντάξουν<br />
στο σύστημα αξιών<br />
της αγοράς, που απέχει<br />
πόρρω από τις προθέσεις<br />
των δασκάλων, οι οποίοι<br />
μοιάζουν κάποιες φορές<br />
με δραματικές μορφές,<br />
καθώς ό,τι χτίζουν αυτοί<br />
το πρωί, το γκρεμίζουν το<br />
απόγευμα οι άλλοι.<br />
Άλλωστε, σε μια<br />
κοινωνία συγκρούσεων<br />
θα ήταν καλό να κατανοήσουμε<br />
πως το σχολείο<br />
δεν είναι μια αθώα<br />
και άδολη υπόθεση, που<br />
ανήκει εξίσου σε όλους.<br />
Η κοινωνική τάξη που<br />
κατέχει τα μέσα παραγωγής<br />
και ασκεί τον έλεγχο<br />
πάνω σ’ αυτή, είναι πολύ<br />
λογικό να ελέγχει με πολλή<br />
προσοχή και το μέσο<br />
της παιδείας, για να κατευθύνει<br />
τη συνείδηση<br />
W. Homer, Αγόρι που κάνει τα μαθήματά του στο σπίτι.<br />
1874 Arcellmuseum<br />
του ανθρώπου προς τη<br />
δική της ιδεολογία και<br />
να τον καθιστά υπάκουο όργανο των σκοπών της και<br />
των συμφερόντων της. Η παιδεία, κατά συνέπεια, θα<br />
παίξει τον κοινωνικό της ρόλο όταν η ίδια η κοινωνία<br />
αποκτήσει τον έλεγχο των μέσων παραγωγής και αναγορεύσει<br />
τον άνθρωπο σε υπέρτατη και ανυπολόγιστη<br />
αξία.